ภูมิคุ้มกันวิทยา (Immunology) = วิชาที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองร่างกายต่อสิ่งแปลกปลอม หรือที่เรียกว่า แอนติเจน (Antigen)
Antigen (Ag) = สิ่งแปลกปลอม หรือของใหม่ ซึ่งมาได้จาก
^^ จริงๆ แล้วคำว่า Immunity มาจากภาษาละตินคำว่า immunis ที่แปลว่ายกเว้น นั้นคือหากเป็นโรคนั้นแล้วจะไม่เป็นโรคนั้นอีก ^^
Innate immunity
การตอบสนองต่อ Ag ที่มาจากภายนอกร่างกายในช่วง 6-12 ชั่วโมงแรกจะเป้นการตอบสนองแบบสัญชาติญาณ (Innate immunity) โดย
- อาศัยเซลล์และสารคัดหลั่งที่มีอยู่แล้วตามธรรมชาติ
- แต่จะไม่มีความจำเพาะเชื้อโรค
- ซึ่งเป็นด่านป้องกัรด่านแรกให้กับร่างกายของเรา
- Innate immunity (ภูมิคุ้มกันแบบไม่จำเพาะ) ประกอบด้วย
Acquired immunity
เป็นการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันต่อแอนติเจนที่ต้องอาศัยเวลา แต่มีความจำเพาะ (specificity) ต่อเชื้อโรค และมีความจำเกิดขึ้น (memory) ทำให้สามารถทำลายเชื้อโรคได้ไวมากขึ้น
Adaptive Immunity (ภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ) มีองค์ประกอบที่เกี่ยวข้องในการทำลายสิ่งแปลกปลอมดังนี้
- แบบเซลล์ เช่น WBC
- แบบ humoral เช่น Ag
**ประกอบด้วยเซลล์พวก T lymphocyte, B lymphocyte, NK cell
**T cell รับผิดชอบด้าน cell-mediated immunity และ B cell รับผิดชอบด้าน humoral immunity
Immunoglobulin
Antibody (Ab) คือ สาร glycoprotein เกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อ antigenic determinant ที่แปลกปลอม Ab ส่วนใหญ่อยู่ใน serum ส่วน γ-globulin และเนื่องจาก Ab เป็น globulin ที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกันของร่างกายจึงเรียกว่า Immunoglobulin (Ig) ซึ่งมี 5 ชนิด คือ IgG, IgA, IgM, IgD และ IgE
คุณสมบัติของ Ig
Ig มีหน้าที่ 2 แบบ คือ จับกับ Ag โดยใช้ส่วน V region และกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางชีวภาพ โดยใช้ส่วน C region คุณสมบัติของ Ig แต่ละชนิดจะมีความแตกต่างกันไป ดังนี้
IgG มีปริมาณมากที่สุดใน serum มีความสำคัญ ดังนี้
IgA พบใน serum และ secretion ของร่างกาย IgA ใน serum ส่วนใหญ่อยู่ในรูป monomer ส่วน IgA ที่พบมากที่สุดจะพบใน secretion เรียกว่า secretory IgA (sIgA) ส่วนใหญ่อยู่ในรูป polymer โดยมี J chain เชื่อม H chain ของ 2 โมเลกุลเข้าด้วยกัน นอกจากนั้นยังมี polypeptide อีกสายหนึ่งที่เรียกว่า Sc chain เกาะอยู่ระหว่าง H chain 2 โมเลกุลด้วย ซึ่งช่วยป้องกัน IgA จากการถูกทำลายโดย enzyme ย่อยโปรตีน โดย IgA มีความสำคัญ ดังนี้
IgM มักพบในรูป pentamer โดยเชื่อมกันโดย disulfide bond และ J chain โดย IgM มีความสำคัญ ดังนี้
IgD พบน้อยมากใน serum ถูกทำลายได้ง่ายด้วยความร้อน และ enzyme ย่อยโปรตีน มีความสำคัญ คือ ช่วยควบคุมการเปลี่ยนแปลงการผลิต H chain ชนิดต่างๆ บนผิวของ mature B cells
IgE พบได้ใน secretion ของร่างกาย และพบน้อยมากใน serum มีหน้าที่สำคัญ ดังนี้
Ig ถูกทำลายใน granulocytes และ reticuloendothelial cells ของตับ และของระบบทางเดินอาหาร และบางส่วนถูกขับออกทางลำไส้และไตด้วย
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด
The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.
Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved.
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)