logo IPST4 IPST4
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • learning space
  • ระบบอบรมครู
  • ระบบการสอบออนไลน์
  • ระบบคลังความรู้
  • สสวท.
  • สำนักงานสลากกินแบ่ง
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • E-Books อื่นๆ
  • Apps
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
ค้นหา
    
ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
เลือกหมวดหมู่
    
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ

วงปีไม้บอกภูมิอากาศในอดีต

โดย :
กุลธิรัตน์ พันธ์สิริเดช
เมื่อ :
วันอังคาร, 21 ธันวาคม 2564
Hits
2113

             ปัจจุบันผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศเป็นประเด็นสำคัญของโลก นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกต่างให้ความสน่ใจในสาเหตุ และแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกเพื่อคาดการณ์ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ และเตรียมการรับมือกับเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต จึงคิดสร้างแบบจำลองของภูมิอากาศในอนาค  แต่ในการสร้งแบบจำลอง นักวิทยาศาสตร์จำเป็นต้องใช้ข้อมูลจำนวนมากและระยะเวลาที่ย้อนกลับไปในอดีตมาก เพื่อให้ได้ข้อมูลที่สามารถนำมาวิเคราะห์ และให้ผลน่าเชื่อถือ แต่ในอดีตการเก็บข้อมูลอุณหภูมิ และปริมาณน้ำฝนยังไม่มีการทำอย่างต่อเนื่อง และย้อนหลังไปในอดีตได้ไม่นาน นักวิทยาศาสตร์จึงต้องหาตัวแทนข้อมูลจากสิ่งต่าง ๆที่สามารถบันทึกข้อมูลภูมิอากาศในอดีตไว้จึงทำให้มีการศึกษาชนิดของพืชที่สามารถนำข้อมูลในอดีตมาใช้ในการวิเคราะห์ภูมิอากาศในอดีต

 

พืชที่ใช้ศึกษาภูมิอากาศในอดีต

            ปัจจัยการเจริญเติบใตของต้นไม้ นอกจากดินแล้วยังต้องอาศัยปัจจัยภูมิอากาศด้วย เช่น ลักษณะภูมิประเทศปริมาณน้ำฝน และอุณหภูมิ เมื่อภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงการเจริญเติบโตของตันไม้ย่อมได้รับผลกระทบด้วยนักวิทยาศาสตร์จึงสนใจศึกษาวงปีไม้เพื่อเปรียบเทียบกับข้อมูลภูมิอากาศในช่วงเวลาที่ตันไม้กำลังเจริญเติบโต แต่ใช่ว่าพืชทุกชนิดจะสามารถนำมาศึกษาวงปีเพื่อเป็นตัวแทนของการเจริญเติบโตของพืชที่ได้รับผลจากการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศในอดีตได้ นักวิทยาศาสตร์จึงเลือกใช้พืชใบเลี้ยงคู่ที่เป็นไม้ยืนต้นที่มีอายุยืนนาน มีช่วงการเจริญเติบโตในฤดูฝนและมีช่วงพักตัวในฤดูแล้งจึงจะสามารถเห็นการเจริญเติบโตและหยุดพักของตัวอย่างได้ซัดเจน

 

วงบีของพืชที่ใช้ศึกษาภูมิอากาศในอดีต

            เส้นวงปีของต้นไม้ เกิดจากการเจริญของเนื้อเยื่อเจริญเพื่อสร้างท่อลำเลียงน้ำขึ้นมาใหม่ พร้อมปล่อยสารที่เรียกว่าลิกนินไปสะสมอยู่ในเนื้อไม้ ถ้าปีใดฝนตกซุกมีปริมาณน้ำฝนมาก เส้นวงปีจะกว้างเป็นสีน้ำตาลอ่อน ปีไหนแล้งปริมาณน้ำฝนน้อย เส้นวงปีจะแคบและมีสีน้ำตาลเข้มเพราะลิกนินมีความเข้มข้นสูง

TreeRing 01

ภาพที่ 1 แสดงลักษณะวงปีไม้ของพืช
ที่มา http://www.npr.org/2011/01/22/133143758/could-climate-change-have-led-to-the-fall-of-rome

            ภาพที่ 1 แสดงให้เห็นว่าในปีที่น้ำฝนมีปริมาณมาก วงปีจะกว้าง และในปีที่น้ำฝนมีปริมาณน้อย วงปี๊จะแคบนอกจากนี้ในปีที่มีเหตุการณ์ไฟป่า ต้นไม้สามารถเก็บข้อมูลไฟป่าไว้ในรูปของบาดแผลในเนื้อไม่ได้ด้วย

TreeRing 02

ภาพที่ 2 การเจริญของเนื้อไม้
ที่มา  https://swes.cals.arizona.edu/environmental_writing/stories/fall%202013/brais%20.html

            ภาพที่ 2 แสดงให้เห็นว่าเนื้อไม้ต้นฤดูจะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว และมีสีอ่อนในช่วงฤดูฝน เมื่อย่างเข้าปลายฤดูฝนปริมาณน้ำฝน ความชื้นจะลดต่ำลง เมื่ออากาศกำลังเข้าสู่ฤดูแล้ง ไม้จะชะลอการเจริญเติบโตและเข้าสู่ช่วงพักตัว ทำให้เนื้อไม้ปลายฤดูมีลักษณะแคบ และมีสีเข้มซึ่งเกิดจากความเข้มข้นของลิกนินที่สูงขึ้น นอกจากนี้ความกว้างของวงปีในปี ค.ศ. 1873 จะแคบกว่าในปี ค.ศ. 1874 ซึ่งบ่งบอกว่าปี ค.ศ. 1873 มีปริมาณน้ำฝนน้อยกว่าปี ค.ศ. 1874

            รศ.ดร.นาฏสุดา ภูมิจำนงค์ นักวิทยาศาสตร์ไทย ได้ศึกษาวงปีไม้ของตันสักที่จังหวัดตากโดยใช้สว่านมือเจาะเก็บตัวอย่างเนื้อไม้เพื่อศึกษาวงปี โดยนำมาตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการและพบหลักฐานสำคัญของวงปีไม้สักที่มีอายุมากที่สุดถึง 300 ปี แสดงให้เห็นอุณหภูมิอากาศในอดีตเมื่อ 300 ปีก่อนจนถึงปัจจุบัน และในช่วง 100 ปีก่อนพบว่าอุณหภูมิได้สูงขึ้น 0.2 องศาเซลเซียส ในเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน และปริมาณน้ำฝนในช่วงเดือนพฤษภาคม-กรกฎาคม ได้ลดต่ำ ลงเล็กน้อย ซึ่งชี้ให้เห็นว่า อุณหภูมิในฤดูร้อนของประเทศไทยมีความรุนแรงสูงขึ้น นอกจากตันสักที่นักวิทยาศาสตร์ใช้ศึกษาวงปีเพื่อย้อนรอยหาข้อมูลน้ำฝน อุณหภูมิ แลความสมบูรณ์แล้ว นักวิทยาศาสตร์ยังศึกษาต้นสนสองใบ และสนสามใบ ซึ่งพบมากในจังหวัดตาก และครอบคลุมพื้นที่ภาคเหนือตั้งแต่จังหวัดตากไปจนถึง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เนื่องจากต้นไม้ทั้ง 3 ชนิดนี้มีวงปีซึ่งเห็นได้ค่อนข้างชัดจนกว่าไม้ชนิดอื่นและมีอายุยืนกว่าไม้ทั่วไป

อุปกรณ์และวิธีเก็บตัวอย่างวงปีไม้

            ในการเก็บตัวอย่างวงปีไม้ที่มีชีวิตจะใช้เครื่องมือที่เรียกว่า Increment Borer หรือ สว่านหมุนมือ ซึ่งประกอบด้วยด้ามหมุน ดอกสว่าน และสิ้นเพื่อนำตัวอย่างไม้ออกจากดอกสว่าน ก่อนหมุนดอกสว่านออกจากต้นไม้

TreeRing 03

ภาพที่ 3 Increment Borer หรือ สว่านหมุนมือ
ที่มา https://www.forestrytools.com.au/index.php?id=197

TreeRing 04

ภาพที่ 4 การใช้ลิ้นนำตัวอย่างไม้ออกจากดอกสว่าน
ที่มา http://www.climatecentral.org/news/timelines-in-timber-inside-a-tree-ring-laboratory

            หลังจากได้ตัวอย่างไม้มาแล้วให้ทำการผนึกลงในแท่นไม้ผนึกตัวอย่าง เพื่อตัวอย่างไม้จะไม่คดงอเนื่องจากสูญเสียความชื้น เมื่อตัวอย่างไม้แห้งสนิทแล้วให้นำไปขัดผิวให้เรียบ เพื่อนำไปวัดความกว้างและนับจำนวนของวงปี

TreeRing 05

ภาพที่ 5 ตัวอย่างไม้ที่ขัดผิวหน้าให้เรียบแล้ว
ที่มา http://www.methodquarterly.com/2015/02/the-social-life-of-climate-science/

            นักวิทยาศาสตร์มักต้องการเก็บข้อมูลย้อนหลังไปในอดีตให้ได้นานที่สุดเพื่อจะศึกษาภูมิอากาศในอดีต โดยจะศึกษาเปรียบเทียบภูมิอากาศย้อนหลังจากวงปีไม้ยืนตันที่มีชีวิตสามารถย้อนหลังไปได้ไม่กี่ร้อยปี จึงต้องหาไม้ชนิดเดียวกันที่เจริญเติบโตในพื้นที่เดียวกันหรือใกล้เคียง หรือที่ตายแล้ว หรือที่ถูกนำมาทำสิ่งปลูกสร้าง หรือแม้แต่ซากฟอสซิลเพื่อนำข้อมูลมาใช้ในการเปรียบเทียบ

TreeRing 06

ภาพที่ 6 การนำตัวอย่างจากไม้ที่ตายแล้วมาซ้อนทับกัน เพื่อให้ได้ข้อมูลภูมิอากาศย้อนหลังไปในอดีตนานขึ้น
ที่มา https://matthew2262.wordpress.com/category/biology-related/

            ภาพที่ 6 แสดงแหล่งที่มาของตัวอย่างวงปีไม้ ต้นไม้ที่ยังมีชีวิต สิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ  ที่มีอายุย้อนหลังไปในอดีตจนถึงซากไม้ อไม้เก่า เมื่อนำข้อมูล ขนาดวงปีไม้ของไม้ที่ตายแล้ว แต่มีอายุในช่วงปีที่เหลื่อมกันจะใช้รูปแบบขนาดวงปีไม้ในแต่ละปีวางซ้อนทับกับรูปแบบวงปีของไม้ที่มีชีวิตอยู่ ซึ่งจะต้องเป็นไม้ชนิดเดียวกัน และเติบโตในพื้นที่เดียวกันซึ่งข้อมูลขนาดวงปีที่มาซ้อนทับกันในช่วงปีเดียวกันจะมีรูปแบบการเจริญเติบตไปในทิศทางเดียวกันดังกราฟที่เห็นในภาพที่ 6 เมื่อนำตัวอย่างไม้ที่ตายแล้วในช่วงอายุปีอื่น ๆ มาเปรียบเทียบจะทำให้ใด้ข้อมูลที่มีความต่อเนื่องมากขึ้น

            ปัจจุบันการศึกษาวงปีไม้สามารถนำมาประยุกต์ใช้วิเคราะห์ข้อมูลด้านอื่น ๆ อย่างแพร่หลายเช่น วิเคราะห์หามลพิษที่ถูกสะสมในเนื้อไม้ หรือวิเคราะห์การเจริญเติบโตที่ผิดปกติเนื่องจากมลพิษในอากาศได้อีกด้วย

            บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของนิตยสาร สสวท. ผู้อ่านสามารถติดตามบทความที่น่าสนใจเพิ่มเติมได้ที่ https://magazine.ipst.ac.th/

บรรณานุกรม

Climate Kids. Retrieved May 8. 2017. from https://climatekids.nasa.gov/tree-rings/.

Green Intrend. สืบคั้นเมื่อ 8 พฤษภาคม 2580. จาn http://www.greenintrend.com.

นาฏสุดา ภูมิจำนงค์. ศูนย์วิจัยและฝึกอบรมต้านวงปีม้และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ. คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา นครปฐม. สืบคั้นเมื่อ 8 พฤษภาคม 2560, จาก http:/www.en.mahidol.ac.th/TRC/index.html

หัวเรื่อง และคำสำคัญ
เส้นวงปีของต้นไม้, วงปี, ฝน
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
ผู้แต่ง หรือ เจ้าของผลงาน
กุลธิรัตน์ พันธ์สิริเดช
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
ชีววิทยา
ระดับชั้น
ป.1
ป.2
ป.3
ป.4
ป.5
ป.6
ม.1
ม.2
ม.3
ม.4
ม.5
ม.6
ช่วงชั้น
ทุกช่วงชั้น
ประถมศึกษาตอนต้น
ประถมศึกษาตอนปลาย
มัธยมศึกษาตอนต้น
มัธยมศึกษาตอนปลาย
กลุ่มเป้าหมาย
ครู
นักเรียน
บุคคลทั่วไป
  • 12476 วงปีไม้บอกภูมิอากาศในอดีต /article-biology/item/12476-2021-10-19-04-20-49
    เพิ่มในรายการโปรด
  • ให้คะแนน
    Average rating
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5
    • Share
    • Tweet
    • Share

  • คำที่เกี่ยวข้อง
    ฝน วงปี เส้นวงปีของต้นไม้
คุณอาจจะสนใจ
สนุกกับบาร์โมเดล (Bar Model)
สนุกกับบาร์โมเดล (Bar Model)
Hits ฮิต (12959)
ให้คะแนน
ในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์นั้น เรื่องของการแก้โจทย์ปัญหาเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่จะทำอย่างไรให้ ...
ทำความรู้จักกระดูกนาเปียร์
ทำความรู้จักกระดูกนาเปียร์
Hits ฮิต (13315)
ให้คะแนน
เรื่องที่กำลังจะนำเสนอต่อไปนี้หลายคนอาจเคยรู้จัก และก็เดาว่าต้องเป็นคนที่ชื่นชอบและศึกษาเกี่ยวกับปร ...
กิจกรรมคณิตศาสตร์ที่เน้นทักษะกระบวนการ
กิจกรรมคณิตศาสตร์ที่เน้นทักษะกระบวนการ
Hits ฮิต (98360)
ให้คะแนน
กิจกรรมคณิตศาสตร์ที่เน้นทักษะกระบวนการ “คณิตศาสตร์มีบทบาทสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาความคิดมนุษย์ ทำให้มนุ ...
ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ

SciMath ใช้คุกกี้ เพื่อจัดการข้อมูลส่วนบุคคล และพัฒนาประสบการณ์การใช้งานให้กับผู้ใช้
ข้อตกลงและเงื่อนไขการใช้งาน และ นโยบายความเป็นส่วนตัว

ตกลง
  • เกี่ยวกับ SciMath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
  • คำถามที่พบบ่อย
Scimath คลังความรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.

Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved. 
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)