คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาเคมี ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. ข้อปฏิบัติเบื้องต้นในการทำ�ปฏิบัติการเคมี 2. การป้องกันการเกิดอุบัติเหตุในห้องปฏิบัติ การเคมี 3. การแก้ไขผลที่เกิดขึ้นจากอุบัติเหตุในห้อง ปฏิบัติการเคมี 4. หลักการที่คำ�นึงถึงความเป็นมิตรต่อสิ่ง แวดล้อม 5. การกำ�จัดสารเคมีประเภทต่าง ๆ ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การสังเกต 2. การจำ�แนกประเภท ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 1. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา 2. ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� 3. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ 1. กระตุ้นความสนใจของนักเรียนโดยใช้สถานการณ์หรือปัญหาซึ่งอาจเป็น ข้อความ ภาพ หรือวีดิทัศน์ที่แสดงถึงการเกิดอุบัติเหตุบางประการในห้อง ปฏิบัติการเคมี จากนั้นใช้คำ�ถามนำ�ว่า ถ้าจะป้องกันและแก้ไขอุบัติเหตุ ที่เกิดขึ้นในห้องปฏิบัติการเคมีต้องคำ�นึงถึงหรือให้ความสำ�คัญในเรื่องใดบ้าง 2. อภิปรายร่วมกันเกี่ยวกับสาเหตุและผลที่เกิดขึ้นจากอุบัติเหตุ เพื่อนำ�ไปสู่ การวิเคราะห์แนวทางการป้องกันและการแก้ไขผลของอุบัติเหตุในการทำ� ปฏิบัติการเคมี (การป้องกันตนเอง การศึกษาขั้นตอนการทดลองและข้อมูล สารเคมี และการปฐมพยาบาลเบื้องต้น) 3. ให้นักเรียนนำ�เสนอแนวทางการป้องกันอุบัติเหตุ รวมทั้งการแก้ไขผลที่เกิดขึ้น จากอุบัติเหตุนั้นๆ ในห้องปฏิบัติการเคมี 4. อภิปรายร่วมกันเพื่อลงข้อสรุปเกี่ยวกับข้อควรปฏิบัติเบื้องต้นในการทำ� ปฏิบัติการเคมี ทั้งก่อนปฏิบัติการ ระหว่างปฏิบัติการ และหลังปฏิบัติการ รวมถึงแนวทางการป้องกันและแก้ไขผลของอุบัติเหตุต่าง ๆ 5. ยกตัวอย่างการทดลองต่าง ๆ ที่มีสารเคมีที่เป็นของเหลือทิ้ง หรือเหลือใช้ แล้วให้นักเรียนจัดกลุ่มสารเคมี โดยวิเคราะห์จากสัญลักษณ์และข้อมูล ในฉลากสารเคมีที่ใช้ในการทดลอง จากนั้นอภิปรายร่วมกันเพื่อลงข้อสรุป เกี่ยวกับแนวทางการกำ�จัดสารเคมีประเภทต่าง ๆ หลังจากทำ�การทดลอง โดยครูเป็นผู้ชี้แนะและให้ความรู้เสริม ด้านความรู้ ข้อปฏิบัติเบื้องต้นในการทำ�ปฏิบัติการเคมี แนวทาง การป้องกันและแก้ไขอุบัติเหตุในห้องปฏิบัติการ การ กำ�จัดสารเคมี และหลักการเกี่ยวกับความเป็นมิตร ต่อสิ่งแวดล้อม จากการทำ�กิจกรรม การอภิปราย และการทดสอบ ด้านทักษะ 1. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา จากการ นำ�เสนอแนวทาง การป้องกันและแก้ไขอุบัติเหตุ ตามสถานการณ์ที่กำ�หนดให้ 2. การสังเกตและความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและ ภาวะผู้นำ� จากการทำ�กิจกรรม 3. การจำ�แนกประเภท จากการทำ�กิจกรรมการจัดกลุ่ม ประเภทสารเคมี 4. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ จากการ อภิปรายและการนำ�เสนอ 81 เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3. เข้าใจหลักการทำ�ปฏิบัติการเคมี การวัดปริมาณสาร หน่วยวัดและการเปลี่ยนหน่วย การคำ�นวณปริมาณของสาร ความเข้มข้นของ สารละลาย รวมทั้งการบูรณาการความรู้และทักษะในการอธิบายปรากฏการณ์ในชีวิตประจำ�วันและการแก้ปัญหาทางเคมี ผลการเรียนรู้ 1. บอกและอธิบายข้อปฏิบัติเบื้องต้น และปฏิบัติตนที่แสดงถึงความตระหนักในการทำ�ปฏิบัติการเคมี เพื่อให้มีความปลอดภัยทั้งต่อตนเอง ผู้อื่นและสิ่งแวดล้อม และเสนอแนวทางแก้ไขเมื่อเกิดอุบัติเหตุ สาระเคมี