47 / 194
การรักษาดุลยภาพของแร่ธาตุในร่างกาย
ครูให้นักเรียนศึกษารูป 2.7 กลไกการรักษาดุลยภาพของโซเดียมในร่างกาย ในหนังสือเรียน
เนื่องจากแร่ธาตุนี้เกี่ยวข้องกับการทำ�งานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ โดยมีแอลโดสเทอโรน
(aldosterone) ทำ�หน้าที่ควบคุมปริมาณโซเดียมให้อยู่ในภาวะสมดุลเสมอ หลังจากนั้นให้นักเรียนสืบค้น
ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการรักษาดุลยภาพของแร่ธาตุอื่นโดยการทำ�งานของไต เช่น โพแทสเซียม
ความรู้เพิ่มเติมสำ�หรับครู
แอลโดสเตอโรน เป็นฮอร์โมนอยู่ในกลุ่มมิเนราโลคอร์ติคอยด์ (mineralocorticoids) ที่
สร้างมาจากต่อมหมวกไตส่วนนอก (adrenal cortex) ทำ�หน้าที่กระตุ้นให้ไตดูดกลับโซเดียม
และน้ำ�เข้าหลอดเลือด การขาดแอลโดสเทอโรนจะทำ�ให้ร่างกายสูญเสียโซเดียมและน้ำ�ไป
กับปัสสาวะเป็นจำ�นวนมาก ส่งผลทำ�ให้ปริมาตรเลือดในร่างกายลดลง จนอาจทำ�ให้ผู้ป่วย
เสียชีวิตได้เพราะความดันเลือดต่ำ� นอกจากนี้แอลโดสเตอโรนยังหลั่งออกมาเมื่ออยู่ในภาวะ
เครียดเป็นระยะเวลานาน ส่งผลให้ปริมาตรเลือดเพิ่มขึ้นและความดันเลือดสูงขึ้น
แนวการวัดและประเมินผล
ด้านความรู้
- การรักษาดุลยภาพของน้ำ�และสารในร่างกาย จากการตอบคำ�ถาม การสืบค้นข้อมูล
การอภิปราย การอธิบาย และการทำ�กิจกรรม
ด้านทักษะ
- สังเกตการลงความเห็นจากข้อมูล การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ การคิดอย่าง
มีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา จากการสืบค้นข้อมูล การตอบคำ�ถาม และการนำ�เสนอ
ข้อมูล
ด้านจิตวิทยาศาสตร์
-
ความเชื่อมั่นต่อหลักฐานเชิงประจักษ์ ความรอบคอบ จากการสืบค้นข้อมูล การตอบคำ�ถาม
และการอธิบาย
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 2 | การรักษาดุลยภาพของร่างกายมนุษย์
33
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ