48 / 194
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. อธิบายกลไกการรักษาดุลยภาพของกรด-เบสของเลือดโดยการทำ�งานของไตและปอด
2. สืบค้นข้อมูล อธิบายสาเหตุ และแนวทางป้องกันหรือรักษาโรคไตและโรคที่เกี่ยวกับทางเดิน
ปัสสาวะ
แนวการจัดการเรียนรู้
ครูนำ�เข้าสู่บทเรียนโดยทบทวนกระบวนการต่างๆ ที่เกิดขึ้นในร่างกายของมนุษย์ เช่น การหายใจ
ระดับเซลล์ การสลายสารอาหารต่าง ๆ เพื่อให้ได้พลังงานซึ่งล้วนเป็นกระบวนการเมแทบอลิซึมที่ต้อง
อาศัยเอนไซม์ในการเกิดปฏิกิริยาเคมี เอนไซม์เป็นโปรตีน โดยเอนไซม์แต่ละชนิดจะทำ�งานได้ดีขึ้นอยู่
กับปัจจัยต่าง ๆ แล้วครูใช้คำ�ถามว่า
ปัจจัยใดบ้างที่มีผลต่อการทำ�งานของเอนไซม์
จากนั้นให้นักเรียน
ศึกษารูป 2.8 กราฟแสดงอัตราการทำ�งานของเอนไซม์เพปซินและเอนไซม์อะไมเลสที่ค่า pH ต่าง ๆ
แล้วตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน
เอนไซม์อะไมเลสสามารถทำ�งานได้ดีที่สุดที่ค่า pH ใด
pH 7
จงอธิบายอัตราการทำ�งานของเอนไซม์เพปซินและเอนไซม์อะไมเลส
เอนไซม์เพปซินเป็นเอนไซม์ที่ทำ�งานได้ดีที่สุดที่ค่า pH 2 หากค่า pH เพิ่มขึ้นการทำ�งานจะ
ลดลงเรื่อยๆ จนไม่สามารถทำ�งานได้ ส่วนเอนไซม์อะไมเลสที่ได้จากน้ำ�ลายจะทำ�งานได้ดีที่สุด
ที่ค่า pH 7 หากค่า pH เพิ่มขึ้นหรือลดลงการทำ�งานของเอนไซม์อะไมเลสจะค่อย ๆ ลดลง
ครูอธิบายเพิ่มเติมว่ากระบวนการเมแทบอลิซึมจะเกิดขึ้นได้เร็วหรือช้าขึ้นอยู่กับการทำ�งานของ
เอนไซม์ โดยอัตราการทำ�งานของเอนไซม์แต่ละชนิดยังขึ้นอยู่กับความเป็นกรด-เบสที่เหมาะสมต่อการ
ทำ�งาน จากนั้นครูให้นักเรียนศึกษาสมการการเกิดปฏิกิริยาของแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำ�ใน
เลือดที่ทำ�ให้เกิดไฮโดรเจนไอออน (H
+
) ในหนังสือเรียน โดย H
+
ที่เกิดขึ้นนี้ทำ�ให้ค่าความเป็นกรด-เบส
ในเลือดเปลี่ยนแปลงไป หลังจากนั้นให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายโดยใช้คำ�ถามดังนี้
2.2 การรักษาดุลยภาพของกรด-เบสของเลือด
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 2 | การรักษาดุลยภาพของร่างกายมนุษย์
34
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ