คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1

218 บทที่ 3 | พันธะเคมี เคมี เล่ม 1 3.4 พันธะโลหะ 3.4.1 การเกิดพันธะโลหะ 3.4.2 สมบัติของโลหะ จุดประสงค์การเรียนรู้ อธิบายการเกิดพันธะโลหะและสมบัติของโลหะ สื่อการเรียนรู้และแหล่งการเรียนรู้ วีดิทัศน์หรือภาพประกอบเกี่ยวกับการเกิดพันธะโลหะและแบบจำ�ลองทะเลอิเล็กตรอน แนวการจัดการเรียนรู้ 1. ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างโลหะและการนำ�ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำ�วัน และใช้คำ�ถาม ว่า โลหะที่ยกตัวอย่างนั้นมีสมบัติใดที่เหมาะสมกับการนำ�ไปใช้ประโยชน์ดังกล่าว ซึ่งนักเรียนอาจ ยกตัวอย่าง เหล็กนำ�มาใช้เป็นโครงสร้างของอาคารบ้านเรือนเนื่องจากมีความแข็ง ทองแดงนำ�มาใช้ทำ� สายไฟฟ้าเนื่องจากสามารถนำ�ไฟฟ้าได้ จากนั้นอภิปรายร่วมกันเพื่อให้สรุปได้ว่า โลหะส่วนใหญ่เป็น ของแข็ง มีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูง ผิวมันวาว สามารถนำ�ไฟฟ้าและนำ�ความร้อนได้ 2. ครูตั้งคำ�ถามนำ�ว่า อะตอมธาตุโลหะสร้างพันธะเคมีระหว่างกันอย่างไร เหมือนหรือต่างจาก พันธะไอออนิกและพันธะโคเวเลนต์หรือไม่ เพื่อนำ�เข้าสู่การเกิดพันธะโลหะ 3. ครูให้นักเรียนดูวีดิทัศน์หรือภาพประกอบ ดังรูป 3.17 เกี่ยวกับการเกิดพันธะโลหะและ แบบจำ�ลองทะเลอิเล็กตรอน จากนั้นอธิบายว่า พันธะโลหะเกิดจากการยึดเหนี่ยวระหว่างโปรตอนใน นิวเคลียสของอะตอมธาตุโลหะกับเวเลนซ์อิเล็กตรอนที่เคลื่อนที่ไปทั่วทั้งชิ้นโลหะ ซึ่งการเกิดพันธะ โลหะสามารถแสดงได้ด้วยแบบจำ�ลองทะเลอิเล็กตรอน 4. ครูและนักเรียนอภิปรายและลงข้อสรุปร่วมกันเกี่ยวกับพันธะโลหะที่ส่งผลต่อสมบัติต่าง ๆ ของโลหะ ได้แก่ จุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูง ผิวมันวาวและสะท้อนแสงได้ นำ�ไฟฟ้าและนำ�ความร้อน ได้ดี รวมทั้งการตีให้แผ่ออกเป็นแผ่นหรือดึงเป็นเส้นได้ที่เกิดจากการเลื่อนไถลของอะตอมโลหะเมื่อ ถูกแรงกระทำ� โดยใช้รูป 3.18 ประกอบการอภิปราย แนวทางการวัดและประเมินผล 1. ความรู้เกี่ยวกับการเกิดพันธะโลหะและสมบัติของโลหะ จากการอภิปราย การทำ�แบบฝึกหัด และการทดสอบ 2. จิตวิทยาศาสตร์ด้านความใจกว้างและการใช้วิจารณญาณ จากการสังเกตพฤติกรรมในการอภิปราย สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี