74 / 254
ครูให้นักเรียนตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน ซึ่งมีแนวคำ�ตอบดังนี้
ถ้าร่างกายได้รับ CO
2
มากจะส่งผลต่อความเป็นกรด-เบสของเลือดอย่างไร
เมื่อร่างกายได้รับ CO
2
มากจะส่งผลให้เลือดมีความเป็นกรดมากขึ้น
นักเรียนควรสรุปได้ว่า O
2
จับกับหมู่ฮีมของฮีโมโกลบินในเซลล์เม็ดเลือดแดงและลำ�เลียงไปยังเซลล์
ต่าง ๆ ส่วน CO
2
ทำ�ปฏิกิริยากับน้ำ�ในเซลล์เม็ดเลือดแดงเกิดเป็นกรดคาร์บอนิก ซึ่งกรดคาร์บอนิกจะ
แตกตัวได้ไฮโดรเจนคาร์บอเนตไอออนและไฮโดรเจนไอออนหลังจากนั้นไฮโดรเจนคาร์บอเนตไอออนจะ
ถูกลำ�เลียงสู่พลาสมา และลำ�เลียงไปยังปอดต่อไป นอกจากนี้ครูอาจอธิบายเพิ่มเติมว่า CO
2
ส่วนหนึ่ง
ลำ�เลียงโดยจับกับฮีโมโกลบินในเซลล์เม็ดเลือดแดง และอีกส่วนหนึ่งละลายอยู่ในพลาสมา
จากรูปหลอดเลือดฝอยที่ล้อมรอบถุงลมใน
ปอดซึ่งมีทิศทางการไหลของเลือดตามลูกศร
ตอบคำ�ถามต่อไปนี้โดยใช้ตัวอักษร A-E
สามารถตอบซ้ำ�กันได้
ตรวจสอบความเข้าใจ
A
C
B
D E
แก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) เป็นแก๊สที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น โดยทั่วไปเกิดจากการเผาไหม้
เชื้อเพลิงที่ไม่สมบูรณ์ ซึ่งฮีโมโกลบินสามารถจับกับ CO ได้ดีกว่าจับกับ O
2
มากกว่า
210 เท่า เพราะเหตุใดการนอนหลับเป็นเวลานานในรถที่ติดเครื่องยนต์ และเปิด
เครื่องปรับอากาศ รวมทั้งปิดกระจก อาจมีอาการปวดศีรษะ อ่อนเพลีย หรือถึงขั้นเสียชีวิตได้
ควันจากท่อไอเสียรถยนต์ซึ่งมี CO อาจจะเข้ามาในรถ เมื่อหายใจเข้าไปในปริมาณมากจะ
ทำ�ให้ร่างกายได้รับCO ในปริมาณมาก ซึ่ง CO จะไปจับกับฮีโมโกลบินของเซลล์เม็ดเลือดแดง
ได้ดีกว่า O
2
และฮีโมโกลบินไม่ยอมปล่อย CO ออกมาง่ายๆ ส่งผลให้เลือดลำ�เลียง O
2
ได้
น้อยลง ทำ�ให้สมองและร่างกายขาด O
2
จึงเกิดอาการปวดศีรษะ อ่อนเพลีย หรือถึงขั้น
เสียชีวิตได้
ชวนคิด
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 14 | ระบบหายใจ
ชีววิทยา เล่ม 4
62