คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ วิชาโลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ 19 ผลการเรียนรู้ ชั้น สาระการเรียนรู้เพิ่มเติม ๗. อธิบายสาเหตุ กระบวนการเกิด และผลจากสึนามิ รวมทั้งสืบค้นข้อมูลพื้นที่เสี่ยงภัย ออกแบบ และนำ�เสนอแนวทางการเฝ้าระวังและการปฏิบัติตนให้ปลอดภัย ๘. ตรวจสอบ และระบุชนิดแร่ รวมทั้งวิเคราะห์สมบัติและนำ�เสนอการใช้ประโยชน์จากทรัพยากร แร่ที่เหมาะสม ๙. ตรวจสอบ จำ�แนกประเภท และระบุชื่อหิน รวมทั้งวิเคราะห์สมบัติและนำ�เสนอการ ใช้ประโยชน์ของทรัพยากรหินที่เหมาะสม ๑๐. อธิบายกระบวนการเกิด และการสำ�รวจแหล่งปิโตรเลียมและถ่านหิน โดยใช้ข้อมูล ทางธรณีวิทยา ๑๑. อธิบายสมบัติของผลิตภัณฑ์ที่ได้จากปิโตรเลียมและถ่านหิน พร้อมนำ�เสนอการใช้ประโยชน์ อย่างเหมาะสม - สึนามิ คือคลื่นน้ำ�ที่เกิดจากการแทนที่มวลน้ำ�ในปริมาณมหาศาล ส่วนมากจะเกิดในทะเล หรือมหาสมุทร โดยคลื่นมีลักษณะเฉพาะ คือความยาวคลื่นมากและเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูง เมื่ออยู่กลางมหาสมุทรจะมีความสูงคลื่นน้อย และอาจเพิ่มความสูงขึ้นอย่างรวดเร็วเมื่อคลื่น เคลื่อนที่ผ่านบริเวณน้ำ�ตื้น จึงทำ�ให้พื้นที่บริเวณชายฝั่งบางบริเวณเป็นพื้นที่เสี่ยงภัย สึนามิ ก่อให้เกิดอันตรายแก่มนุษย์และสิ่งก่อสร้างในบริเวณชายหาดนั้น จึงต้องศึกษาแนวทางใน การเฝ้าระวัง และการปฏิบัติตนให้ปลอดภัย - แร่ คือ ธาตุหรือสารประกอบอนินทรีย์ที่มีสถานะเป็นของแข็ง เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มีโครงสร้างภายในที่เป็นระเบียบ และมีสูตรเคมีและสมบัติอื่น ๆ ที่แน่นอน หรืออาจ เปลี่ยนแปลงได้ภายใต้วงจำ�กัด ทำ�ให้แร่มีสมบัติทางกายภาพที่แน่นอน สามารถนำ�มาใช้ เพื่อตรวจสอบชนิดของแร่ทางกายภาพ และการทำ�ปฏิกิริยาเคมีกับกรด - ทรัพยากรแร่สามารถนำ�ไปใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมได้หลายประเภท เช่น อาหารและยา เครื่องมือแพทย์ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ อัญมณี - หิน เป็นมวลของแข็งที่ประกอบด้วยแร่ชนิดเดียวหรือหลายชนิดตั้งแต่ ๑ ชนิดขึ้นไป หรือ ประกอบด้วยแก้วธรรมชาติหรือสสารจากสิ่งมีชีวิต ที่เกิดขึ้นเองรวมตัวกันอยู่ตามธรรมชาติ - หินสามารถจำ�แนกตามลักษณะการเกิดและเนื้อหิน ได้เป็น ๓ ประเภท ได้แก่ หินอัคนี หินตะกอน และหินแปร การระบุชื่อของหินแต่ละประเภท จะใช้ลักษณะและองค์ประกอบ ทางแร่ของหินเป็นเกณฑ์ หินสามารถนำ�ไปใช้ประโยชน์ได้หลายด้าน เช่น วัสดุก่อสร้าง เครื่อง ประดับ วัตถุดิบในอุตสาหกรรม - ทรัพยากรปิโตรเลียมและถ่านหินเป็นทรัพยากรสิ้นเปลือง ที่มีอยู่อย่างจำ�กัด ใช้แล้วหมด ไปไม่สามารถเกิดขึ้นทดแทนได้ ในเวลาอันรวดเร็ว ทรัพยากรปิโตรเลียมและถ่านหินถูกนำ� มาใช้ในอุตสาหกรรมที่สำ�คัญของประเทศ เช่น การคมนาคม การผลิตไฟฟ้า เชื้อเพลิงใน อุตสาหกรรมต่าง ๆ