คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

ผลการเรียนรู้ 10. อธิบายกระบวนการเกิดระบบสุริยะ การแบ่งเขตบริวารของดวงอาทิตย์ และลักษณะของดาวเคราะห์ที่เอื้อต่อการดำ�รงชีวิต 11. อธิบายการโคจรของดาวเคราะห์รอบดวงอาทิตย์ด้วยกฏเคพเลอร์ และกฎความโน้มถ่วงของนิวตัน พร้อมคำ�นวณคาบการโคจรของดาวเคราะห์ การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. การเกิดระบบสุริยะ 2. การแบ่งเขตบริวารของดวงอาทิตย์ 3. การโคจรของดาวเคราะห์รอบดวงอาทิตย์ ตามกฎความโน้มถ่วงของนิวตัน และ กฎเคพเลอร์ 4. ลักษณะดาวเคราะห์ที่เอื้อต่อการดำ�รงชีวิต และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การหาความสัมพันธ์ของสเปซกับเวลา ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 1. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ 2. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา 3. ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. การใช้วิจารณญาณ 2. ความใจกว้าง 3. ความอยากรู้อยากเห็น 4. การเห็นคุณค่าทางวิทยาศาสตร์ 1. นำ�เข้าสู่บทเรียน โดยให้นักเรียนดูวีดิทัศน์หรือโปรแกรมด้านดาราศาสตร์ ที่แสดงองค์ประกอบของระบบสุริยะ เพื่อทบทวนความรู้เดิม แล้วร่วมกัน อภิปรายโดยใช้คำ�ถามดังตัวอย่างต่อไปนี้ - ระบบสุริยะมีองค์ประกอบใดบ้าง และมีขอบเขตสิ้นสุด ณ บริเวณใด - องค์ประกอบต่างๆ อยู่รวมกันเป็นบริวารของดวงอาทิตย์ได้อย่างไร - องค์ประกอบของระบบสุริยะเกิดขึ้นมาจากแหล่งกำ�เนิดเดียวกันหรือไม่ 2. ทำ�กิจกรรมร่วมกันเป็นกลุ่ม โดยปฏิบัติกิจกรรมดังตัวอย่างต่อไปนี้ 2.1 สืบค้นข้อมูล นำ�เสนอผลงาน และร่วมกันอภิปราย ตามประเด็น ตัวอย่างต่อไปนี้ - การเกิดระบบสุริยะ โดยมีประเด็นสำ�คัญ คือ แหล่งกำ�เนิด และธาตุที่เป็นองค์ประกอบของแหล่งกำ�เนิด ความสัมพันธ์ ระหว่างกระบวนการเกิดกับการแบ่งเขตบริวารของดวงอาทิตย์ - การโคจรของดาวเคราะห์รอบดวงอาทิตย์ตามกฎเคพเลอร์ และ กฎความโน้มถ่วงของนิวตัน 2.2 สืบค้นข้อมูล นำ�เสนอผลงาน และร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับลักษณะ ของดาวเคราะห์ที่เอื้อต่อการดำ�รงชีวิต และการค้นพบดาวเคราะห์ นอกระบบสุริยะที่มีลักษณะคล้ายโลก พร้อมยกตัวอย่างประกอบ 3. ร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปองค์ความรู้ตามประเด็นและการปฏิบัติกิจกรรม ในข้อ 2 4. ร่วมกันขยายความรู้ โดยตั้งคำ�ถาม สืบค้นข้อมูล หรือปฏิบัติกิจกรรม ดังตัวอย่างต่อไปนี้ 4.1 สืบค้นข้อมูล ข่าว หรืองานวิจัยต่าง ๆ และร่วมกันอภิปราย โดยใช้ คำ�ถามดังตัวอย่างต่อไปนี้ ด้านความรู้ การเกิดระบบสุริยะ การแบ่งเขตบริวารของดวงอาทิตย์ การโคจรของดาวเคราะห์รอบดวงอาทิตย์ตาม กฎความโน้มถ่วงของนิวตันและกฎเคพเลอร์ และ ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ จากผลงานและ การตอบคำ�ถามระหว่างการนำ�เสนอผลงาน การร่วม อภิปรายเพื่อสรุปองค์ความรู้ และแบบฝึกหัดหรือ แบบทดสอบ ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปซกับสเปซ จาก ผลงานที่นำ�เสนอให้เห็นการเปลี่ยนแปลงระหว่าง กระบวนการเกิดดวงอาทิตย์และบริวารของ ดวงอาทิตย์ และการแบ่งเขตบริวารของดวงอาทิตย์ 2. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ จาก การสืบค้นข้อมูล และการนำ�เสนอผลงาน 3. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา จากการคิดอย่างมีวิจารณญาณจากการร่วมอภิปราย ข้อมูล หรือข่าวเกี่ยวกับผลจากวัตถุอื่นในระบบสุริยะ ที่มีต่อโลกหรือการดำ�รงชีวิต และความเป็นไปได้ ที่จะมีสิ่งมีชีวิตบนดาวเคราะห์อื่น ๆ 4. ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� จากการแบ่งหน้าที่รับผิดชอบในการทำ�งานกลุ่ม 118