logo IPST4 IPST4
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • learning space
  • ระบบอบรมครู
  • ระบบการสอบออนไลน์
  • ระบบคลังความรู้
  • สสวท.
  • สำนักงานสลากกินแบ่ง
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • E-Books อื่นๆ
  • Apps
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • คำถามที่พบบ่อย
  • สมัครสมาชิก
  • Forgot your password?
ค้นหา
    
ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
เลือกหมวดหมู่
    
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ

สิ่งที่เกิดขึ้นกับร่างกายเมื่อขาดน้ำ

โดย :
พรรณพร กะตะจิตต์
เมื่อ :
วันอังคาร, 28 พฤษภาคม 2562
Hits
38805

          เหงื่อออก อาเจียน ท้องร่วง หรือการรับประทานยาที่มีผลข้างเคียงให้ปัสสาวะมาก สาเหตุเหล่านั้นสามารถทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและอิเล็กโทรไลต์ได้มากกว่าที่คิด และหากสิ่งที่เสียไปทำให้ร่างกายขาดสมดุล วิธีการเดียวที่จะสามารถรักษาภาวะขาดน้ำได้ ก็คือการแทนที่ของเหลวและอิเล็กโทรไลต์ร่างกายของสูญเสียไปด้วยการดื่มน้ำ

9823 1

ภาพการดื่มน้ำเป็นวิธีการหนึ่งที่ช่วยรักษาสมดุลของร่างกาย
ที่มา https://pixabay.com ,Engin_Akyurt

ภาวะขาดน้ำคืออะไร เหตุใดจึงเกิดขึ้น?

          เมื่อกล่าวถึงการสูญเสียน้ำในร่างกาย ทางการแพทย์จะหมายความถึง ภาวะของเหลวในร่างกายพร่อง (volume depletion) ซึ่งเป็นภาวะที่ร่างกายมีปริมาตรน้ำลดลงในหลอดเลือด ถือเป็นภาวะปริมาตรน้ำในร่างกายลดลงจากองค์ประกอบในหลอดเลือด ในขณะที่ ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) เป็นภาวะที่ร่างกายสูญเสียน้ำจากทั้งหลอดเลือดและเซลล์ของร่างกาย ภาวะขาดน้ำจะเกิดขึ้นเมื่อร่างกายสูญเสียน้ำจากหลอดเลือดและเซลล์ของร่างกาย ซึ่งแตกต่างจากภาวะของเหลวในร่างกายพร่อง แต่ก็ยังคงมีอาการหลายอย่างที่ทับซ้อนกัน เช่น ความกระหาย ความดันโลหิตลดต่ำลงจนก่อให้เกิดความสับสน นอกจากนี้ภาวะขาดน้ำยังสัมพันธ์กับระดับน้ำตาลในเลือด เนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดสูง จะดึงน้ำออกจากเซลล์เพื่อลดระดับน้ำตาล ดังนั้นผู้ที่เป็นโรคเบาหวานจึงควรรักษาระดับน้ำของร่างกายให้สมดุล และปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอย่างสม่ำเสมอ

          การมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงทำให้ปัสสาวะมากขึ้น ซึ่งกรณีนี้ควรระมัดระวัง เนื่องจากมีการสูญเสียของเหลวจากทั้งในเซลล์ภายในและนอกเซลล์  ดังนั้นการตรวจสอบระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ที่เป็นเบาหวานจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากระดับน้ำตาลในเลือดสูงอย่างต่อเนื่อง คุณควรปรึกษาแพทย์เพื่อลดระดับน้ำตาลลงอย่างปลอดภัยทั้งยังช่วยป้องกันภาวะขาดน้ำได้เป็นอย่างดี

          อย่างไรก็ดีแพทย์มีความกังวลเกี่ยวกับภาวะทั้งสองถึงการรักษาสมดุลของร่างกาย เนื่องจากน้ำช่วยรักษาอุณหภูมิในร่างกาย ช่วยในการหล่อลื่นของข้อต่อ และที่สำคัญเซลล์ร่างกายของเราพึ่งพาน้ำเพื่อการทำงานภายในระบบไหลเวียนโลหิต ระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร และระบบประสาท อย่างไรก็ดี ในกรณีที่เกิดภาวะของเหลวในร่างกายพร่องอย่างรุนแรง อาจทำให้เกิดการช๊อกและเป็นอันตรายต่อชีวิตได้

          น้ำมีอยู่ทุกที่ในร่างกาย

          คนที่มีน้ำหนัก 70 กิโลกรัม ประกอบไปด้วยน้ำประมาณ 40 ลิตร (40 กิโลกรัม) โดย 2 ใน 3 ของน้ำเหล่านั้นคิดเป็นน้ำภายในเซลล์ (intracellular) และอีก 1 ส่วนคือน้ำภายนอกเซลล์ (Extracellular) ทั้งนี้น้ำภายนอกเซลล์นั้น ร้อยละ 20 เป็นน้ำที่อยู่ในพลาสมา (ประมาณ 3 ลิตร) กับน้ำในเซลล์เม็ดเลือดแดงประมาณ 2 ลิตร รวมทั้งสิ้น 5 ลิตร ซึ่งไหลเวียนภายในร่างกาย และช่วยรักษาสมดุลขององค์ประกอบทางชีวเคมีของมนุษย์แต่ละคน และช่วยให้ร่างกายทำงานได้ตามปกติ

          ปริมาตรน้ำในร่างกายรวมทั้งน้ำภายในหลอดเลือดและน้ำในเซลล์ต่าง ๆ ของแต่ละคนที่สูญเสียไปในแต่ละวันจะมีความแตกต่างกัน ทั้งนี้ปริมาณการดื่มน้ำของมนุษย์จะถูกควบคุมโดยไต ซึ่งมีหน้าที่หลักในการควบคุมปริมาตรและองค์ประกอบของของเหลวในร่างกาย

          เมื่อคุณดื่มน้ำปริมาณมาก ร่างกายจะขับน้ำผ่านทางปัสสาวะที่เจือจางและมีปริมาณมาก ในขณะเดียวกัน เมื่อดื่มน้ำในปริมาณน้อย ปริมาณน้ำปัสสาวะก็จะลดลงและมีสีเข้ม นั่นทำให้คุณตระหนักได้ว่าถึงเวลาที่ต้องดื่มน้ำให้มากขึ้นแล้ว นอกจากนี้การสูญเสียน้ำในกรณีที่เกิดอาการท้องเสีย อาเจียน หรือมีเลือดออก สามารถสังเกตภาวะของเหลวในร่างกายพร่อง ได้จากอาการดังต่อไปนี้

  • อาการกระหายน้ำ และริมฝีปากแห้ง

  • เวียนศีรษะ โดยเฉพาะอยู่ในท่ายืน เนื่องจากความดันโลหิตต่ำ และเมื่อสูญเสียน้ำในระดับที่รุนแรง จะก่อให้เกิดอาการสับสน ซึ่งเป็นผลมาจากออกซิเจนภายในสมองไม่เพียงพอ

  • ผิวหนังจะสูญเสียความยืดหยุ่น

  • อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น ด้วยร่างกายพยายามรักษาความดันโลหิตให้อยู่ในระดับที่ปกติ

  • น้ำหนักลดลง เนื่องจากการสูญเสียของเหลวภายในเซลล์ โดยการเสียของเหลว 1 ลิตร จะอ่านค่าได้ว่าน้ำหนักลดลง 1 กิโลกรัม

กลุ่มคนที่มีความเสี่ยงต่อภาวะปริมาตรน้ำในร่างกายพร่อง หรือการสูญเสียน้ำ ได้แก่

  • ผู้สูงอายุ ด้วยน้ำในร่างกายจะลดลงตามอายุที่เพิ่มขึ้น และผู้สูงอายุเองจะรู้สึกกระหายน้ำลดลง ทั้งนี้ผู้สูงอายุจำนวนมากยังมีปัญหาสุขภาพในด้านอื่น ๆ เช่นโรคไตเรื้อรัง ที่อาจส่งผลกระทบต่อความสามารถในการกรองของเสียและขับน้ำปัสสาวะ เมื่อน้ำในร่างกายมีปริมาณลดลง

  • เด็กทารก เพราะพวกเขาไม่สามารถพูดได้เมื่อพวกเขากระหายน้ำ พวกเขามีอัตราการเผาผลาญสูงกว่าผู้ใหญ่หมายความว่าพวกเขาต้องการของเหลวมากขึ้น

  • ผู้ที่มีกลไกการกระหายน้ำบกพร่อง เช่น ผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีอาการบาดเจ็บที่สมอง

  • ผู้ที่มีอาการท้องเสีย

  • ผู้ที่รับประทานยาที่มีผลข้างเคียงที่ส่งเสริมการสูญเสียน้ำ โดยเฉพาะการขับออกทางขับปัสสาวะ

          น้ำมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการทำงานของร่างกาย การขาดน้ำ (Volume Depletion) สามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา แต่จะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงฤดูร้อน กุญแจสำคัญคือ การป้องกันและการรู้ว่าสัญญาณและอาการคืออะไร ดังนั้นในฤดูร้อนควรรักษาระดับของเหลวเอาไว้โดยการรู้จักดื่มน้ำให้เพียงพอ

แหล่งที่มา

Karen Dwyer. (2019. 10 January). Health Check: how do I tell if I’m dehydrated?
Retrieved February 19, 2019, from https://theconversation.com/health-check-how-do-i-tell-if-im-dehydrated-107437

William Blahd, MD. (2017, 2 May). What Should I Do If I'm Dehydrated?

Retrieved February 19, 2019, from https://www.webmd.com/a-to-z-guides/dehydration-in-adults-treatment#1

 

หัวเรื่อง และคำสำคัญ
ประสบการณ์ใกล้ตาย, สมอง
ประเภท
Text
ประเภท แบ่งตามผลผลิต สสวท.
บทความ
รูปแบบการนำเสนอ แบ่งตามผลผลิต สสวท.
สื่อสิ่งพิมพ์ในรูปแบบดิจิทัล
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
วันที่เสร็จ
วันอังคาร, 19 กุมภาพันธ์ 2562
ผู้แต่ง หรือ เจ้าของผลงาน
นางสาวพรรณพร กะตะจิตต์
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
ชีววิทยา
ระดับชั้น
ม.4
ม.5
ม.6
ช่วงชั้น
มัธยมศึกษาตอนปลาย
กลุ่มเป้าหมาย
ครู
นักเรียน
บุคคลทั่วไป
  • 9823 สิ่งที่เกิดขึ้นกับร่างกายเมื่อขาดน้ำ /article-biology/item/9823-2019-02-21-08-45-32
    เพิ่มในรายการโปรด
  • ให้คะแนน
    Average rating
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5
    • Share
    • Tweet
    • Share

ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ
  • เกี่ยวกับ SciMath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
  • คำถามที่พบบ่อย
Scimath คลังความรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.

Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved. 
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)