คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ วิชาวิทยาศาสตร์ 26 ทักษะการใช้จำ�นวน (Using Number) เป็นความสามารถในการใช้ความรู้สึกเชิงจำ�นวน และการคำ�นวณเพื่อ บรรยายหรือระบุรายละเอียดเชิงปริมาณของสิ่งที่สังเกตหรือทดลอง ทักษะการจัดกระทำ�และสื่อความหมายข้อมูล (Organizing and Communicating Data) เป็นความสามารถในการนำ�ผลการสังเกต การวัด การทดลอง จากแหล่ง ต่างๆ มาจัดกระทำ�ให้อยู่ในรูปแบบที่มีความหมายหรือมีความสัมพันธ์กัน มากขึ้นจนง่ายต่อการทำ�ความเข้าใจหรือเห็นแบบรูปของข้อมูล นอกจาก นี้ยังรวมถึงความสามารถในการนำ�ข้อมูลมาจัดทำ�ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ตาราง แผนภูมิ แผนภาพ วงจร กราฟ สมการ การเขียนบรรยาย เพื่อ สื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจความหมายของข้อมูลมากขึ้น ทักษะการพยากรณ์ (Predicting) เป็นความสามารถในการบอกผลลัพธ์ของปรากฏการณ์สถานการณ์การสังเกต การทดลองที่ได้จากการสังเกตแบบรูปของหลักฐาน (Pattern of Evidence) การพยากรณ์ที่แม่นยำ�จึงเป็นผลมาจากการสังเกตที่รอบคอบ การวัดที่ถูก ต้องการบันทึก และการจัดกระทำ�กับข้อมูลอย่างเหมาะสม ทักษะการตั้งสมมติฐาน (Formulating Hypotheses) เป็นความสามารถในการคิดหาคำ�ตอบล่วงหน้าก่อนจะทำ�การทดลอง โดยอาศัยการสังเกต ความรู้ ประสบการณ์เดิม เป็นพื้นฐานคำ�ตอบที่คิด ล่วงหน้าที่ยังไม่รู้มาก่อน หรือยังไม่เป็นหลักการ กฎ หรือ ทฤษฎีมาก่อน การตั้งสมมติฐานหรือคำ�ตอบที่คิดไว้ล่วงหน้ามักกล่าวไว้เป็นข้อความ ที่ บอกความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต้นกับตัวแปรตาม ซึ่งอาจเป็นไปตามที่ คาดการณ์ไว้หรือไม่ก็ได้ ทักษะการกำ�หนดนิยามเชิงปฏิบัติการ (Defining operationally) เป็นความสามารถในการกำ�หนดความหมายและขอบเขตของสิ่งต่าง ๆ ที่ อยู่ในสมมติฐานของการทดลอง หรือที่เกี่ยวข้องกับการทดลอง ให้เข้าใจ ตรงกันและสามารถสังเกตหรือวัดได้ ทักษะการกำ�หนดและควบคุมตัวแปร (Controlling Variables) เป็นความสามารถในการกำ�หนดตัวแปรต่างๆ ทั้งตัวแปรต้น ตัวแปรตาม และตัวแปรที่ต้องการควบคุมให้คงที่ ให้สอดคล้องกับสมมติฐานของการ ทดลองรวมถึงความสามารถในการระบุและควบคุมตัวแปรอื่นๆ นอกเหนือ จากตัวแปรต้น แต่อาจส่งผลต่อผลการทดลอง หากไม่ควบคุมให้เหมือนกัน หรือเท่ากัน ตัวแปรที่เกี่ยวข้องกับการทดลอง ได้แก่ ตัวแปรต้น ตัวแปร ตาม และตัวแปรที่ต้องควบคุมให้คงที่ ซึ่งล้วนเป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการ ทดลอง ดังนี้ การหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปซกับสเปซ (Relationship between Space and Space) เป็นความสามารถในการหาความ เกี่ยวข้อง สัมพันธ์กันระหว่างพื้นที่ ที่วัตถุต่าง ๆ ครอบครอง การหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปซกับเวลา (Relationship between Space and Time) เป็นความสามารถในการหาความ เกี่ยวข้อง สัมพันธ์กันระหว่างพื้นที่ ที่วัตถุครอบครองเมื่อเวลาผ่านไป