logo IPST4 IPST4
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • learning space
  • ระบบอบรมครู
  • ระบบการสอบออนไลน์
  • ระบบคลังความรู้
  • สสวท.
  • สำนักงานสลากกินแบ่ง
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • E-Books อื่นๆ
  • Apps
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • คำถามที่พบบ่อย
  • สมัครสมาชิก
  • Forgot your password?
ค้นหา
    
ค้นหาบทเรียน
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
เลือกหมวดหมู่
    
  • บทเรียนทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ

การแยกสารเนื้อผสม

โดย :
ศุภาวิตา จรรยา
เมื่อ :
วันอังคาร, 07 มกราคม 2563
Hits
487096

         การจำแนกสารโดยใช้เนื้อสารเป็นเกณฑ์ เมื่อใช้สมบัติทางกายภาพของสารที่ได้จากการสังเกตลักษณะความแตกต่างของเนื้อสาร จะสามารถจำแนกได้ออกเป็น 2 กลุ่ม คือ 
          - สารเนื้อเดียว ( Homogeneous Substance ) หมายถึง สารที่มีเนื้อสารเหมือนกันทุกส่วน ทำให้สารมีสมบัติเหมือนกันตลอดทุกส่วน เช่น แอลกอฮอล์ , ทองคำ ( Au ) , โลหะบัดกรี 
          - สารเนื้อผสม ( Heterogeneous Substance ) หมายถึง สารที่มีเนื้อสารแตกต่างกันในแต่ละส่วน จะทำให้สารนั้นมีสมบัติ ไม่เหมือนกันตลอดทุกส่วน เช่น น้ำอบไทย , น้ำคลอง ฯลฯ

8795 1

ภาพที่ 1 แผนภาพสรุปวิธีการแยกสารเนื้อผสม
ที่มา: http://www.krusarawut.net/wp/?p=15861

8795 2

ภาพที่ 2 แผนภาพการจำแนกสารโดยใช้เนื้อสารเป็นเกณฑ์
ที่มา: https://sites.google.com/site/phueksapop/smbati-khxng-sar-laea-kar-canaek-khxng-sar

วิธีการแยกสารเนื้อผสม

        การแยกสารเนื้อผสมอาจใช้วิธีการต่าง ๆ เช่น การกรอง การใช้กรวยแยก การใช้อำนาจแม่เหล็ก การระเหิด การระเหยจนแห้ง ซึ่งเป็นการแยกสารโดยวิธีทางกายภาพทั้งสิ้น สารที่แยกได้จะมีสมบัติเหมือนเดิม ซึ่งรายละเอียดของวิธีการแยกแบบต่าง ๆ สรุปได้ดังนี้

1. การกรอง

       เป็นวิธีการแยกสารออกจากกันระหว่างของแข็งกับของเหลว หรือใช้แยกสารแขวนลอยออกจากน้ำ ซึ่งใช้กันมากในทางเคมี โดยเฉพาะในห้องปฏิบัติการที่กรองสารในปริมาณน้อย ๆ การกรองนั้นจะต้องเทสารผ่านกระดาษกรอง หรืออาจใช้วัสดุต่างๆนอกเหนือจากกระดาษกรองก็ได้ เช่น ผ้าขาวบางหรือผ้าชนิดต่างๆ  เซลโลเฟนหรือกระดาษแก้ว เป็นต้น อนุภาคของแข็งที่ลอดผ่านรูกระดาษกรองไม่ได้จะอยู่บนกระดาษกรอง ส่วนน้ำและสารที่ละลายน้ำได้จะผ่านกระดาษกรองลงสู่ภาชนะ

      ถ้าของแข็งที่เจือปนอยู่ในของเหลวนั้นมีอนุภาคที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางใหญ่กว่า 10-4 เซนติเมตร ของแข็งนั้นก็ไม่สามารถผ่านกระดาษกรองไปได้ แต่ถ้าอนุภาคมีเส้นผ่านศูนย์กลางเล็กกว่า 10-4 เซนติเมตร  ก็จะสามารถผ่านรูของกระดาษกรองลงสู่ภาชนะได้ และสำหรับกรณีที่ของแข็งอนุภาคมีเส้นผ่านศูนย์กลางเล็กกว่า 10-7 เซนติเมตร สามารถผ่านรูของกระดาษเซลโลเฟนได้

      เซลโลเฟนหรือกระดาษแก้ว (cellophane) เป็นวัสดุที่ทำจากเซลลูโลส ( cellulose ) ในไม้หรือพืชเส้นใยอื่น ๆ โครงสร้างทางเคมีเป็นกระดาษ แต่รูปร่างลักษณะจัดเป็นพลาสติก เป็นวัสดุโปร่งแสงและใส ความชื้นผ่านได้มาก อากาศผ่านได้น้อย

      เริ่มมีการใช้เซลโลเฟนห่อเบคอนที่ฝานเป็นแผ่นบาง ( sliced bacon ) เนื้อแช่แข็ง ( frozen meat ) เซลโลเฟนส่วนใหญ่จะมีการเคลือบผิวทั้งสองด้าน อย่างไรก็ตามมีการใช้เซลโลเฟนชนิดที่เคลือบผิวด้านเดียวด้วย nitrocellulose หรือ polyethylene บรรจุเนื้อสด ด้านที่ไม่ได้เคลือบผิวจะสัมผัสกับเนื้อโดยตรง การซึมผ่านของออกซิเจนเพียงพอ ที่จะทำให้ไมโอโกลบินเกิดออกซิเจนเนท ( oxygenated ) ให้สีแดงสด ส่วนสารที่เคลือบด้านนอกจะป้องกัน การสูญเสียน้ำ เนื้อก็จะไม่แห้ง และไม่หดตัว

8795 3
ภาพที่ 3 การแยกสารเนื้อผสมโดยการกรอง
ที่มา: http://scienceg1.blogspot.com/2016/06/blog-post_39.html

2. การระเหยแห้ง

     การแยกสารด้วยวิธีนี้เหมาะสำหรับใช้แยกสารผสมที่เป็นของแข็งละลายอยู่ในของเหลว จนทำให้ได้สารผสม มีลักษณะ เป็นของเหลวใส ซึ่งเราเรียกสารผสมนี้ว่า สารละลาย เช่น น้ำทะเล น้ำเชื่อม น้ำเกลือ    เป็นต้น การแยกสารโดยวิธีการระเหยแห้ง นิยมใช้ในการแยกเกลือออกจากน้ำทะเล โดยชาวนาเกลือจะเตรียมแปลงนาแล้วใช้กังหันฉุดน้ำทะเลเข้าสู้แปลงนาเกลือหลังจาก นั้นปล่อยให้น้ำทะเลได้รับแสงแดดเป็นเวลานานจนกระทั่งน้ำระเหยจนแห้ง จะเหลือเกลืออยู่ในนา เกลือที่ได้นี้เรียกว่า เกลือสมุทร ซึ่งเป็นเกลือที่นำมาใช้ปรุงอาหาร ทำเครื่องดื่ม

8795 4
ภาพที่ 4 การทำนาเกลือ
ที่มา: https://thailandtopvote.com/นาเกลือ/

3. การระเหิด

      การระเหิดเป็นเทคนิคของการทำสารให้บริสุทธิ์อีกหนทางหนึ่ง ซึ่งอาศัยสมบัติการเปลี่ยนสถานะของสารจากของแข็งให้กลายเป็นไอ โดยไม่ผ่านการเป็นของเหลว โดยสารประกอบดังกล่าวนั้น จะต้องเป็นสารประกอบที่มีความดันไอสูง และส่วนของสิ่งเจือปน จะต้องมีความดันไอต่ำ เมื่อการลดความดันลงจนถึงจุดสมดุล ระหว่างสถานะของแข็งและก๊าซ จะเกิดการระเหิด ของอนุภาคของสารนั้น การระเหิดเกิดขึ้นได้เพราะอนุภาคในของแข็งมีการสั่น และชนกับอนุภาคข้างเคียงตลอดเวลา ทำให้มีการถ่ายเทพลังงานจลน์ระหว่างอนุภาค เช่นเดียวกับ ในของเหลวและแก๊ส

ปัจจัยที่มีผลต่อการระเหิด

  1. อุณหภูมิ อัตราการระเหิดเป็นสัดส่วนโดยตรงกับอุณหภูมิ
  2. ชนิดของของแข็ง ของแข็งที่มีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคน้อยจะระเหิดได้ง่าย
  3. ความดันของบรรยากาศ ถ้าความดันของบรรยากาศสูงของแข็งจะระเหิดได้ยาก
  4. พื้นที่ผิวของของแข็ง ถ้ามีพื้นที่มากจะระเหิดได้ง่าย
  5. อากาศเหนือของแข็ง อากาศเหนือของแข็งจะต้องมีการถ่ายเทเสมอ เพื่อป้องกันการอิ่มตัวของไอ

4. การใช้แม่เหล็กดูด

         เป็นการแยกของผสมเมื่อสารชนิดหนึ่งสามารถถูกดูดด้วยแม่เหล็กได้ เช่น การแยกผงตะไบเหล็กออกจากสารหรือ การแยกเหล็กออกจากสินแร

8795 5
ภาพที่ 5 การแยกผงตะไบเหล็กกับทรายโดยใช้แม่เหล็กกับทราย
ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=Dc2J3Tb5A8g

5. การใช้มือหยิบออก

        เป็นการแยกของผสมที่มีขนาดใหญ่ มองเห็นได้ชัด เช่น แยกเมล็ดข้าวเปลือกที่ปนกับข้าวสาร

6. การใช้กรวยแยก

        ใช้แยกสารที่เป็นของเหลวที่ไม่รวมเป็นเนื้อเดียวกันออกจากกัน การใช้กรวยแยกจะเหมาะกับ        สารที่เป็นของเหลวและแยกคนละชั้น หรือมีขั้วต่างกัน เช่น น้ำกับน้ำมัน จะแยกชั้นกันอยู่ เพราะน้ำมีขั้วแต่น้ำมันไม่มีขั้ว ซึ่งกรวยแยกจะมีลักษณะเป็นกรวยให้เราใส่ของเหลวลงไป ของเหลวนั้นจะแยกชั้นกันอยู่ จากนั้นให้เราไขก๊อกของเหลวส่วนล่างก็จะไหลออกมาเรื่อย ๆ จนกระทั่งเราเห็นว่าของเหลวส่วนล่างใกล้หมดแล้วเราก็ค่อย ๆ ไขก๊อกปิด แล้วก็เปลี่ยนบีกเกอร์เพื่อมารองรับสารละลายส่วนบนที่เหลืออยู่ต่อไป

8795 6
ภาพที่ 6 การแยกสารโดยใช้กรวยแยก
ที่มา: https://my.dek-d.com/AngelTVXQ/blog/?blog_id=10054504

7. การร่อน

        เป็นวิธีการแยกสารที่มีสถานะเป็นของแข็งออกจากกัน ซึ่งองค์ประกอบของสารนั้นจะต้องมีขนาดที่แตกต่างกัน จึงจะสามารถแยกสารโดยวิธีการร่อนได้ เช่นการแยกทรายละเอียดและทรายหยาบออกจากกันเพื่อใช้ในการก่อสร้าง การร่อนทอง เป็นต้น

8795 7
ภาพที่ 7 การร่อนทอง
ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=0Pg2w9bZJ3w

 

แหล่งที่มา

กมลทิน พรมประไพ. การแยกสารเนื้อผสม. สืบค้นเมื่อ 19 สิงหาคม 2561.จาก https://www.nectec.or.th/schoolnet/library/create-web/10000/science/10000-6263.html

พิมพิรา เสนคราม. การแยกสาร. สืบค้นเมื่อ 19 สิงหาคม 2561.จาก https://sites.google.com/site/substancesaround/bth-thi-1-reiyn-ru-reuxng-sar/1-2-kar-yaek-sar

พิมพ์พิจิตร ไชยเจริญชัย. การแยกสาร. สืบค้นเมื่อ 19 สิงหาคม 2561. จาก http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science15/index15.php

ไร่ภู อ่าวน้อย. (20 มกราคม 2560). วิธีการร่อนทอง ของชาวบางสะพาน. สืบค้นเมื่อ 19 สิงหาคม 2561. จาก https://www.youtube.com/watch?v=0Pg2w9bZJ3w

วันสฤษดิ์ เขียววิมล. สารและการเปลี่ยนแปลง. สืบค้นเมื่อ 19 สิงหาคม 2561. จาก http://e-chemistry.tripod.com/sasan/s2_7.htm

DLTV Resouse คลังสื่อการสอน (14 กรกฎาคม 2559). การแยกสารเนื้อผสมระหว่างผงเหล็กกับทราย. สืบค้นเมื่อ 19 สิงหาคม 2561. จาก https://www.youtube.com/watch?v=Dc2J3Tb5A8g

 

หัวเรื่อง และคำสำคัญ
สารเนื้อผสม, การกรอง, การใช้กรวยแยก, การใช้แม่เหล็กดูด, การระเหิด, การระเหยแห้ง
ประเภท
Text
รูปแบบการนำเสนอ แบ่งตามผลผลิต สสวท.
สื่อสิ่งพิมพ์ในรูปแบบดิจิทัล
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
วันที่เสร็จ
วันจันทร์, 20 สิงหาคม 2561
ผู้แต่ง หรือ เจ้าของผลงาน
ศุภาวิตา จรรยา
ระดับชั้น
ป.6
ช่วงชั้น
ประถมศึกษาตอนปลาย
กลุ่มเป้าหมาย
ครู
นักเรียน
บุคคลทั่วไป
  • 8795 การแยกสารเนื้อผสม /lesson-chemistry/item/8795-2018-09-21-02-06-13
    เพิ่มในรายการโปรด
  • ให้คะแนน
    Average rating
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5
    • Share
    • Tweet
    • Share

ค้นหาบทเรียน
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
  • บทเรียนทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ
  • เกี่ยวกับ SciMath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
  • คำถามที่พบบ่อย
Scimath คลังความรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.

Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved. 
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)