ฟันและยาสีฟัน

สุนทร  ตรีนันทวัน

http://www.maemaiplengthai.com/webboard/viewthread.php?tid=403&extra=&page=14

ฟันของคนเราเปรียบเสมือนเป็นเครื่องประดับที่สำคัญบนใบหน้าทั้งหญิงและชาย   ช่วยให้แก้มทรงรูปอยู่ได้ไม่เว้าเข้าไปหาเงือก ตามปกตินั้นฟันน้ำนมจะมี 20 ซี่  อยู่บนขากรรไกรบนและล่างอย่างละ   10   ซี่เท่าๆกัน   โดยมากฟันน้ำนมจะเริ่มโผล่ขึ้นพ้นจากเงือกเมื่ออายุ 6 เดือนขึ้นไป  และขึ้นครบเมื่ออายุครบ 2  ปี

เมื่อฟันน้ำนมเริ่มหลุดร่วงไปสักพักหนึ่งฟันแท้ก็จะโผล่ขึ้นมาแทนที่  ฟันแท้หรือฟันถาวรมี     32 ซี่ อยู่บนขากรรไกรบนและล่างอย่างละ 16 ซี่

ฟันแต่ละซี่มีโครงสร้างหลักอยู่  2  ชนิด  คือ

1. เดนทีน เป็นส่วนของเนื้อฟัน  มีช่องอยู่ภายในและจะมีรูลงไปเปิดที่ตรงกลางของรากฟัน   มีหลอดเลือดฝอยและเส้นประสาทอยู่ในส่วนนี้ด้วย

2. อีนาเมล เป็นส่วนที่มีสีขาวและเป็นเงาซึ่งหุ้มส่วนเดนทีน หรือตัวฟัน  เป็นส่วนที่โผล่พ้นเงือกขึ้นมาทั้งหมด  อีนาเมลประกอบด้วยสารจำพวกอนินทรีย์เป็นส่วนใหญ่

การผุของฟันก็เริ่มจากส่วนนี้นั่นเองครับ   การผุเป็นผลจากการที่แบคทีเรียที่อยู่ในช่องปากและตามซอกฟันจะย่อยสลายเศษอาหารที่ติดอยู่ตามซอกฟันหรือที่เคลือบอยู่ตามผิวฟัน   ทำให้เกิดสภาพที่เป็นกรดในบริเวณที่มีเศษอาหาร   กรดนี้จะค่อยๆไปทำลายชั้นอีนาเมล  ทำให้การผุของฟันเกิดขึ้นอย่างช้าๆ   และเมื่อผุทะลุผ่านชั้นอีนาเมลเข้าสู่ชั้นเดนทีน  ก็จะเป็นโพรงอยู่ข้างในฟัน  ทำให้รู้สึกปวดฟันได้ครับ   การใช้ยาสีฟันทำความสะอาดฟัน  ก็เป็นวิธีป้องกันฟันผุได้ทางหนึ่ง

ยาสีฟัน เป็นสิ่งที่ช่วยในการทำความสะอาดฟัน   และช่วยขจัดการสะสมของเศษอาหารที่ติดอยู่ตามซอกฟันให้หลุดออกไป  แบคทีเรียก็จะทำปฏิกิริยากับเศษอาหารไม่ได้

องค์ประกอบของยาสีฟัน     โดยทั่วๆไปได้แก่

1. สารขัดถู ทำหน้าที่สำคัญคือ เป็นตัวช่วยขจัดคราบอาหารและเชื้อแบคทีเรียออกจากผิวฟัน    สารนี้เป็นสารที่มีความแข็งพอเหมาะ   ไม่หยาบจนเกินไปที่จะทำอันตรายแก่เงือกและเคลือบฟัน    สารที่นิยมใช้ได้แก่    แคลเซี่ยมคาร์บอเนต    ไดแคลเซี่ยมฟอสเฟต   อะลูมิเนี่ยมออกไซด์  หรือ โซเดี่ยมเมตาฟอสเฟต

2. สารที่ช่วยให้ยาสีฟันมีความคงตัว เช่น  กลีเซอร์รอล    ซอร์บิตอล   ช่วยรักษาความชื้นและความอ่อนนุ่มของยาสีฟันให้คงตัว  ไม่เปลี่ยนสภาพหรือแข็งเมื่อถูกอากาศ

3. สารที่เป็นตัวยึด เช่น  โซเดี่ยมคาร์บอกซีเมทิล  เซลลูโลส  ช่วยป้องกันการแยกตัวของของแข็ง  คือสารขัดถูออกจากยาสีฟัน

4. สารประกอบฟลูออไรด์ ช่วยเพิ่มปริมาณฟลูออไรด์ที่เคลือบผิวฟันเพื่อป้องกันฟันผุ  สารประกอบที่ใช้ทั่วๆไป  ได้แก่   โซเดี่ยมฟลูออไรด์ ยาสีฟันบางชนิด   บางยี่ฮ้อ  อาจจะมีส่วนประกอบอื่นๆที่แตกต่างกันไป  เช่น สารที่มีกลิ่นหอมต่างๆ    รวมทั้งสารเพิ่มฟอง  ฯลฯ