logo IPST4 IPST4
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • คำถามที่พบบ่อย
  • learning space
  • ระบบอบรมครู
  • ระบบการสอบออนไลน์
  • ระบบคลังความรู้
  • สสวท.
  • สำนักงานสลากกินแบ่ง
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • E-Books อื่นๆ
  • Apps
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ
ลงชื่อเข้าสู่ระบบ

  • คำถามที่พบบ่อย
  • สมัครสมาชิก
  • Forgot your password?
ค้นหา
    
ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
เลือกหมวดหมู่
    
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ

ทำความรู้จักกับกาแล็กซีชนิดกังหัน

โดย :
สุภัคสรณ์ รุ่งศรี
เมื่อ :
วันอังคาร, 16 สิงหาคม 2565
Hits
2580

            กาแล็กซีชนิดกังหัน (spiral galaxy) ซึ่งเป็นกาแล็กซีที่มีมากถึง 75% - 85% ในเอกภ (universe) เป็นกาแล็กซีประเภทหนึ่งที่เอ็ดวิน ฮับเบิล (Edwin Hubble) นักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกันได้ศึกษาและจัดกลุ่มเอาไว้ตามแผนภาพส้อมเสียงของฮับเบิล (Hubble tuning fork diagram) ตั้งแต่ปี ค.ศ.1926 (ดูภาพ 1)  และแผนภาพดังกล่าวยังคงใช้กันเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน แม้ว่าจะมีนักวิทยาศาสตร์หลายคนได้พยายามเพิ่มรายละเอียดประเภทของกาแล็กซีข้าไปเพื่อให้สามารถตอบโจทย์กาแล็กซีที่พวกเขาพบ แต่โดยพื้นฐานแล้ววิธีจัดประเกทต่าง ๆ เหล่านั้นก็ยังคงอาศัยหลักการของฮับเบิลอยู่นั่นเอง

 

spiral galaxy 01

ภาพ 1 แผนภาพส้อมเสียงจัดประเภทกาแล็กซีของฮับเบิล
ที่มา: http://www.spacetelescope.org/images/heic9902o/

ลำดับภาพที่ปรากฏในแผนภาพส้อมเสียงนี้ไม่มีความเชื่อมโยงกัน กล่าวคือกาแล็กซีชนิดรีไม่ได้มีวิวัฒนาการจนกลายมาเป็นกาแล็กซีชนิดกังหันแต่อย่างใด แม้นักวิทยาศาสตร์สมัยก่อนจะเคยเชื่ออย่างนั้นก็ตาม เพราะปัจจุบันพบหลักฐานแล้วว่ากาแล็กซีแต่ละแบบมีรูปร่างเป็นเช่นนั้นมาตั้งแต่แรกแล้วหรือพูดง่าย ๆ ว่ากาแล็กซีทั้งหมดในเอกภพเกิดขึ้นพร้อมกันนั่นเอง เช่น พบหลักฐานว่าดวงดาวที่มีอายุมากที่สุดในกาแล็กซีต่าง ๆ ในกลุ่มท้องถิ่น (local group) นั้นมีอายุเท่ากันซึ่งหมายความว่ากาแล็กซีเกือบทั้งหมดเกิดขึ้นในเวลาเดียวกันจากภาพ 1 กาแล็กซีชนิดกังหันซึ่งอยู่บริเวณขาของส้อมเสียงทั้งด้านบนและด้านล่าง มีทั้งที่มีคาน (SBa, SBb, SBc) และไม่มีคาน (Sa, Sb, Sc)  หากกาแล็กซี่หันด้านบน (face-on) มาทางโลก เราจะมองเห็นกาแล็กซีชนิดกังหันมีลักษณะตรงตามชื่อคือมีรูปร่างคล้ายกังหันลม (ดูภาพ 2)

 

spiral galaxy 02

ภาพ 2 (ข้าย) กาแล็กซีชนิดกังหัน จาก European Space Agency & NASA
ที่มา: http://www.spacetelescope.org/images/heic0602a/

(ขวา) กังหันลม
ที่มา: http://loveinspired.com/projects/how-to-make-a-paper-pinwhee/

            แม้ว่ากาแล็กซีชนิดกังหันจะดูเหมือนมีแขนอยู่จำนวนมากโดยรอบ แต่เมื่อสังเกตให้ดีจะพบว่าแท้จริงแล้วกาแล็กซีชนิดกังหันมีแขนเริ่มต้นเพียง 2 แขนที่เหวี่ยงโค้งออกจากใจกลางอย่างไรก็ตาม นอกจากลักษณะภายนอกของกาแล็กซีชนิดกังหันที่ดูสวยงามและเป็นเอกลักษณ์แล้ว เราควรทำความรู้จักกับส่วนประกอบและองค์ประกอบต่าง ๆ ของกาแล็กซีชนิดนี้ว่ามีอะไรบ้าง

            กาแล็กซีชนิดกังหันประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก คือ ส่วนโป่ง (bulge) จาน (disk) และฮาโล (halo) หรือกลด (ดูภาพ 3)

 

spiral galaxy 03

ภาพ 3 ส่วนประกอบหลักของกาแล็กซีชนิดกังหัน
ที่มา: http://www.icc.dur.ac.uk/~tt/Lectures/Galaxies/Schombert/MilkyWay/Source/HtmV/MilkyWay.html

            ส่วนโป้ง มีลักษณะเป็นทรงกลมพบได้บริเวณใจกลางกาแล็กซี มักประกอบด้วยดาวฤกษ์อายุมาก จึงเป็นส่วนที่มีสีแดง

            จาน ประกอบด้วยฝุ่น แก๊ส และดาวฤกษ์อายุน้อย ส่วนที่เรียกว่าจานนี้เป็นบริเวณที่แขนของกาแล็กซีกังหันก่อตัวขึ้นเนื่องจากแขนของกังหันมีดาวฤกษ์อายุน้อยเป็นส่วนใหญ่ เราจึงมองเห็นส่วนแขน เป็นสีน้ำเงิน สำหรับกาแล็กซีทางช้างเผือกซึ่งเป็นกาแล็กซีที่มีระบบสุริยะของเราอยู่และเป็นกาแล็กซีชนิดกังหันนั้น จะมีดวงอาทิตย์ตั้งอยู่ที่แขนข้องกาแล็กซีค่อนมาทางปลายแขน

            ฮาโล หรือกลด มีลักษณะเป็นทรงกลม แผ่รัศมีบาง ๆ ปกคลุมส่วนโป่งและบางส่วนของจาน ฮาโลประกอบด้วย แก๊สฝุ่น กระจุกดาวอายุมากที่เรียกว่า กระจุกดาวทรงกลม (globular cluster)

 

 

spiral galaxy 04

ภาพ 4 ส่วนประกอบหลักทั้งสามส่วนของกาแล็กซีชอมเบรโร (Sombrero galaxy (M104))
ที่มา: http://gtn.sonoma.edu/resources/normal_galaxies/spiral.php

            การทำความรู้จักกับกาแล็กซีชนิดกังหันไม่เพียงทำให้เราได้ซึมซาบความสวยงามของวัตถุท้องฟ้า แต่ยังช่วยให้มนุษย์ได้เข้าใจและรู้จักตัวตนของเรามากยิ่งขึ้น เพราะกาแล็กซีทางช้างเผือกที่มนุษย์เราอาศัยอยู่นี้ก็เป็นกาแล็กซีกังหันชนิดหนึ่ง (กังหันแบบมีคาน) เช่นเดียวกัน เราสามารถเรียนรู้ตัวตนของเราได้จากกาแล็กซีอื่น ๆ ที่มองเห็นได้บนท้องฟ้า กล่าวคือ กาแล็กซีชนิดกังหันที่อยู่บนท้องฟ้ามีลักษณะและสมบัติเป็นอย่างไรกาแล็กซีที่เราอาศัยอยู่ก็มีลักษณะและสมบัติไม่ต่างกันคล้ายกับการส่องกระจกแล้วเห็นเงาของตัวเองนั่นเอง

            บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของนิตยสาร สสวท. ผู้อ่านสามารถติดตามบทความที่น่าสนใจเพิ่มเติมได้ที่ https://magazine.ipst.ac.th/

 

บรรณานุกรม

Galaxies. Retrieved January 2, 2015, from http://www.astro.cornell.edu/academics/courses/astro201/galaxies/types.htm

Onedirectionloveyou. (15 สิงหาคม 2555). กาแล็กซี. สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2558, จาก https://astronomyforu.wordpress.com

Wikipedia. (2014). Spiral galaxy. Retrieved January 2, 2015, from http://en.wikipedia.org/wiki/Spiral galaxy

Erin McNally. (2000). Types and Classification of

หัวเรื่อง และคำสำคัญ
กาแล็กซีชนิดกังหัน, spiral galaxy, Edwin Hubble
ประเภท
Text
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
ระดับชั้น
ปฐมวัย
ป.1
ป.2
ป.3
ป.4
ป.5
ป.6
ม.1
ม.2
ม.3
ม.4
ม.5
ม.6
ช่วงชั้น
ทุกช่วงชั้น
ปฐมวัย
ประถมศึกษาตอนต้น
ประถมศึกษาตอนปลาย
มัธยมศึกษาตอนต้น
มัธยมศึกษาตอนปลาย
กลุ่มเป้าหมาย
ครู
นักเรียน
บุคคลทั่วไป
  • 12600 ทำความรู้จักกับกาแล็กซีชนิดกังหัน /article-earthscience/item/12600-2022-07-25-08-20-30-4
    เพิ่มในรายการโปรด
  • ให้คะแนน
    Average rating
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5
    • Share
    • Tweet
    • Share

  • คำที่เกี่ยวข้อง
    Edwin Hubble spiral galaxy กาแล็กซีชนิดกังหัน
ค้นหาบทความ
กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ
  • เกี่ยวกับ SciMath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
  • คำถามที่พบบ่อย
Scimath คลังความรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.

Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved. 
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)