logo IPST4 IPST4
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • learning space
  • ระบบอบรมครู
  • ระบบการสอบออนไลน์
  • ระบบคลังความรู้
  • สสวท.
  • สำนักงานสลากกินแบ่ง
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • E-Books อื่นๆ
  • Apps
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • คำถามที่พบบ่อย
  • สมัครสมาชิก
  • Forgot your password?
ค้นหา
    
ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
เลือกหมวดหมู่
    
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ

สุนัข ต้นฉบับศาสตร์แห่งการดมกลิ่น

โดย :
พรทิพย์ สวัสดิ์พานิช
เมื่อ :
วันเสาร์, 26 สิงหาคม 2560
Hits
30947

           วันนี้อย่าแปลกใจ หากคุณจะเห็นภาพเจ้าตูบน่ารัก ๆ ปรากฏตัวอยู่บนสื่อออนไลน์ เพราะวันนี้คือ "วันสุนัขสากล" (International Dog Day)  วันสุนัขสากล เกิดขึ้นครั้งแรกในสหรัฐอเมริกาเมื่อปี 2547 โดย คอลลีน เพจ (Colleen Paige) ผู้เชี่ยวชาญด้านสัตว์เลี้ยง เพื่อให้ทุก ๆ คนได้ร่วมกันเฉลิมฉลองให้กับเจ้าตูบแสนรัก พร้อมตระหนักถึงความเสียสละของเพื่อนสี่ขาทั้งหลาย ที่ได้อุทิศตัวทำงานเพื่อสังคม ไม่ว่าจะเป็น ค้นหาระเบิด ตรวจค้นยาเสพติด ช่วยนำทางคนพิการ หรือแม้แต่การช่วยคุมฝูงสัตว์ เรียกว่าสุนัขเป็นเพื่อนแสนรู้ที่ทำงานร่วมกับมนุษย์มาอย่างช้านานทีเดียว

7389 1
ภาพที่ 1 : ภาพประกอบบทความเกี่ยวกับการดมกลิ่นของสุนัข
ที่มา : https://www.dogilike.com/content/vettalk/2812

          วันนี้ขอนำเรื่องราวเกี่ยวกับความสามารถพิเศษจำเพาะของเจ้าตูบมาให้อ่านกัน ทุกคนคงรู้อยู่แล้วว่าสุนัขเป็นสัตว์ชนิดหนึ่งที่มีความสามารถในการดมกลิ่นได้ดีและไวมาก  หากคุณพาสุนัขไปยังสถานที่ต่าง ๆ แล้วพบว่า สุนัขของคุณมีท่าทีเอาจมูกก้มลงดมกลิ่นแล้วทำท่าฟุดฟิดที่ปลายจมูก ในสิ่งที่คุณและสุนัขของคุณมองไม่เห็น นั่นหมายความว่าสุนัขของคุณกำลังติดต่อสื่อสารกับสิ่ง ๆ นั้นอยู่นั่นเอง ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งสิ่งมีชีวิตหรือไม่มีชีวิตก็ได้

          การดมกลิ่นจัดเป็นสัญชาตญาณแห่งการรับรู้ของสุนัข เพราะสุนัขใช้การดมกลิ่นเป็นการสื่อสาร ทั้งเพื่อส่งและรับข้อมูล ใช้เตือนภัย ส่งสัญญาณ และใช้ในเรื่องพฤติกรรมทางเพศ  เราคงเคยพบเห็นสุนัขที่เวลาไปไหนมาไหนจะดมกลิ่นไปเรื่อย ๆ หากไปยังจุด ๆ นึง จะพบว่าสุนัขตัวนั้นจะปัสสาวะที่จุด ๆ นั้น เพื่อเป็นการกำหนดหรือแสดงความเป็นเจ้าของอาณาเขตนั้น เช่นเดียวกันกับสุนัขตัวอื่น ๆ ที่มีลักษณะเดียวกันเมื่อผ่านมาบริเวณอาณาเขตนั้นก็จะทราบได้โดยทันทีว่าเป็นเขตที่มีเจ้าของแล้ว นอกจากกนี้ ยังอาจทิ้งร่อยรอยด้วยการกลิ้งตัว เกา ขีด และข่วน เพื่อทิ้งกลิ่นเหงื่อจากต่อมเหงื่อที่อุ้มเท้าไว้ด้วย

7389 2
ภาพที่ 2 : โครงสร้างภายในจมูกของสุนัข
ที่มา : https://www.dogilike.com/content/vettalk/2812 

          ที่จมูกของสุนัขจะมีอวัยวะที่ชื่อว่า Jacobson’s organ หรือ Vomeronasal organ ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อลักษณะเป็นท่อแคบ ๆ 1 คู่ อยู่บริเวณเพดานแข็งทำหน้าที่รับฟีโรโมน (pheromone) เห็นได้จากการที่สุนัขตัวผู้สามารถรับรู้ได้ว่า สุนัขตัวเมียตัวไหนกำลังเป็นสัดอยู่ ภายในจมูกของสุนัขมีเซลล์รับกลิ่นที่เรียกว่า Olfactory cells อยู่จำนวนมากซึ่งทำให้สามารถรับกลิ่นได้ไว เซลล์เหล่านี้จะอยู่ตามผิวในโพรงจมูก (olfactory mucous membrane) ปริมาณจำนวนเซลล์รับกลิ่นในจมูก ยิ่งมีมากเท่าไร จมูกยิ่งไวเท่านั้น โดยสุนัขมีขนาดพื้นที่เซลล์รับกลิ่นเฉลี่ยอยู่ที่ 125-150 ตารางเซนติเมตร แตกต่างจากคนเราที่มีพื้นที่ที่มีเซลล์รับกลิ่นเพียง 4 ตารางเซนติเมตร มันจึงสามารถดมกลิ่นได้ไวกว่าคนเรา สุนัขแต่ละพันธุ์ก็จะมีขนาดไม่เท่ากัน ความไวในการดมจึงลดหลั่นกันไปตามพื้นที่เซลล์รับกลิ่นนั่นเอง เซลล์รับกลิ่นจะมีระดับ threshold ที่ค่อนข้างต่ำ ทำให้มีความไว (sensitivity) สูง สามารถถูกกระตุ้นได้ง่าย

          เมื่อกลิ่นซึ่งเป็นโมเลกุลล่องลอยอยู่ในอากาศ ไปจับกับเนื้อเยื่อภายในจมูกส่วนรับสัญญาณของสุนัข จนเกิดการกระตุ้นเซลล์รับกลิ่น (olfactory cells) มีการเปลี่ยนแปลงของเซลล์เกิดขึ้น ( ion channels เกิด depolarization ) แล้วส่งสัญญาณกระตุ้นไปตามเส้นประสาท (olfactory tract) เข้าสู่สมองเพื่อแปลสัญญาณออกมา

7389 3
ภาพที่ 3 : ภาพสุนัขที่ถูกใช้งานในการดมกลิ่นวัตถุต่าง ๆ
ที่มา : https://www.dogilike.com/content/vettalk/2812 

          เรามักพบเห็นอยู่เสมอว่าสุนัข นอกจากจะเลี้ยงไว้เพื่อความเพลิดเพลิด ยังถูกเลี้ยงไว้เพื่อใช้งานในภารกิจต่าง ๆ ตามความสามารถของมันก็คือการดมกลิ่นนั่นเอง เช่น ใช้สุนัขติดตามค้นหาบุคคลในสถานการณ์ต่าง ๆ  ค้นหายาเสพติด หรือวัตถุผิดกฎหมายต่าง ๆ เป็นต้น สุนัขสามารถดมกลิ่นเหงื่อของมนุษย์ที่สัมผัสบนสิ่งของหรือวัตถุต่าง ๆ ได้ แม้ว่าจะผ่านมาแล้วมากกว่าสัปดาห์ก็ตาม

          เนื่องในวันนี้เป็นวันของสุนัข ก็หวังว่าทุก ๆ คนที่เลี้ยงสุนัขจะรักและเลี้ยงดูพวกมันเป็นอย่างดี มอบความรักและเอาใจใส่แก่พวกมัน สักวันมันอาจจะใช้ความสามารถของมันช่วยเหลือพวกคุณก็เป็นได้ 

แหล่งที่มา
HELPANIMAL.การดมกลิ่น สุนัข.สืบค้นเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2560.จาก https://www.ช่วยเหลือสัตว์.com/การดมกลิ่นสุนัข/.

dog sense of smell.สืบค้นเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2560.จาก http://www.dog.com/dog-articles/dog-sense-of-smell/.

สุนัข จมูก ดีที่สุดในโลก (Best sense of smell dog).สืบค้นเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2560.จาก http://wowboom.blogspot.com/2009/05/best-sense-of-smell-dog.html.

26 สิงหาคม วันสุนัขโลก มาฉลองไปพร้อมกับตูบแสนรักกันเถอะ.สืบค้นเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2560.จาก https://pet.kapook.com/view152168.html.

เจาะลึก!! ศาสตร์แห่งการดม สุนัขรับรู้กลิ่นโรคของคนได้อย่างไร.สืบค้นเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2560.จาก https://www.dogilike.com/content/vettalk/2812/.

 

 

หัวเรื่อง และคำสำคัญ
สุนัข ,สัตว์, ดมกลิ่น, กลิ่น, ดม, ฟีโรโมน ,เซลล์รับกลิ่น
ประเภท
Text
ประเภท แบ่งตามผลผลิต สสวท.
บทความ
รูปแบบการนำเสนอ แบ่งตามผลผลิต สสวท.
สื่อสิ่งพิมพ์ในรูปแบบดิจิทัล
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
ผู้แต่ง หรือ เจ้าของผลงาน
พรทิพย์ สวัสดิ์พานิช
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
ชีววิทยา
ช่วงชั้น
ทุกช่วงชั้น
กลุ่มเป้าหมาย
ครู
นักเรียน
บุคคลทั่วไป
  • 7389 สุนัข ต้นฉบับศาสตร์แห่งการดมกลิ่น /article-biology/item/7389-2017-07-20-07-32-02
    เพิ่มในรายการโปรด
  • ให้คะแนน
    Average rating
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5
    • Share
    • Tweet
    • Share

ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ
  • เกี่ยวกับ SciMath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
  • คำถามที่พบบ่อย
Scimath คลังความรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.

Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved. 
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)