20 / 254
แนวการจัดการเรียนรู้
ครูทบทวนเรื่องสารอาหารที่ได้จากอาหารชนิดต่าง ๆ โดยมีแนวคำ�ถามดังนี้
อาหารที่นักเรียนรับประทานในแต่ละวันประกอบด้วยสารอาหารประเภทใดบ้าง
ร่างกายสามารถนำ�อาหารที่รับประทานนั้นไปใช้ได้ทันทีหรือไม่ เพราะเหตุใด
นักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปว่า อาหารที่รับประทานมีหลากหลายชนิดประกอบด้วยสาร
อาหารทั้งประเภทที่ให้พลังงานและไม่ให้พลังงาน ประเภทที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่และโมเลกุลขนาดเล็ก
แต่สารอาหารที่ร่างกายจะนำ�ไปใช้ได้นั้นต้องมีโมเลกุลขนาดเล็กจนเซลล์สามารถดูดซึมไปใช้ได้
ครูทบทวนความรู้เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตพวกเห็ดราในรูป 13.1 ว่ามีการดำ�รงชีวิตแบบใด เพื่อให้
นักเรียนสรุปได้ว่า เห็ดราดำ�รงชีวิตเป็นผู้สลายสารอินทรีย์โดยปล่อยเอนไซม์ออกมาย่อยอาหาร
ภายนอกเซลล์ แล้วดูดซึมสารอาหารที่ย่อยเป็นโมเลกุลขนาดเล็กเข้าสู่เซลล์
ครูอาจใช้คำ�ถามเพิ่มเติมซึ่งมีแนวคำ�ตอบดังนี้
สิ่งมีชีวิตที่มีการย่อยอาหารภายนอกเซลล์มีผลต่อการดำ�รงชีวิตของมนุษย์ และสิ่งแวดล้อม
อย่างไร
ช่วยย่อยสลายขยะที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติทำ�ให้ขยะไม่ล้นโลก เช่น เห็ดสามารถย่อย
ขอนไม้ให้ผุพังได้ หรือราก็สามารถย่อยเศษอาหาร ผัก ผลไม้ทำ�ให้เกิดการย่อยสลาย ไม่เป็น
ขยะที่ล้นโลก ขณะที่ขยะจำ�พวกพลาสติกซึ่งไม่สามารถย่อยสลายได้ทำ�ให้เกิดปัญหาขยะ
ล้นโลก
ครูให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการปล่อยเอนไซม์มาย่อยอาหารภายนอกเซลล์ ดังนี้
สิ่งมีชีวิตที่มีการปล่อยเอนไซม์มาย่อยอาหารภายนอกเซลล์ทำ�ให้ได้ผลผลิตบางชนิดที่มี
ประโยชน์ต่อมนุษย์ ปัจจุบันมีการนำ�เอนไซม์ของจุลินทรีย์มาใช้ประโยชน์มากขึ้น โดยเฉพาะในด้าน
อุตสาหกรรม เช่น จุลินทรีย์ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการหมักของอาหารที่ทำ�ให้ได้ผลิตภัณฑ์อาหารใหม่
สามารถเก็บได้นาน เช่น ยีสต์ซึ่งใช้ในการหมักน้ำ�ผลไม้เพื่อทำ�ไวน์ ทำ�ข้าวหมาก พวกแบคทีเรียใช้ใน
การทำ�แหนม ทำ�นมเปรี้ยว แต่จุลินทรีย์บางชนิดที่เจริญในอาหารอาจทำ�ให้เกิดการเน่าเสีย บางชนิด
ผลิตสารที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น โบทูลินัมทอกซิน (botulinum toxin) ที่พบในหน่อไม้ที่ดองใน
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 13 | ระบบย่อยอาหาร
ชีววิทยา เล่ม 4
8