คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาเคมี ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ วิชาเคมี 31 ผลการเรียนรู้ ชั้น สาระการเรียนรู้เพิ่มเติม ๑. บอก และอธิบายข้อปฏิบัติเบื้องต้น และปฏิบัติตนที่แสดงถึงความตระหนักในการทำ� ปฏิบัติการเคมี เพื่อให้มีความปลอดภัยทั้งต่อตนเอง ผู้อื่นและสิ่งแวดล้อม และเสนอแนวทาง แก้ไขเมื่อเกิดอุบัติเหตุ ๒. เลือก และใช้อุปกรณ์หรือเครื่องมือในการทำ�ปฏิบัติการ และวัดปริมาณต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม ๓. นำ�เสนอแผนการทดลอง ทดลองและเขียนรายงานการทดลอง ๔. ระบุหน่วยวัดปริมาณต่าง ๆ ของสาร และเปลี่ยนหน่วยวัดให้เป็นหน่วยในระบบเอสไอด้วย การใช้แฟกเตอร์เปลี่ยนหน่วย ๕. บอกความหมายของมวลอะตอมของธาตุ และคำ�นวณมวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุ มวลโมเลกุล และมวลสูตร - การทำ�ปฏิบัติการเคมีต้องคำ�นึงถึงความปลอดภัยและความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ดังนั้น จึงควรศึกษาข้อปฏิบัติของการทำ�ปฏิบัติการเคมี เช่น ความปลอดภัยในการใช้อุปกรณ์และ สารเคมี การป้องกันอุบัติเหตุระหว่างการทดลอง การกำ�จัดสารเคมี - อุปกรณ์และเครื่องมือชั่ง ตวง วัด แต่ละชนิดมีวิธีการใช้งานและการดูแลแตกต่างกัน ซึ่งการ วัดปริมาณต่าง ๆ ให้ได้ข้อมูลที่มีความเที่ยงและความแม่นในระดับนัยสำ�คัญที่ต้องการ ต้องมี การเลือกและใช้อุปกรณ์ในการทำ�ปฏิบัติการอย่างเหมาะสม - การทำ�ปฏิบัติการเคมีต้องมีการวางแผนการทดลอง การทำ�การทดลอง การบันทึกข้อมูล สรุปและวิเคราะห์ นำ�เสนอข้อมูล และการเขียนรายงานการทดลองที่ถูกต้อง โดยการทำ�ปฏิบัติ การเคมีต้องคำ�นึงถึงวิธีการทางวิทยาศาสตร์ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และ จิตวิทยาศาสตร์ - การทำ�ปฏิบัติการเคมีต้องมีการวัดปริมาณต่าง ๆ ของสาร การบอกปริมาณของสารอาจระบุ อยู่ในหน่วยต่าง ๆ ดังนั้นเพื่อให้มีมาตรฐานเดียวกัน จึงมีการกำ�หนดหน่วยในระบบเอสไอให้ เป็นหน่วยสากลซึ่งการเปลี่ยนหน่วยเพื่อให้เป็นหน่วยสากลสามารถทำ�ได้ด้วยการใช้แฟกเตอร์ เปลี่ยนหน่วย - มวลอะตอมของธาตุ เป็นมวลของธาตุ ๑ อะตอม ซึ่งเป็นผลรวมของมวลโปรตอน นิวตรอน และอิเล็กตรอน แต่เนื่องจากอิเล็กตรอนมีมวลน้อยมากเมื่อเทียบกับโปรตอนและนิวตรอน ดังนั้น มวลอะตอมจึงมีค่าใกล้เคียงกับผลรวมของมวลโปรตอนและนิวตรอน - มวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุเป็นค่าเฉลี่ยจากค่ามวลอะตอมของแต่ละไอโซโทปของธาตุชนิดนั้น ตามปริมาณที่มีในธรรมชาติ - มวลโมเลกุลและมวลสูตรเป็นผลรวมของมวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุที่เป็นองค์ประกอบของสารนั้น ๓. เข้าใจหลักการทำ�ปฏิบัติการเคมี การวัดปริมาณสาร หน่วยวัดและการเปลี่ยนหน่วย การคำ�นวณปริมาณของสาร ความเข้มข้นของสารละลาย รวมทั้งการ บูรณาการความรู้และทักษะในการอธิบายปรากฏการณ์ในชีวิตประจำ�วันและการแก้ปัญหาทางเคมี ม.๔