คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาชีววิทยา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

ผลการเรียนรู้ 7. สืบค้นข้อมูล อธิบายโครงสร้างและหน้าที่ของ ตา หู จมูก ลิ้น และผิวหนังของมนุษย์ ยกตัวอย่างโรคต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และบอกแนวทางในการดูแล ป้องกัน และรักษา 8. สังเกตและอธิบายการหาตำ�แหน่งของจุดบอด และโฟเวียของตา และความไวในการรับสัมผัสของผิวหนัง การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. โครงสร้างและหน้าที่ของตา หู จมูก ลิ้น และ ผิวหนังของมนุษย์ 2. ตัวอย่างโรคต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับตา หู จมูก ลิ้น และผิวหนังของมนุษย์ และแนวทางใน การดูแล ป้องกันและรักษา 3. ตำ�แหน่งของจุดบอดและโฟเวียของตา 4. ความไวในการรับสัมผัสของผิวหนัง ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การสังเกต 2. การจำ�แนกประเภท 3. การลงความเห็นจากข้อมูล ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. ความอยากรู้อยากเห็น 2. ความซื่อสัตย์ 3. ความมุ่งมั่นอดทน 4. ความเชื่อมั่นต่อหลักฐานเชิงประจักษ์ 1. นำ�เข้าสู่บทเรียนโดยให้นักเรียนปิดตาแล้วดมกลิ่น และลิ้มรส ลูกอมที่มี กลิ่นและรสชาติต่าง ๆ แล้วใช้คำ�ถามเกี่ยวกับการมองเห็น ได้ยิน ได้กลิ่น รับรส หรือรู้สึกร้อนหนาว เพื่อโยงเข้าสู่เรื่องอวัยวะรับความรู้สึก 2. อภิปรายร่วมกันเพื่อให้นักเรียนสรุปได้ว่าอวัยวะรับความรู้สึกต่าง ๆ คือ ตา หู จมูก ลิ้น และผิวหนัง จะรับสิ่งเร้าที่แตกต่างกัน ซึ่งมีความสำ�คัญต่อการ ดำ�รงชีวิตจึงควรดูแล ป้องกันและรักษาให้ทำ�งานได้เป็นปกติ 3. ให้นักเรียนศึกษาภาพหรือหุ่นจำ�ลองโครงสร้างของตา อภิปรายร่วมกันเพื่อ ให้นักเรียนสรุปได้ว่า ตาประกอบด้วย 3 ชั้น คือ สเคลอรา โครอยด์ และ เรตินา และยังมีเลนส์ตา เซลล์รับแสงและโครงสร้างอื่นๆ 4. อธิบายเกี่ยวกับหน้าที่ของส่วนประกอบต่างๆ ของ ตา และกลไกการมองเห็น 5. ให้นักเรียนทำ�กิจกรรมเกี่ยวกับตำ�แหน่งจุดบอดและโฟเวียของตา เพื่ออธิบายการหาตำ�แหน่งของจุดบอด และโฟเวียของตา 6. ให้นักเรียนศึกษาภาพหรือหุ่นจำ�ลองโครงสร้างของหู แล้วอภิปรายร่วมกัน เพื่อให้นักเรียนสรุปได้ว่า หูแบ่งเป็น หูส่วนนอก หูส่วนกลาง หูส่วนในซึ่งมี คอเคลีย และเซมิเซอร์คิวลาร์แคแนล 7. อธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับหน้าที่ของส่วนประกอบต่าง ๆ ของหู กลไก การได้ยิน และกลไกการทรงตัวของร่างกาย 8. ให้นักเรียนศึกษาภาพหรือหุ่นจำ�ลองโครงสร้างของจมูก แล้วอภิปรายร่วมกัน เพื่อให้นักเรียนสรุปได้ว่า เยื่อบุโพรงจมูกมีเซลล์ประสาทรับกลิ่น ทำ�หน้าที่ เป็นตัวรับสารเคมีแล้วเกิดกระแสประสาทส่งไปยังสมอง 9. ให้นักเรียนส่องกระจกดูลิ้นของตนเองเปรียบเทียบกับ ภาพโครงสร้าง ภายนอกของลิ้นและศึกษาภาพตัดขวางของตุ่มรับรส แล้วอภิปรายร่วม กันเพื่อให้นักเรียนสรุปได้ว่า ลิ้นมีเซลล์รับรสอยู่ในตุ่มรับรสซึ่งทำ�หน้าที่ ด้านความรู้ 1. โครงสร้างและหน้าที่ของตา หู จมูก ลิ้นและผิวหนัง ตัวอย่างโรคต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งแนวทาง การดูแล ป้องกันและรักษา ตำ�แหน่งของจุดบอด และโฟเวียของตา และความไวในการรับสัมผัสของ ผิวหนัง จากการอภิปรายร่วมกันและการทำ�แบบ ทดสอบ 2. ตัวอย่างอาการผิดปกติ หรือโรคต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งบอกแนวทางในการดูแล ป้องกันและรักษา จากการสืบค้นข้อมูลและการนำ�เสนอ 3. ตำ�แหน่งของจุดบอดและโฟเวียของตา และความไว ในการรับสัมผัสของผิวหนัง จากทำ�กิจกรรม ด้านทักษะ 1. การสังเกต การจำ�แนกประเภท และการลงความ เห็นจากข้อมูล จากการศึกษาภาพหรือหุ่นจำ�ลอง และการอภิปรายร่วมกัน 2. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ จากการ สืบค้นข้อมูลและการนำ�เสนอ ด้านจิตวิทยาศาสตร์ จิตวิทยาศาสตร์ด้านต่างๆ จากการสังเกตพฤติกรรม ในการทำ�กิจกรรม และอภิปรายร่วมกัน 175 ชีววิทยา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6