คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ ชีววิทยา เล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4

ให้นักเรียนยกตัวอย่างสิ่งที่นักเรียนเคยสนใจที่อยากจะเรียนรู้เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต 1 ตัวอย่าง

สิ่งนั้นศึกษาเกี่ยวกับอะไรและเกี่ยวข้องกับแขนงใดของวิชาชีววิทยา

ตัวอย่างแนวคำ�ตอบเช่น

- การเลี้ยงกล้วยไม้ : ศึกษาเกี่ยวกับลักษณะของกล้วยไม้ ชนิดของกล้วยไม้ วิธีการเลี้ยงดู การ

บำ�รุงรักษาให้ออกดอกสวยงาม เป็นต้น สิ่งที่สนใจจะศึกษานี้ เกี่ยวข้องกับแขนงวิชา

พฤกษศาสตร์ เกษตรศาสตร์ เทคโนโลยีชีวภาพ

- การเลี้ยงปลาหางนกยูง: ศึกษาเกี่ยวกับลักษณะของปลาหางนกยูง การผสมพันธุ์ปลาเพื่อ

ให้มีสีสันสวยงาม การขยายพันธุ์ปลา เป็นต้น สิ่งที่สนใจจะศึกษานี้ เกี่ยวข้องกับแขนงวิชา

สัตววิทยา เทคโนโลยีชีวภาพ (การคัดเลือกและปรับปรุงพันธุ์)

จากนั้นครูให้นักเรียนร่วมกันสรุปถึงสิ่งที่นักเรียนสนใจเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต อาจพบว่ามีหลากหลาย

ซึ่งความสนใจในการศึกษาเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตนั้น เป็นพื้นฐานในการนำ�ไปสู่การศึกษาชีววิทยาได้หลาก

หลายแขนงในเวลาต่อมา ความรู้ดังกล่าวนี้ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อสิ่งมีชีวิตทุกชนิดโดยเฉพาะมนุษย์

1.2.2 วิธีการทางวิทยาศาสตร์

ครูอาจใช้คำ�ถามว่า

การศึกษาชีววิทยาโดยใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์เป็นอย่างไร และ

วิธีการวิทยาศาสตร์เป็นเรื่องของทุกคนจริงหรือไม่

จากนั้นให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับวิธี

การที่นักชีววิทยา นักเรียน นักศึกษา บุคคลทั่วไปที่สนใจทางด้านชีววิทยาใช้ในการศึกษาชีววิทยาใน

แขนงต่าง ๆ ซึ่งวิธีการดังกล่าวนี้ได้แก่ วิธีการทางวิทยาศาสตร์ (scientific method) ซึ่งประกอบด้วย

การสังเกต (observation) การตั้งสมมติฐาน (hypothesis) การตรวจสอบสมมติฐาน (hypothesis

testing) การเก็บรวบรวมข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูล (data collection and analysis) และการสรุป

ผล (conclusion)

การสังเกต

ครูให้นักเรียนอภิปรายเกี่ยวกับการทำ�งานและลักษณะของนักวิทยาศาสตร์ และเน้นให้นักเรียน

ได้ทราบว่าการเป็นคนช่างสังเกตช่วยให้นักเรียนเก็บข้อมูลได้ละเอียดและมีความรอบคอบ สามารถตั้ง

คำ�ถามได้รัดกุม แล้วให้นักเรียนสังเกตลักษณะของสิ่งมีชีวิตตามกิจกรรม 1.4

ครูชี้แจงว่าถ้านักเรียนอยากทราบว่าตนเองเป็นคนช่างสังเกตมากน้อยแค่ไหน จะทราบได้โดย

การทำ�กิจกรรม 1.4 นี้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | การศึกษาชีววิทยา

ชีววิทยา เล่ม 1