159 / 284
การเรียกชื่อเอนไซม์ตัดจำ�เพาะใช้ระบบอักษร 3 ตัว พิมพ์ตัวเอน ตัวอักษรตัวแรกของ
เอนไซม์ คือ อักษรตัวแรกของจีนัสแบคทีเรียที่แยกเอนไซม์นั้นออกมา ใช้อักษรตัวใหญ่ตามด้วย
อักษร 2 ตัวแรกของชื่อที่ระบุสปีชีส์ (specific epithet) ของแบคทีเรียใช้อักษรตัวเล็ก
ต่อไปเป็นสายพันธุ์ของแบคทีเรีย ตัวสุดท้ายเป็นเลขโรมันแสดงลำ�ดับของเอนไซม์ที่แยกได้จาก
แบคทีเรียดังกล่าวซึ่งจะพิมพ์ตัวตรง เช่น
EcoR
I (อ่านว่า อีโคอาร์วัน) ที่ได้จาก
Escherichia coli
RY13
E มาจาก
Escherichia
co มาจาก
coli
R มาจากสายพันธุ์ RY13
I
มาจากลำ�ดับของเอนไซม์ตัดจำ�เพาะที่แยกได้จากแบคทีเรียสายพันธุ์นี้
Pst
I (อ่านว่า พีเอสทีวัน) ที่ได้จาก
Providencia stuartii
P
มาจาก
Providencia
st
มาจาก
stuartii
I
มาจากลำ�ดับของเอนไซม์ตัดจำ�เพาะที่แยกได้จากแบคทีเรียสายพันธุ์นี้
จากการสืบค้นและการอภิปรายนักเรียนควรสรุปได้ว่า ถ้าตัดสาย DNA ที่ต้องการโคลนและ
พลาสมิดด้วยเอนไซม์ตัดจำ�เพาะชนิดเดียวกันที่ให้ปลายเหนียวจะทำ�ให้มีปลายสายเดี่ยวที่มีเบสคู่สม
กันพอดี และสามารถนำ�มาเชื่อมต่อกันได้ด้วยเอนไซม์ดีเอ็นเอไลเกสที่สามารถเร่งปฏิกิริยา
การสร้างพันธะฟอสโฟไดเอสเทอร์ระหว่าง DNA 2 โมเลกุลให้เชื่อมต่อกันทำ�ให้ได้เป็นดีเอ็นเอ
รีคอมบิแนนท์
ครูควรเน้นให้นักเรียนเชื่อมโยงได้ว่า การสร้างดีเอ็นเอรีคอมบิแนนท์เป็นเทคนิคการตัดและ
เชื่อมต่อ DNA ต่างโมเลกุลเข้าด้วยกัน ซึ่งเป็นเทคนิคพันธุวิศวกรรม แต่ยังไม่สามารถนำ�ดีเอ็นเอ
รีคอมบิแนนท์ไปใช้ประโยชน์ได้ จะต้องมีวิธีการที่จะให้ดีเอ็นเอรีคอมบิแนนท์คงอยู่และเพิ่มจำ�นวน
เพื่อนำ�ไปใช้ประโยชน์ต่อไป
ครูให้นักเรียนสืบค้นเกี่ยวกับการถ่ายดีเอ็นเอรีคอมบิแนนท์เข้าสู่เซลล์แบคทีเรีย และคัดเลือก
โคลนที่ต้องการจากหนังสือเรียนหรือแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ โดยมีประเด็นการอภิปรายดังนี้
การเพิ่มจำ�นวนดีเอ็นเอรีคอมบิแนนท์ทำ�ได้อย่างไร
ความรู้เพิ่มเติมสำ�หรับครู
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 6 | เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ
ชีววิทยา เล่ม 2
147