คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ผลการเรียนรู้ 4. อธิบายกระบวนการเกิดดาวฤกษ์ โดยแสดงการเปลี่ยนแปลงความดัน อุณหภูมิ ขนาด จากดาวฤกษ์ก่อนเกิดจนเป็นดาวฤกษ์ 5. อธิบายกระบวนการสร้างพลังงานของดาวฤกษ์และผลที่เกิดขึ้น โดยวิเคราะห์ปฏิกิริยาลูกโซ่โปรตอน-โปรตอน และวัฏจักรคาร์บอน-ไนโตรเจนออกซิเจน การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. กระบวนการเกิดดาวฤกษ์ 2. กระบวนการสร้างพลังงานของดาวฤกษ์ ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การหาความสัมพันธ์ของสเปซกับเวลา 2. การใช้จำ�นวน ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 1. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ 2. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา 3. ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. การใช้วิจารณญาณ 2. ความใจกว้าง 3. ความอยากรู้อยากเห็น 4. ความสนใจในวิทยาศาสตร์ 5. การเห็นคุณค่าทางวิทยาศาสตร์ 1. นำ�เข้าสู่บทเรียน โดยร่วมกันอภิปรายเพื่อทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับ ดาวฤกษ์ โดยเลือกใช้คำ�ถามดังตัวอย่างต่อไปนี้ - ดาวที่สังเกตเห็นบนท้องฟ้าส่วนใหญ่เป็นดาวฤกษ์หรือดาวเคราะห์ - นักเรียนรู้อะไรบ้างเกี่ยวกับดาวฤกษ์ - ดาวฤกษ์มีแสงสว่างในตัวเองได้อย่างไร 2. ทำ�กิจกรรมร่วมกันเป็นกลุ่ม โดยสืบค้นข้อมูลเพื่อศึกษาเกี่ยวกับกระบวน การเกิดดาวฤกษ์ นำ�เสนอผลงาน และร่วมกันอภิปราย ตามประเด็น ตัวอย่างต่อไปนี้ - แหล่งกำ�เนิดดาวฤกษ์ - ความหมายของดาวฤกษ์ก่อนเกิด - การเปลี่ยนแปลงความดัน อุณหภูมิ ขนาดของเนบิวลา จนเป็นดาวฤกษ์ - สภาวะสมดุลอุทกสถิตของดาวฤกษ์ - กระบวนการสร้างพลังงานของดาวฤกษ์ด้วยการเปลี่ยนมวลเป็น พลังงาน โดยมีปฏิกิริยาสำ�คัญ ได้แก่ ปฏิกิริยาลูกโซ่โปรตอน-โปรตอน และวัฏจักรคาร์บอน-ไนโตรเจน-ออกซิเจน 3. ร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปองค์ความรู้ ดังประเด็นในข้อ 2 4. ร่วมกันขยายความรู้ โดยสืบค้นข้อมูล นำ�เสนอผลงาน และร่วมกันอภิปราย ดังตัวอย่างต่อไปนี้ - เหตุการณ์ในปัจจุบันที่เกี่ยวข้องกับการสร้างพลังงานของดาวฤกษ์ เช่น โครงการ ITER ซึ่งเป็นการจำ�ลองปฏิกิริยาลูกโซ่โปรตอน-โปรตอน ที่เกิดขึ้นในดาวฤกษ์ เพื่อนำ�มาใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้า แล้ว ร่วมกันอภิปรายว่ามนุษย์จะสามารถเลียนแบบการสร้างพลังงาน ด้านความรู้ กระบวนการเกิดดาวฤกษ์ และกระบวนการสร้าง พลังงานของดาวฤกษ์ จากผลงานและการตอบคำ�ถาม ระหว่างการนำ�เสนอผลงาน การร่วมอภิปรายเพื่อสรุป และแบบฝึกหัดหรือแบบทดสอบ ด้านทักษะ 1. การหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปซกับสเปซ และ สเปซกับเวลา จากผลงานที่นำ�เสนอให้เห็น การเปลี่ยนแปลง ความดัน อุณหภูมิ ขนาด จากเนบิลา เป็นดาวฤกษ์ 2. การใช้จำ�นวน จากการคำ�นวณพลังงานที่ได้รับต่อ หนึ่งปฏิกิริยาของปฏิกิริยาลูกโซ่โปรตอน-โปรตอน 3. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ จาก การสืบค้นข้อมูล และการนำ�เสนอผลงาน 4. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา จาก การร่วมอภิปรายความเป็นไปได้ของข่าวหรือเหตุการณ์ ต่าง ๆ เกี่ยวกับการเลียนแบบการสร้างพลังงานของ ดาวฤกษ์เพื่อนำ�มาใช้บนโลก และผลที่อาจมีต่อโลก 5. ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� จากการแบ่งหน้าที่รับผิดชอบในการทำ�งานกลุ่ม 113