logo IPST4 IPST4
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • learning space
  • ระบบอบรมครู
  • ระบบการสอบออนไลน์
  • ระบบคลังความรู้
  • สสวท.
  • สำนักงานสลากกินแบ่ง
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • E-Books อื่นๆ
  • Apps
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • คำถามที่พบบ่อย
  • สมัครสมาชิก
  • Forgot your password?
ค้นหา
    
ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
เลือกหมวดหมู่
    
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ

สารบ่งชี้มะเร็ง (tumor markers)

โดย :
ณัฐดนัย เนียมทอง
เมื่อ :
วันพฤหัสบดี, 09 สิงหาคม 2561
Hits
29718

         มะเร็ง โรคร้ายที่คร่าชีวิตผู้คนไปมากมายและเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของโลกรวมถึงประเทศไทย สำหรับบทความนี้มีความรู้ดี ๆ มาฝากให้อ่านกัน เพราะถ้ามีความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้แล้ว อาจทำให้ผู้อ่านรีบตัดสินใจไปตรวจสุขภาพทันที สำหรับบทความนี้จะนำเสนอเกี่ยวกับขั้นตอนการตรวจเลือดเพื่อหาสารบ่งชี้มะเร็ง (tumor marker) ซึ่งแน่นอนว่าไม่มีใครอยากเป็นโรคมะเร็ง การตรวจสุขภาพเป็นประจำอยู่เสมอจะช่วยให้สามารถทำการรักษาได้อย่างรวดเร็วหากเมื่อพบความผิดปกติ และนั่นอาจส่งผลถึงโอกาสในการหายขาด หรือป้องกันการเป็นโรคในระยะรุนแรงได้เป็นอย่างดี

7939 2
ภาพ สารบ่งชี้มะเร็งที่สามารถตรวจดูได้จากเลือดของผู้ตรวจ
ที่มา https://pixabay.com/th/ , frolicsomepl

        การตรวจสุขภาพประจำปีการตรวจมะเร็งก็มีความสำคัญอยู่ในอันดับต้น ๆ  ซึ่งจะต้องทำการตรวจเลือดหรือสารคัดหลั่ง (biological fluid) ตำแหน่งต่าง ๆ เช่น ปัสสาวะ น้ำในช่องปอด น้ำในไขสันหลัง เพื่อตรวจดูสารบ่งชี้มะเร็ง

สารบ่งชี้มะเร็ง (Tumor marker) คืออะไร?

        สารบ่งชี้มะเร็งเป็นสารชีวโมเลกุลที่ถูกสร้างและหลังมาจากจากเซลล์มะเร็งเอง หรือผลิตจากเซลล์ร่างกายที่ตอบสนองต่อมะเร็ง  ดังนั้นจึงตรวจพบได้ในกระแสเลือดหรือสารคัดหลั่งอื่น ๆ ของร่างกาย ซึ่งมีประโยชน์อย่างมากในการตรวจวินิจฉัยโรค อีกทั้งยังช่วยในการตรวจคัดกรอง การพยากรณ์โรค โดยบอกประเมินความรุนแรง ระยะของโรคได้ซึ่งส่งผลดีในการเลือกวิธีการรักษา ซึ่งค่าของสารบ่งชี้แต่ละตัวสามารถบ่งบอกผลของการรักษาคือติดตามการรักษาของโรคนั่นเอง รวมไปถึงยังมีประโยชน์เพื่อหาโอกาสในการแพร่กระจายของโรคอีกด้วย

การตรวจวัดสารบ่งชี้มะเร็ง

          โดยปกติการตรวจสารบ่งชี้มะเร็งมักตรวจจากเลือด ปัสสาวะ และเนื้อเยื่อเป็นอันดับต้น ๆ โดยตรวจเพื่อหาแนวโน้มหรือความเสี่ยงที่อาจจะเป็นมะเร็ง ตรวจในช่วงระหว่างการรักษา และตรวจเพื่อติดตามการรักษา สารบ่งชี้มะเร็งตัวหนึ่งอาจตรวจพบค่าผิดปกติได้ในมะเร็งหลายชนิด และในอีกกรณี ในบางครั้งสารบ่งชี้มะเร็งเหล่านี้ยังสามารถตรวจพบในโรคที่ไม่ใช่โรคมะเร็งได้ และในผู้ป่วยบางรายที่ป่วยเป็นโรคมะเร็งก็อาจตรวจไม่พบการเปลี่ยนแปลงของสารบ่งชี้มะเร็งได้เช่นกัน

สารบ่งชี้มะเร็งที่ควรรู้จัก

Alpha-fetoprotein (AFP)

        ซึ่งเป็นโปรตีนในมะเร็งตับและมะเร็งชนิด   แอนติเจนกลุ่ม oncofetal antigen สัมพันธ์ในกลุ่มมะเร็งตับ มะเร็งรังไข่ มะเร็งอัณฑะ โดยกลุ่มคนปกติทั่วไปจะวัดค่า AFP ได้ที่ 0 – 15 IU/ml หากเกินหรือมากกว่า 400  IU/ml แสดงว่าอาจพบเชื้อมะเร็ง

Carcinoembryonic antigen (CEA)

         แอนติเจนในกลุ่ม oncofetal antigen อีกชนิดหนึ่ง สัมพันธ์ในกลุ่มมะเร็งลำไส้ มะเร็งตับอ่อน มะเร็งเต้านม, มะเร็งปอด , มะเร็งรังไข่  โดยกลุ่มคนปกติทั่วไปจะวัดค่า CEA น้อยกว่า 5 ng/ml หากมากกว่า 100 ng/ml คือมีแนวโน้มเป็นมะเร็งสูง

Prostate specific antigen (PSA)

          เอนไซม์ชนิดหนึ่งสร้างจากเซลล์เยื่อบุผิว (epithelial cell) ของต่อมลูกหมากสัมพันธ์ในกลุ่มมะเร็งต่อมลูกหมากโดยตรง   โดยกลุ่มคนปกติทั่วไปจะวัดค่า PSA ได้น้อยกว่า 4 ng/ml

CA 125

          โปรตีน glycoprotein สัมพันธ์ในกลุ่มมะเร็งรังไข่, มะเร็งเต้านม, มะเร็งลำไส้ใหญ่, มะเร็งลำไส้ตรง, มะเร็งมดลูก, มะเร็งปากมดลูก, มะเร็งตับอ่อน, มะเร็งตับและปอด โดยกลุ่มคนปกติทั่วไปจะวัดค่า CA 125 ได้ที่ 0 – 35 U/ml

CA 19-9

          แอนติเจน carbohydrate สัมพันธ์ในกลุ่มมะเร็งของระบบเดินอาหาร, มะเร็งตับ, มะเร็งปอด, มะเร็งเต้านม โดยกลุ่มคนปกติทั่วไปจะวัดค่า ได้น้อยกว่า 37 U/ml หากมากกว่า 120 U/ml คือมีแนวโน้มเป็นมะเร็งสูง

CA 15-3

          แอนติเจน glycoprotein สัมพันธ์ในกลุ่มมะเร็งเต้านม, มะเร็งตับและตับอ่อน, มะเร็งปอด, มะเร็งเต้านม, มะเร็งระบบทางเดินอาหาร, มะเร็งรังไข่ โดยกลุ่มคนปกติทั่วไปจะวัดค่า ได้น้อยกว่า 31 U/ml

          ทั้งนี้ก็ยังมีอีกหลายชนิดด้วยกัน สามารรถศึกษาเพิ่มเติมได้ตามแหล่งที่มาได้โดยละเอียด ซึ่งจะเห็นว่ากว่าที่จะทราบผลการเป็นมะเร็งต้องผ่านขั้นตอนการตรวจวินิจฉัยโดยละเอียดจากผู้เชี่ยวชาญอันนำมาสู่แนวทางการรักษาที่ถูกต้องและได้ผลต่อไป

แหล่งที่มา

Tumor Marker ที่ควรรู้จัก . สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2561, จาก
          http://www.ams.cmu.ac.th/amscsc/article/5tumor.pdf

อาจารย์ ภญ. ลักขณา สุวรรณน้อย (2560, 29  ตุลาคม).บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชนสารบ่งชี้มะเร็ง (tumor markers). สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2561, จาก
          http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/416/สารบ่งชี้มะเร็ง-tumormarkers/

ผศ.พญ.ศันสนีย์ เสนะวงษ์. สารบ่งชี้มะเร็ง (tumor marker) ที่ควรรูจัก. สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2561, จาก
          http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/admin/article_files/618_1.pdf

 

หัวเรื่อง และคำสำคัญ
การตรวจเลือด, สารบ่งชี้มะเร็ง, มะเร็ง
ประเภท
Text
ประเภท แบ่งตามผลผลิต สสวท.
บทความ
รูปแบบการนำเสนอ แบ่งตามผลผลิต สสวท.
สื่อสิ่งพิมพ์ในรูปแบบดิจิทัล
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
วันที่เสร็จ
วันจันทร์, 04 มิถุนายน 2561
ผู้แต่ง หรือ เจ้าของผลงาน
ณัฐดนัย เนียมทอง
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
ชีววิทยา
ระดับชั้น
ม.1
ม.2
ม.3
ม.4
ม.5
ม.6
ช่วงชั้น
มัธยมศึกษาตอนต้น
มัธยมศึกษาตอนปลาย
กลุ่มเป้าหมาย
ครู
นักเรียน
บุคคลทั่วไป
  • 7939 สารบ่งชี้มะเร็ง (tumor markers) /article-biology/item/7939-tumor-markers
    เพิ่มในรายการโปรด
  • ให้คะแนน
    Average rating
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5
    • Share
    • Tweet
    • Share

ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ
  • เกี่ยวกับ SciMath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
  • คำถามที่พบบ่อย
Scimath คลังความรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.

Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved. 
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)