173 / 254
16.2 การสร้างเสริมภูมิคุ้มกัน
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. สืบค้นข้อมูล อธิบายและเปรียบเทียบการสร้างภูมิคุ้มกันก่อเองและภูมิคุ้มกันรับมา
แนวการจัดการเรียนรู้
ครูทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับกลไกการต่อต้านหรือทำ�ลายสิ่งแปลกปลอมแบบจำ�เพาะ โดยใช้
คำ�ถามกระตุ้นความสนใจของนักเรียน ครูอาจถามถึงประสบการณ์การได้รับวัคซีนหรือเซรุ่ม แล้วให้
นักเรียนร่วมกันอภิปรายโดยใช้คำ�ถามดังนี้
การได้รับวัคซีน เซรุ่ม มีประโยชน์อย่างไร
วัคซีนและเซรุ่มเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
จากการอภิปรายนักเรียนควรสรุปได้ว่า วัคซีนเป็นการให้แอนติเจนที่เป็นส่วนประกอบของเชื้อโรค
เพื่อให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันสามารถตอบสนองต่อเชื้อโรคซึ่งจะช่วยป้องกันโรคบางชนิดไว้ล่วงหน้า
ทำ�ให้เมื่อได้รับเชื้อโรคหลังจากได้รับวัคซีนแล้วก็จะมีอาการป่วยเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีอาการเลย ส่วน
การได้รับเซรุ่ม จะช่วยร่างกายกำ�จัดเชื้อโรคได้ทันที เช่น เซรุ่มป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า เซรุ่มแก้พิษงู
จากนั้นครูให้นักเรียนทำ�กิจกรรม 16.2
จุดประสงค์
เพื่อให้ตระหนักถึงความสำ�คัญในการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันโรค
เวลาที่ใช้
(โดยประมาณ)
30 นาที
แนวการจัดกิจกรรม
ครูให้นักเรียนสำ�รวจสมาชิกในห้องเรียนว่าเคยได้รับวัคซีนชนิดใดมาบ้าง และได้รับเมื่ออายุ
เท่าใด สำ�หรับการสำ�รวจสมาชิกในครอบครัวของนักเรียนควรให้นักเรียนไปสอบถามมา
ล่วงหน้าแล้วจึงนำ�ข้อมูลการสำ�รวจมาจัดกระทำ�ข้อมูลสำ�หรับนำ�เสนอในรูปแบบต่าง ๆ เช่น
แผนภูมิวงกลม แผนภูมิแท่ง แล้วให้ตอบคำ�ถามท้ายกิจกรรม
กิจกรรม 16.2 สำ�รวจการฉีดวัคซีน
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 16 | ระบบภูมิคุ้มกัน
ชีววิทยา เล่ม 4
161