logo IPST4 IPST4
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • learning space
  • ระบบอบรมครู
  • ระบบการสอบออนไลน์
  • ระบบคลังความรู้
  • สสวท.
  • สำนักงานสลากกินแบ่ง
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • E-Books อื่นๆ
  • Apps
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • คำถามที่พบบ่อย
  • สมัครสมาชิก
  • Forgot your password?
ค้นหา
    
ค้นหาบทเรียน
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
เลือกหมวดหมู่
    
  • บทเรียนทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ

อนาคตของเรา "ยาที่ตรงกับพันธุกรรม"

โดย :
อติโรจน์ ปพัฒน์เปรมสิริ
เมื่อ :
วันอาทิตย์, 21 พฤษภาคม 2560
Hits
23811
  • 1. Introduction
  • 2. ตัวอย่างการตรวจพันธุกรรมให้เหมาะสมกับยา
  • - All pages -

มนุษย์มีพันธุกรรมที่แตกต่างกัน ส่งผลให้แต่ละคนมีการตอบสนองต่อยาชนิดเดียวกันแตกต่างกันไป

 

เพราะคนเรามีดีเอ็นเอแตกต่างกัน ทำให้แต่ละคนมีรูปร่างหน้าตาไม่เหมือนกัน มีสุขภาพแข็งแรงไม่เท่ากัน ป่วยเป็นโรคที่แตกต่างกัน รวมถึงมีการตอบสนองต่อยารักษาโรคแตกต่างกันด้วย ศาสตร์ด้าน "เภสัชพันธุศาสตร์" จึงเกิดขึ้นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการรักษาโรค และแก้ไขปัญหาผู้ป่วยแพ้ยา

เภสัชพันธุศาสตร์ (Pharmacogenetics หรือ Pharmacogenomics) เป็นศาสตร์ที่ศึกษาความหลากหลายของลักษณะทางพันธุกรรมในจีโนมมนุษย์ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการต่างๆ โดยครอบคลุมตั้งแต่การนำความรู้ทางด้านพันธุศาสตร์มาใช้ในการทำนายการตอบสนองต่อยา การเลือกใช้ยาและขนาดยาที่เหมาะสม การค้นหาและการพัฒนายาใหม่ที่เหมาะสมเฉพาะกลุ่มประชากร

การศึกษาความแตกต่างของลำดับเบสในดีเอ็นเอของมนุษย์ มีความสำคัญอย่างยิ่งต่องานด้านเภสัชพันธุศาสตร์ ซึ่งความแตกต่างเหล่านั้นเกิดขึ้นได้หลายรูปแบบ

แต่ความแตกต่างที่พบมากที่สุดในจีโนมของมนุษย์เป็นผลมาจากการกลายพันธุ์ของนิวคลีโอไทด์ที่ตำแหน่งใดตำแหน่งหนึ่งบนสายดีเอ็นเอ หรือเรียกว่า สนิปส์ (single nucleotide polymorphisms; SNPs) ซึ่งเกิดขึ้นบนสายดีเอ็นเอโดยเฉลี่ยประมาณทุกๆ 1,00 นิวคลีโอไทด์ และหากเกิดสนิปส์ขึ้นในส่วนของยีนที่เกี่ยวข้องกับการถอดรหัสโปรตีน อาจส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนของของกรดอะมิโนและส่งผลต่อการทำงานของโปรตีนที่ยีนนั้นสังเคราะห์ขึ้นมา

ข้อมูลสนิปส์นี้จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ค้นพบยีนที่เป็นสาเหตุของโรค และสามารถนำไปใช้ในการทำนายการตอบสนองต่อยาหรือการแพ้ยาในผู้ป่วยได้ ซึ่งจะช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาผู้ป่วยเป็นรายบุคคลตามลักษณะทางพันธุกรรมของผู้ป่วยได้ หรือที่เรียกว่าการแพทย์เฉพาะบุคคล (Personalized medicine)

ในปัจจุบันนักวิทยาศาตร์สามารถพัฒนาเทคโนโลยีการตรวจค้นหายีนเป้าหมายที่ทำให้ผู้ป่วยแต่ละรายมีการตอบสนองต่อยาบางชนิดแตกต่างกันได้บ้างแล้ว และมีความพยายามที่จะพัฒนาวิธีการตรวจวินิจฉัยความแตกต่างทางพันธุกรรมให้ได้ทั้งหมดในการตรวจเพียงครั้งเดียว ซึ่งในอนาคตอันใกล้นี้แพทย์ในโรงพยาบาลทุกแห่งอาจต้องตรวจยีนผู้ป่วยก่อนทำการรักษาหรือจ่ายยา เพื่อเพิ่มประสิทธิผลในการรักษา และลดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยากับผู้ป่วย เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วยเอง และลดการสูญเสียงบประมาณในการรักษาพยาบาลของประเทศชาติ

(ข้อมูลจาก บทฟื้นฟูวิชาการเรื่อง เภสัชพันธุศาสตร์ โดย รศ.ดร.วิจิตรา ทัศนียกุล ภาควิชาเภสัชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น : ศรีนครินทร์เวชสาร 2552) 


Return to contents

ตัวอย่างการตรวจพันธุกรรมให้เหมาะสมกับยา


1.การตรวจหาความผิดแผกทางพันธุกรรมของยีนท่ีควบคุมการทํางานของเอนไซม์thiopurine–S methyltransferase(TPMT)

โดยเอนไซมนี้เป็นเอนไซมหลักในการเปล่ียนแปลงยาในกลุ่ม thiopurines
เช่น azathioprine ซึ่งเป็นยากดภูมิคุ้มกันใช้ในการป้องการปฏิเสธอวัยะในผู้ป่วยปลูกถ่ายอวัยวะ เช่น ผู้ป่วยปลูกถ่ายไต และ 6-mercaptopurine (6-MP) เป็นยาต้านมะเร็งใช้ในการรักษาผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาว
หากผูู้ป่วยมีความผิดแผกของยีน TPMT จะทําให้การทํางานของเอนไซม์ดังกล่าวลดลงเป็นผลทําให้ผู้ป่วยมีระดับยาท่ีออกฤทธิ์มากข้ึนผิดปกติเป็นผลให้ผู้ป่วยกลุ่มที่มีความผิดแผกของยีน TPMT มีโอกาสพิษจากยาสูงข้ึนดังน้ันการตรวจความสามารถในการทํางานของเอนไซม์ในเม็ดเลือดแดงหรือการตรวจลักษณะทางพันธุกรรมของยีนจะเป็นแนวทางที่ช่วยให้แพทย์สามารถปรบเปลี่ยนขนาดของยา หรือเลือกใช้ยาที่เหมาะสมกับผู้ปวยแต่ละราย

2.การตรวจหาความผิดแผกทางพันธุกรรมของยีน CYP2C9

เอนไซม์ CYP2C9 ทําหน้าที่หลักในการเปลี่ยนแปลงยาหลายชนิด เช่น ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ ยาลดความดันเลือด ยาลดนํ้าตาลในเลือดยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด
หากผู้ป่วยมีความผิดแผกของยีน CYP2C9 อาจมีผลทำการเปลี่ยนแปลงของยาในกลุมดังกล่าวในร่างกายลดลง ทําให้มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงของยามากขึ้น


Return to contents
Previous Page 1 / 2 Next Page
หัวเรื่อง และคำสำคัญ
อนาคตของเรา "ยาที่ตรงกับพันธุกรรม"
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
ชีววิทยา
กลุ่มเป้าหมาย
นักเรียน
  • 7021 อนาคตของเรา "ยาที่ตรงกับพันธุกรรม" /lesson-biology/item/7021-2017-05-21-07-14-40
    เพิ่มในรายการโปรด
  • ให้คะแนน
    Average rating
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5
    • Share
    • Tweet
    • Share

ค้นหาบทเรียน
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
  • บทเรียนทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ
  • เกี่ยวกับ SciMath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
  • คำถามที่พบบ่อย
Scimath คลังความรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.

Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved. 
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)