คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาชีววิทยา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

ผลการเรียนรู้ 5. สืบค้นข้อมูล อธิบายโครงสร้างและหน้าที่ของส่วนต่างๆ ในสมองส่วนหน้า สมองส่วนกลาง สมองส่วนหลัง และไขสันหลัง การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ โครงสร้างและหน้าที่ของส่วนต่างๆ ในสมอง ส่วนหน้า สมองส่วนกลาง สมองส่วนหลัง และไขสันหลัง ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การสังเกต 2. การจำ�แนกประเภท 3. การลงความเห็นจากข้อมูล ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ ด้านจิตวิทยาศาสตร์ การใช้วิจารณญาณ 1. นำ�เข้าสู่บทเรียนโดยใช้ภาพแสดงพัฒนาการของสมองและไขสันหลัง ของเอ็มบริโอมนุษย์อายุประมาณ 3-4 สัปดาห์ และอภิปรายร่วมกันเพื่อ เชื่อมโยงไปสู่เรื่องโครงสร้างของสมองซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ สมอง ส่วนหน้า สมองส่วนกลาง และสมองส่วนหลัง 2. ให้นักเรียนศึกษาภาพวิวัฒนาการของสมองในสัตว์มีกระดูกสันหลัง เพื่อเปรียบเทียบการเจริญของสมองแต่ละส่วนในสัตว์ต่าง ๆ 3. ใช้ภาพหรือหุ่นจำ�ลองสมองและให้ความรู้เกี่ยวกับส่วนประกอบต่างๆ ของ สมองส่วนหน้า สมองส่วน กลาง สมองส่วนหลัง และเส้นประสาทสมอง 12 คู่ 4. นักเรียนสืบค้นข้อมูล นำ�เสนอ และสรุปเกี่ยวกับหน้าที่ของส่วนต่าง ๆ ของสมองส่วนหน้า สมองส่วนกลาง และสมองส่วนหลัง และหน้าที่ของ เส้นประสาทสมอง 12 คู่ ซึ่งบางคู่ทำ�หน้าที่รับความรู้สึกหรือ สั่งการ หรือ ทำ�หน้าที่ทั้งสองอย่าง 5. ใช้ภาพโครงสร้างภายนอกของ ไขสันหลังที่ต่อจากสมอง และเส้นประสาท ไขสันหลัง เพื่อให้นักเรียนพิจารณาตำ�แหน่งที่อยู่ของไขสันหลังและ เส้นประสาทไขสันหลัง 6. นักเรียนสังเกตและอธิบายโครงสร้างภาคตัดขวางของไขสันหลังจากภาพ หรือสไลด์ถาวรภายใต้กล้องจุลทรรศน์ 7. ให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงสร้างภาคตัดขวางของไขสันหลังและ เส้นประสาทไขสันหลังซึ่งมี 31 คู่ 8. ให้นักเรียนศึกษาภาพการทดลองการส่งกระแสประสาทจากเส้นประสาท ไขสันหลังในกบ โดยการตัดตำ�แหน่งต่าง ๆ ของเส้นประสาทไขสันหลัง 9. อภิปรายร่วมกันเพื่อให้นักเรียนสามารถอธิบายหน้าที่ของไขสันหลังและ สรุปได้ว่าเส้นประสาทไขสันหลังทุกคู่รับความรู้สึกเข้าสู่ไขสันหลังทางด้านบน และนำ�คำ�สั่งออกจากไขสันหลังทางด้านล่าง ด้านความรู้ โครงสร้างและหน้าที่ของส่วนต่างๆ ของสมองส่วนหน้า สมองส่วนกลาง สมองส่วนหลัง และไขสันหลัง จากการทำ�แบบทดสอบ ด้านทักษะ 1. การสังเกตและทักษะการจำ�แนกประเภทจากการ ศึกษาภาพหรือสไลด์ถาวร 2. ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล และการอภิปราย ร่วมกัน 3. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ จากการ สืบค้นข้อมูล ด้านจิตวิทยาศาสตร์ การใช้วิจารณญาณ จากการสังเกตพฤติกรรมในการ อภิปรายร่วมกัน 173 ชีววิทยา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6