19 / 284
แนวการจัดการเรียนรู้
ครูทบทวนเรื่องโครโมโซมจากที่ได้เรียนมาแล้วเรื่องการแบ่งเซลล์ โดยมีแนวคำ�ถามดังนี้
ในการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิสจะเห็นโครโมโซมตลอดทุกระยะของวัฏจักรของเซลล์หรือไม่
อย่างไร
โครโมโซมจะเห็นชัดเจนในการแบ่งเซลล์ระยะใด
นักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปว่า ในเซลล์ยูแคริโอตจะเห็นโครโมโซมได้ในบางระยะของการ
แบ่งเซลล์เท่านั้น ในระยะอินเตอร์เฟสจะเห็นโครมาทินอยู่ในนิวเคลียส เมื่อมีการแบ่งนิวเคลียสใน
ระยะโพรเฟส โครมาทินจึงมีการขดตัวทำ�ให้หนาขึ้นและสั้นลงเห็นเป็นแท่งโครโมโซม ระยะที่เห็น
โครโมโซมชัดเจนที่สุดคือระยะเมทาเฟส
ครูให้นักเรียนศึกษารูปนำ�บทในหนังสือเรียนซึ่งแสดงจำ�นวนและรูปร่างลักษณะของโครโมโซม
ในสิ่งมีชีวิต 2 สปีชีส์ คือ กบนาและมนุษย์ แล้วให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย โดยมีแนวคำ�ถามดังนี้
สิ่งมีชีวิต 2 สปีชีส์นี้มีจำ�นวนโครโมโซมเท่ากันหรือไม่ และมีรูปร่างลักษณะของโครโมโซม
แตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร และใช้อะไรเป็นเกณฑ์
รูปร่างลักษณะของโครโมโซมในสิ่งมีชีวิตสปีชีส์เดียวกันแตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร
นักเรียนควรสรุปได้ว่า สิ่งมีชีวิต 2 สปีชีส์นี้มีจำ�นวนโครโมโซมที่แตกต่างกัน คือ กบนามี 26
โครโมโซม ส่วนมนุษย์มี 46 โครโมโซม นอกจากนี้เมื่อพิจารณาจากขนาดของโครโมโซมและตำ�แหน่ง
ของเซนโทรเมียร์ พบว่าโครโมโซมของกบนาและมนุษย์มีรูปร่างลักษณะทั้งที่คล้ายกันและแตกต่างกัน
และเมื่อพิจารณาโครโมโซมในสิ่งมีชีวิตหนึ่ง ๆ พบว่ามีขนาดและรูปร่างลักษณะที่คล้ายกันและ
แตกต่างกันด้วย้้้
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 4 | โครโมโซมและสารพันธุกรรม
ชีววิทยา เล่ม 2
7