คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ วิชาโลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ 29 ผลการเรียนรู้ ชั้น สาระการเรียนรู้เพิ่มเติม ๑๖. อธิบายเวลาสุริยคติปานกลาง และการเปรียบเทียบเวลาของแต่ละเขตเวลาบนโลก ๑๗. อธิบายมุมห่างที่สัมพันธ์กับตำ�แหน่งในวงโคจร และอธิบายเชื่อมโยงกับตำ�แหน่งปรากฏ ของดาวเคราะห์ที่สังเกตได้จากโลก ๑๘. สืบค้นข้อมูล อธิบายการสำ�รวจอวกาศโดยใช้กล้องโทรทรรศน์ในช่วงความยาวคลื่นต่าง ๆ ดาวเทียม ยานอวกาศ สถานีอวกาศ และนำ�เสนอแนวคิดการนำ�ความรู้ทางด้านเทคโนโลยีอวกาศ มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ�วันหรือในอนาคต ๑๙. สืบค้นข้อมูล ออกแบบและนำ�เสนอกิจกรรมการสังเกตดาวบนท้องฟ้าด้วยตาเปล่าและ/ หรือกล้องโทรทรรศน์ - เวลาสุริยคติปานกลางกำ�หนดโดยให้มีดวงอาทิตย์สมมติเคลื่อนที่บนเส้นศูนย์สูตรฟ้าด้วย อัตราเร็วสม่ำ�เสมอ ช่วงเวลาระหว่างการเห็นจุดศูนย์กลางของดวงอาทิตย์ผ่านเมริเดียนครั้งแรก ถึงครั้งถัดไป เรียกว่า ๑ วันสุริยคติปานกลาง ซึ่งยาว ๒๔ ชั่วโมง ๐ นาที ๐ วินาที เวลาสุริยคติ ปานกลางกรีนิซเป็นเวลาสุริยคติปานกลางที่ใช้เมริเดียนของหอดูดาวกรีนิซในประเทศอังกฤษ เป็นตัวกำ�หนด ซึ่งนำ�มาใช้ในการกำ�หนดเขตเวลามาตรฐานสากลของตำ�แหน่งอื่นๆ บนโลก - โลกและดาวเคราะห์ทุกดวงหมุนรอบตัวเองและโคจรรอบดวงอาทิตย์จากทิศตะวันตก ไปทางทิศตะวันออก หรือในทิศทวนเข็มนาฬิกาจากมุมมองด้านบน คนบนโลกจะสังเกต เห็นดาวเคราะห์มีตำ�แหน่งปรากฏแตกต่างกันในช่วงวันเวลาต่างๆ เพราะดาวเคราะห์มีมุม ห่างที่แตกต่างกัน - มุมห่างของดาวเคราะห์ คือ มุมระหว่างเส้นตรงที่เชื่อมระหว่างโลกกับดาวเคราะห์กับ เส้นตรงที่เชื่อมระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ เมื่อวัดบนเส้นสุริยวิถี โดยดาวเคราะห์อาจอยู่ห่าง จากดวงอาทิตย์ไปทางทิศตะวันออก หรือทางทิศตะวันตก ซึ่งมีการเรียกชื่อตามตำ�แหน่ง ของดาวเคราะห์ในวงโคจร ขนาดของมุมห่าง และทิศทางของมุมห่าง - ดาวเคราะห์ที่มีมุมห่างต่างกันจะมีตำ�แหน่งปรากฏบนท้องฟ้าแตกต่างกัน โดยตำ�แหน่ง ปรากฏของดาวเคราะห์วงในจะอยู่ใกล้ขอบฟ้าในช่วงเวลาใกล้รุ่งหรือเวลาหัวค่ำ� ส่วนตำ�แหน่ง ปรากฏของดาวเคราะห์วงนอกจะสามารถเห็นได้ในช่วงเวลาอื่น ๆ นอกจากนี้มุมห่าง ยังสามารถนำ�มาอธิบายปรากฏการณ์ ทางดาราศาสตร์ เช่น ดาวเคียงเดือน ดาวเคราะห์ชุมนุม ดาวเคราะห์ผ่านหน้าดวงอาทิตย์ - มนุษย์ใช้เทคโนโลยีอวกาศในการศึกษาเพื่อขยายขอบเขตความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ และ ในขณะเดียวกันมนุษย์ได้นำ�เทคโนโลยีอวกาศมาใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ เช่น วัสดุศาสตร์ อาหาร การแพทย์ - นักวิทยาศาสตร์ได้สร้างกล้องโทรทรรศน์เพื่อศึกษาแหล่งกำ�เนิดของรังสีหรืออนุภาค ในอวกาศ ในช่วงความยาวคลื่นต่าง ๆ ได้แก่ คลื่นวิทยุ ไมโครเวฟ อินฟราเรด แสง อัลตราไวโอเลต และรังสีเอ็กซ์