คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 3. ความอยากรู้อยากเห็น 4. การเห็นคุณค่าในวิทยาศาสตร์ 2.2 ศึกษาระบบพิกัดต่าง ๆ โดยปฏิบัติดังตัวอย่างต่อไปนี้ ระบบขอบฟ้า 1) สร้างแบบจำ�ลองท้องฟ้าตามระบบขอบฟ้า โดยระบุเส้นและ จุดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ เส้นขอบฟ้า จุดเหนือศรีษะ จุดใต้บาทา ทิศทั้ง 4 วงกลมเล็กที่ขนานกับขอบฟ้าและเมริเดียนฟ้า ลงบน ทรงกลมฟ้า พร้อมศึกษาการระบุมุมเงย และมุมทิศ 2) กำ�หนดละติจูดของผู้สังเกตที่แตกต่างกัน เช่น เส้นศูนย์สูตร ละติจูด 45 ๐ N ละติจูด 90 ๐ N สังเกต และระบุตำ�แหน่ง ขั้วฟ้าเหนือ ตามละติจูดของผู้สังเกต ลงบนแบบจำ�ลองท้องฟ้า 3) ฝึกระบุมุมทิศและมุมเงยของดาวฤกษ์ที่สำ�คัญลงบนแบบ จำ�ลองท้องฟ้า 4) ร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปกิจกรรม โดยใช้คำ�ถามดังตัวอย่างต่อไปนี้ - การระบุตำ�แหน่งดาวตามระบบขอบฟ้าขึ้นอยู่กับสิ่งใดบ้าง - จะมีวิธีการใดที่สามารถระบุตำ�แหน่งดาวดวงเดียวกัน โดยไม่ขึ้นกับเวลาและตำ�แหน่งของผู้สังเกต ระบบศูนย์สูตร 1) สร้างแบบจำ�ลองทรงกลมฟ้าตามระบบศูนย์สูตร โดยระบุเส้น และจุดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ เส้นศูนย์สูตรฟ้า เส้นสุริยวิถี- เมริเดียนฟ้า จุดวสันตวิษุวัต ศารทวิษุวัต เหมายัน ครีษมายัน ขั้วฟ้าเหนือ ขั้วฟ้าใต้ พร้อมศึกษาวิธีการระบุค่าไรต์แอสเซนชัน และเดคลิเนชัน 2) สืบค้นข้อมูลค่าไรต์แอสเซนชัน และเดคลิเนชัน จากแหล่งข้อมูล ที่เกี่ยวข้อง เช่น แผนที่ดาวระบบศูนย์สูตร โปรแกรมทาง ดาราศาสตร์ และระบุตำ�แหน่งของดาวดังกล่าวบนทรงกลมฟ้า 3) เชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างระบบศูนย์สูตรกับระบบขอบฟ้า โดยใช้แบบจำ�ลอง เพื่ออธิบายตำ�แหน่งของศูนย์สูตรฟ้าที่สัมพันธ์ กับศูนย์สูตรโลกและละติจูดของผู้สังเกต 7. ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� จากการแบ่งหน้าที่รับผิดชอบในการทำ�งานกลุ่ม ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. การใช้วิจารณญาณ จากการวิเคราะห์เชื่อมโยง ความรู้เรื่องเส้นทางการขึ้น การตกของดวงดาวไปสู่ การอธิบายการกำ�หนดเวลาของคนบนโลก 2. การสร้างสรรค์และนวัตกรรม จากการออกแบบและ สร้างแบบจำ�ลองทรงกลมฟ้า 3. ความใจกว้าง จากการร่วมอภิปราย และการตอบ คำ�ถาม 4. ความอยากรู้อยากเห็น และการเห็นคุณค่าทาง วิทยาศาสตร์จากสืบค้นข้อมูล อภิปราย และตอบ คำ�ถามเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์จากการศึกษา ระบบขอบฟ้า ระบบศูนย์สูตร และการระบุพิกัด ของดาว 123