คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาชีววิทยา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. การบอกความสำ�คัญของการระบุปัญหา ความสัมพันธ์ระหว่างปัญหา สมมติฐาน และ วิธีการตรวจสอบสมมติฐาน 2. การออกแบบการทดลองเพื่อตรวจสอบ สมมติฐาน ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การสังเกต 2. การวัด 3. การจำ�แนกประเภท 4. การจัดกระทำ�และสื่อความหมายข้อมูล 5. การลงความเห็นจากข้อมูล 6. การตั้งสมมติฐาน 7. การกำ�หนดนิยามเชิงปฏิบัติการ 8. การกำ�หนดและควบคุมตัวแปร 9. การทดลอง (ขั้นออกแบบการทดลอง) ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 1. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา 2. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ 1. นำ�เข้าสู่บทเรียนโดยให้นักเรียนศึกษาวีดิทัศน์หรือชุดสาธิตการทดลอง ทางชีววิทยาที่น่าสนใจ เช่น การสลายน้ำ�ตาลของยีสต์ 2 ชุด 2. ให้นักเรียนฝึกการสังเกตและตั้งคำ�ถาม จากการทดลองที่ให้ปัจจัย บางประการแตกต่างกัน เช่น ปริมาณยีสต์ ความเข้มข้นของสารละลาย น้ำ�ตาล ทำ�ให้ชุดหนึ่งสามารถผลิตได้ปริมาณมาก ส่วนอีกชุดสามารถผลิต แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ได้ในปริมาณที่น้อยกว่า 3. อภิปรายร่วมกันโดยเปรียบเทียบคำ�ถามที่ตั้งขึ้น เพื่อให้นักเรียนเกิดแนวคิดว่า การสังเกตเป็นทักษะสำ�คัญที่นำ�ไปสู่การค้นพบปัญหาและสามารถระบุ ปัญหาที่ดีและเหมาะสมได้ 4. ใช้วีดิทัศน์หรือชุดสาธิตการทดลองในข้อ 1. รวมทั้งข้อมูลเพิ่มเติม ที่รวบรวมได้ เพื่อฝึกให้นักเรียนตั้งสมมติฐาน ให้เข้าใจความหมายของ สมมติฐานและตั้งสมมติฐานได้สอดคล้องกับปัญหาและข้อมูลที่รวบรวมได้ ซึ่งนำ�ไปสู่การออกแบบการทดลอง 5. ใช้ตัวอย่างสถานการณ์หรือ ตัวอย่างการออกแบบการทดลองต่าง ๆ ที่มี การควบคุมตัวแปร เพื่อให้นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ สรุปความสัมพันธ์ ระหว่างปัญหา สมมติฐาน และวิธีการตรวจสอบสมมติฐาน 6. ให้นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ตัวอย่างข้อมูลของผลการทดลองต่าง ๆ ที่มี การควบคุมตัวแปร ซึ่งครูได้จัดเตรียมไว้ เพื่ออภิปรายเกี่ยวกับวิธีการ รวบรวมข้อมูล วิธีการบันทึกผลการทดลอง ความน่าเชื่อถือของข้อมูล การวิเคราะห์และลงความเห็นจากข้อมูล การใช้หลักฐานในการสนับสนุน ข้อสรุปที่ได้จากการทดลอง ด้านความรู้ 1. การตั้งปัญหา ความสัมพันธ์ระหว่างปัญหา สมมติฐาน และวิธีการตรวจสอบสมมติฐานจากแบบฝึกหัดหรือ แบบทดสอบ 2. การออกแบบการทดลอง และทักษะการสื่อสาร จากการอภิปรายร่วมกัน และการนำ�เสนอข้อมูล ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การคิดอย่าง มีวิจารณญาณและการแก้ปัญหาจากการสาธิต การทดลองและการออกแบบการทดลอง ด้านจิตวิทยาศาสตร์ ความอยากรู้อยากเห็น ความมุ่งมั่นอดทน จากการ สังเกตพฤติกรรมในการตั้งคำ�ถาม และการออกแบบ การทดลอง 96 ผลการเรียนรู้ 2. อภิปรายและบอกความสำ�คัญของการระบุปัญหา ความสัมพันธ์ระหว่างปัญหา สมมติฐานและวิธีการตรวจสอบสมมติฐาน รวมทั้งออกแบบการทดลองเพื่อตรวจสอบสมมติฐาน