คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ 47 ระดับที่ ๔ ระดับการวิเคราะห์ (Analyzation) เป็นการเรียนรู้ในระดับที่ผู้เรียนคิดอย่างมีวิจารณญาณและลึกซึ้ง เนื่องจาก ไม่สามารถหาข้อมูลที่มีอยู่ได้โดยตรง มี ๒ ลักษณะ คือ ๑. วิเคราะห์ข้อมูลที่มีอยู่เพื่อให้ได้ข้อสรุปและหลักการที่สามารถนำ�ไปใช้ ในสถานการณ์อื่นๆ ได้ ๒. วิเคราะห์ข้อสรุป ข้ออ้างอิง หรือหลักการต่าง ๆ เพื่อหาหลักฐานที่ สนับสนุนหรือปฏิเสธข้อความนั้น การประเมินการเรียนรู้ระดับนี้ทำ�ได้โดยให้ผู้เรียนใช้ความสามารถในการ แยกแยะเรื่องราวให้กระจายออกเป็นส่วนย่อย ๆ จนกระทั่งมองเห็นความสำ�คัญ หาความสัมพันธ์และหลักการของเรื่องนั้นมาตอบคำ�ถาม ตัวอย่างคำ�ถามเพื่อประเมินการวิเคราะห์ เช่น - การทดลองนี้ นักเรียนต้องควบคุมอะไรให้คงที่บ้าง - ดาวศุกร์และโลกมีอะไรเหมือนกันและแตกต่างกันบ้าง - ถ้าน้ำ�มันปิโตรเลียมและแก๊สธรรมชาติหมดไปจากโลก จะส่งผลต่อ มนุษย์อย่างไรบ้าง ระดับที่ ๕ ระดับการสังเคราะห์ (Synthesis) เป็นการเรียนรู้ในระดับที่ผู้เรียนสามารถคิดประดิษฐ์สิ่งใหม่ ทำ�นาย สถานการณ์ในอนาคต คิดวิธีแก้ไขปัญหา การประเมินการเรียนรู้ระดับนี้ทำ�ได้ โดยให้ผู้เรียนใช้ความสามารถในการผสมผสานส่วนย่อยเข้าเป็นเรื่องราวเดียวกัน หรือสร้างรูปแบบหรือแนวคิดใหม่ หรือการปรับปรุงของเก่าให้ดีขึ้นและมีคุณภาพ สูงขึ้นมาตอบคำ�ถาม ระดับที่ ๖ ระดับการประเมินผล (Evaluation) เป็นการเรียนรู้ในระดับที่ผู้เรียนต้องใช้การตัดสินคุณค่า โดยต้องมีการ ตั้งเกณฑ์ในการประเมินและแสดงความเห็นในเรื่องนั้นๆ ได้ การประเมินการเรียนรู้ ระดับนี้ทำ�ได้โดยให้ผู้เรียนใช้ความสามารถในการวินิจฉัยหรือตัดสินโดยใช้เหตุผล มาตอบคำ�ถาม ตัวอย่างคำ�ถามเพื่อประเมินการประเมินผล เช่น - นักเรียนคิดว่าเหตุผลของนักดาราศาสตร์ในการตัดสินให้ดาวพลูโตเป็น ดาวเคราะห์แคระในระบบสุริยะเพียงพอแล้วหรือไม่ เพราะเหตุใด - นักเรียนคิดว่าการค้นพบทฤษฎีสัมพันธภาพของไอนิสไตน์มีประโยชน์ หรือไม่ เพราะเหตุใด - หากประเทศไทยจะประกาศให้การโคลน เป็นเรื่องที่ทำ�ได้ โดยถูกกฎหมาย นักเรียนเห็นด้วยหรือไม่ เพราะเหตุใด ตัวอย่างคำ�ถามเพื่อประเมินการสังเคราะห์ เช่น - เราจะวางแผนการบันทึกจำ�นวนแมลงที่บินเข้าและออกจากสวนได้ อย่างไร - ถ้าต้องอธิบายเรื่องความหนาแน่นให้น้องชั้น ป.๔ เข้าใจ จะมีวิธีการ อย่างไรบ้าง - ถ้าต้องสร้างแบบจำ�ลองแสดงลักษณะของอะตอมอีกครั้งหนึ่ง จะทำ�ให้ เหมือนจริงมากกว่าแบบจำ�ลองที่ทำ�ไว้ก่อนหน้านี้ได้อย่างไรบ้าง