อายุเม็ดเลือด
(เทคนิคการจำง่ายๆนะครับ สำหรับนักเรียนหรือครูที่ไม่ได้จบชีวะโดยตรงก็ได้ครับ)
เม็ดเลือดขาวมันทำลายกับเชื้อโรค เพราะฉะนั้นเมื่อสิ่งที่มีสีขาวมาเจอกับสิ่งสกปรก มันเป็นยังไงครับ มันก็ต้องรีบตาย เพื่อไม่ให้เชื่อโรคตายตามไปด้วย ไม่ให้เชื้อโรคเปลี่ยนตัวเองมาทำลายเราด้วย มันจึงมีอายุเเค่ 3-7 วันก็ตาย
ส่วนเม็ดเลือดเเดงมีหน้าที่ลำเลียงออกซิเจนในร่างกายเอาไปให้เซลล์ต่างๆ เพื่อใช้ในการหายใจระดับเซลล์ ซึ่งแน่นอนว่าออกซิเจนเป็นสิ่งที่บริสุทธิ์และ คงจะเคยได้ยินในทีวี ที่มักจะพูดว่าไปพักผ่อนหาอากาศบริสุทธิ์ ไปสูดออกซิเจนบริสุทธิ์ จะได้อายุยืนๆ ใช่มั้ยครับ ดังนั้นเเสดงว่าเม็ดเลือดเเดงเองก็ลำเลียงสิ่งที่บริสุทธิ์นั้นออกซิเจน ดังนั้นมันจึงมีอายุยืนยาวประมาณ 120 วัน ถึงจะตายซึ่งมากกว่าเม็ดเลือดขาว
นิวโทรฟิว นิวโทรฟิลมีบทบาทสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราและ จุลชีพอื่นๆที่ก่อให้เกิดการอักเสบภายในร่างกาย เม็ดเลือดชนิดนี้เป็นเหมือนด่านแรกของการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันหากร่างกาย ได้รับเชื้อโรค ซึ่งถ้ามีการทำงานหรือเกิดการตายเกิดขึ้นจะแสดงออกมาในรูปของหนอง
อีโอซิโนฟิว ทำหน้าที่หลั่งเอนไซม์ หรือสาร histamine เพื่อทำลายพวกพยาธิต่างๆ จะตอบสนองเพิ่มขึ้นเมื่อมี parasite ต่างๆหรือเป็นโรคภูมิแพ้
เบโซฟิว จะพบน้อยมากในเลือด (ถ้าพบในเนื้อเยื่อ จะเรียกว่า Mast cell) มีบทบาทเกี่ยวกับภูมิแพ้ สามารถหลั่ง Histamine ซึ่งเป็นสารที่ก่อให้เกิดอาการภูมิแพ้อย่างรุนแรง
ลิมโฟไซต์ โมโนไซต์ และ แมคโครฟาจ จะจับกินเชื้อโรคเเบบ phagocytosis
เม็ดเลือดแดงมีขนาดประมาณ 6-8 ไมครอน มีลักษณะค่อนข้างกลม เว้าบริเวณกลางคล้ายโดนัท ไม่มีนิวเคลียสมีสีแดง เนื่องจากภายในมีสารฮีโมโกลบินโดยในกระแสเลือดคนปกติจะพบเม็ดเลือดแดงที่เจริญเติบโตเต็มที่ (Mature red cell) มีเพียงไม่เกิน 2% ที่สามารถพบเม็ดเลือดแดงตัวอ่อน (Reticulocyte) ได้
กระบวนการการสร้างเม็ดเลือดแดงเรียกว่าerythropoiesisโดยที่เซลล์เม็ดเลือดแดงจะถูกสร้างขึ้นตลอดเวลาในไขกระดูกด้วยอัตราประมาณ 2 ล้านเซลล์ต่อวินาที (ในระยะตัวอ่อนตับจะเป็นแหล่งสร้างเม็ดเลือดแดงที่สำคัญ) กระบวนการนี้สามารถถูกกระตุ้นได้โดยฮอร์โมนerythropoietin(EPO) ซึ่งถูกสร้างขึ้นโดยไตฮอร์โมนนี้ถูกใช้เป็นสารกระตุ้นในการแข่งขันกีฬา เซลล์เม็ดเลือดแดงตัวอ่อนที่กำลังจะออกจากไขกระดูกและเพิ่งออกจากไขกระดูก ใหม่จะถูกเรียกว่าreticulocyteซึ่งมีอยู่ประมาณ 1% ของเซลล์เม็ดเลือดแดงในระบบเลือดทั่วร่างกาย เม็ดเลือดแดงเจริญมาจากเซลล์ต้นกำเนิด (stem cells) เป็น reticulocyte และเจริญเต็มที่เป็นเซลล์เม็ดเลือดแดงใช้เวลาประมาณเจ็ดวันและจะมีอายุอยู่ ประมาณหนึ่งร้อยยี่สิบวัน เซลล์เม็ดเลือดแดงที่หมดอายุแล้วจะมีรูปร่างกลมและจะถูกกินโดยphagocytesเมื่อถูกย่อยแล้ว สารที่เคยประกอบเป็นเซลล์เม็ดเลือดแดงก็จะถูกปล่อยออกมาในเลือด แหล่งสำคัญในการทำลายเม็ดเลือดแดงอยู่ที่ม้ามส่วน heme ที่เป็นส่วนประกอบของฮีโมโกลบินจะถูกขับออกเป็นbilirubinในที่สุด
โดยเม็ดเลือดเเดงจะมีอายุประมาณ 120 วัน
เม็ดเลือดขาว(อังกฤษ:White blood cells - leukocytes) เป็นเซลล์ของระบบภูมิคุ้มกันซึ่งคอยป้องกันร่างกายจากทั้งเชื้อก่อโรคและสารแปลกปลอมต่างๆ เม็ดเลือดขาวมีหลายชนิด ทั้งหมดเจริญมาจากpluripotent cellในไขกระดูกที่ชื่อว่าhematopoietic stem cellเซลล์เม็ดเลือดขาวเป็นเซลล์ที่พบได้ทั่วไปในร่างกาย รวมไปถึงในเลือดและในระบบน้ำเหลือง
โดยในธรรมชาติ เม็ดเลือดขาวจะมีอายสั้นกว่าเม็ดเลือดเเดง คือเพียงแค่ 3-7 วัน และจะถูกกำจัดที่ตับเเละม้ามเช่นเดียวกับเม็ดเลือดเเดง
ซึ่งในข้อสอบก็มักจะถามเกี่ยวกับอายุของเม็ดเลือด 2 ชนิดนี้ว่ากีวันและเด็กมักจะลืมๆ ใช่มั้ยคับ ซึ่งเทคนิคง่ายๆในการจำก้อคือ เม็ดเลือดขาวเมื่อเจอสิ่งสกปรกเช่นเชื้อโรคมันจะรีบตายมันจึงมีอายุสั้น แต่เม็ดเลือดเเดงเจอสิ่งที่สะอาดนั้นคือออกซิเจนที่มันมีหน้าที่ลำเลียง ดังนั้นมันจึงตายช้ากว่าเม็ดเลือดขาวครับ
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด
The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.
Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. Privacy. , All Rights Reserved.
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)