คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาชีววิทยา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. กระบวนการถ่ายทอดพลังงานในระบบนิเวศ 2. การเกิดไบโอแมกนิฟิเคชัน และแนวทาง ในการลดการเกิดไบโอแมกนิฟิเคชัน ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การสังเกต 2. การจำ�แนกประเภท 3. การลงความเห็นจากข้อมูล ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 1. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ 2. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา 3. ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� ด้านจิตวิทยาศาสตร์ การใช้วิจารณญาณ 1. นำ�เข้าสู่บทเรียนโดยทบทวนความหมายเรื่องระบบนิเวศ ว่าเป็นระบบที่มี ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิต และสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม 2. นำ�ภาพหรือวีดิทัศน์ เกี่ยวกับระบบนิเวศ แบบต่างๆ มาให้นักเรียนร่วมกัน วิเคราะห์เกี่ยวกับองค์ประกอบและความสัมพันธ์ขององค์ประกอบ ทางกายภาพและชีวภาพในระบบนิเวศ 3. อภิปรายร่วมกันและให้นักเรียนยกตัวอย่างความสัมพันธ์ในระบบนิเวศ เพื่อให้นักเรียนสรุปได้ว่า องค์ประกอบทางกายภาพและชีวภาพในระบบ นิเวศมีความสัมพันธ์กัน เนื่องจากสิ่งมีชีวิตต้องอาศัยปัจจัยต่าง ๆ ทั้งที่ ไม่มีชีวิต และที่มีชีวิต เพื่อใช้ในการดำ�รงชีวิต 4. ใช้คำ�ถามเพิ่มเติมเพื่อให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับกระบวนการ ที่สำ�คัญที่ทำ�ให้ระบบนิเวศสามารถคงสภาพอยู่ได้ เพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า การถ่ายทอดพลังงาน และการหมุนเวียนสารต่าง ๆ เกิดขึ้นในระบบเป็น กระบวนการสำ�คัญที่ทำ�ให้ระบบนิเวศสามารถคงสภาพอยู่ได้ 5. ให้นักเรียนทำ�กิจกรรมกลุ่ม โดยสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับระบบนิเวศแบบต่างๆ พร้อมทั้งระบุชนิดและจำ�นวน ของสิ่งมีชีวิตที่พบได้ และเขียนแผนภาพ แสดงกระบวนการถ่ายทอดพลังงานในระบบนิเวศในรูปของโซ่อาหาร สายใยอาหาร และพีระมิดทางนิเวศวิทยา แล้วนำ�เสนอหน้าชั้นเรียน 6. ให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการสูญเสียพลังงานในการถ่ายทอดพลังงาน ในแต่ละลำ�ดับขั้นของการกินอาหาร กฎสิบเปอร์เซนต์ การตกค้างของ สารเคมีในการเกษตร ด้านความรู้ 1. กระบวนการถ่ายทอดพลังงานในระบบนิเวศ จากการ เขียนแผนภาพการทำ�แบบฝึกหัดและแบบทดสอบ 2. การเกิดไบโอแมกนิฟิเคชัน และการลดการเกิดไบโอ แมกนิฟิเคชัน จากการนำ�เสนอ การทำ�แบบฝึกหัด และแบบทดสอบ ด้านทักษะ 1. การสังเกต การจำ�แนกประเภท จากการศึกษาภาพ ระบบนิเวศแบบต่าง ๆ 2. การลงความเห็นจากข้อมูล จากการทำ�กิจกรรม การนำ�เสนอ และการอภิปรายร่วมกัน 3. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ ความ ร่วมมือการทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� จากการ ทำ�กิจกรรม การสืบค้นข้อมูล และการนำ�เสนอ 4. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา จากการบอกแนวทางในการลดการเกิดไบโอ แมกนิฟิเคชันได้อย่างเป็นรูปธรรม 5. เข้าใจแนวคิดเกี่ยวกับระบบนิเวศกระบวนการถ่ายทอดพลังงานและการหมุนเวียนสารในระบบนิเวศความหลากหลายของไบโอมการเปลี่ยนแปลงแทนที่ ของสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ ประชากรและรูปแบบการเพิ่มของประชากร ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ปัญหาและผลกระทบที่เกิดจาก การใช้ประโยชน์และแนวทางการแก้ไขปัญหา ผลการเรียนรู้ 1. วิเคราะห์ อธิบาย และยกตัวอย่างกระบวนการถ่ายทอดพลังงานในระบบนิเวศ 2. อธิบาย ยกตัวอย่างการเกิดไบโอแมกนิฟิเคชัน และบอกแนวทางในการลดการเกิดไบโอแมกนิฟิเคชัน 196