คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

วิทยาศาสตร์กายภาพ (ฟิสิกส์) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 การวิเคราะห์ตัวชี้วัด แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด ตัวชี้วัด 2. สืบค้นข้อมูลและอธิบายการเปลี่ยนพลังงานทดแทนเป็นพลังงานไฟฟ้า รวมทั้งสืบค้นและอภิปรายเกี่ยวกับเทคโนโลยีอื่นๆ ที่นำ�มาแก้ปัญหาหรือตอบสนอง ความต้องการทางด้านพลังงาน ด้านความรู้ 1. พลังงานทดแทน เป็นพลังงานที่นำ�มาใช้ ทดแทนพลังงานหลัก เพื่อแก้ปัญหาหรือ ตอบสนองความต้องการด้านพลังงาน 2. พลังงานแสงอาทิตย์สามารถเปลี่ยนเป็น พลังงานไฟฟ้าได้โดยใช้เซลล์สุริยะ 3. เซลล์สุริยะที่ใช้ทั่วไปประกอบด้วยวัสดุ สองชิ้นที่ทำ�จากสารที่มีสมบัติเฉพาะต่างกัน นำ�มาประกบกัน เมื่อแสงอาทิตย์ตกกระทบ เซลล์สุริยะ จะทำ�ให้เกิดความต่างศักย์ระหว่าง วัสดุทั้งสอง และเมื่อต่อวงจรไฟฟ้าจะทำ�ให้ เกิดกระแสไฟฟ้าในวงจร 4. พลังงานนิวเคลียร์เปลี่ยนเป็นพลังงานไฟฟ้า ด้วยการเริ่มจากการถ่ายโอนพลังงานให้กับน้ำ� จนน้ำ�กลายเป็นไอน้ำ� จากนั้น ไอน้ำ�ที่ได้นำ�ไป หมุนกังหันและเครื่องกำ�เนิดไฟฟ้า 5. เทคโนโลยีด้านพลังงานเป็นการนำ�ความรู้ ความเข้าใจทางวิทยาศาสตร์มาประยุกต์ใช้ ในการพัฒนาแหล่งพลังงานในธรรมชาติ เพื่อ นำ�ไปใช้ประโยชน์ รวมทั้งเพิ่มประสิทธิภาพ ความปลอดภัย ลดปัญหาสิ่งแวดล้อม ลดต้นทุน ฯลฯ เพื่อแก้ปัญหาหรือตอบสนองความต้องการ ทางด้านพลังงาน 1. นำ�เข้าสู่บทเรียนโดยให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันเพื่อระบุชนิดของพลังงาน ที่ใช้ในการทำ�กิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำ�วัน จากนั้น ถามนักเรียนว่า แหล่งพลังงานหลักของประเทศไทยคือแหล่งพลังงานชนิดใด และ ในอนาคตจะมีการใช้แหล่งพลังงานเหล่านี้เพิ่มขึ้น หรือลดลง อภิปราย ร่วมกัน 2. ให้ความรู้เกี่ยวกับ การจำ�แนกประเภทของพลังงาน จากนั้นอภิปรายร่วมกัน เกี่ยวกับแนวโน้มการใช้พลังงานของประเทศไทยในอนาคต และผลกระทบ ต่อสิ่งแวดล้อมจากการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล จากภาพ กราฟ หรือแผนภาพ เพื่อนำ�ไปสู่ข้อสรุปว่า แหล่งพลังงานหลักของประเทศไทยเป็นแหล่ง พลังงานสิ้นเปลือง ที่ส่งผลกระทบกับสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะปัญหา ที่มาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ จึงควรพัฒนาพลังงานอื่น ๆ มาทดแทน 3. ให้ความรู้เกี่ยวกับความหมายของพลังงานทดแทน และยกตัวอย่าง พลังงานทดแทนชนิดต่าง ๆ จากนั้น นำ�อุปกรณ์ไฟฟ้าที่มีเซลล์สุริยะ มาสาธิตการทำ�งาน แล้วตั้งคำ�ถามว่า เซลล์สุริยะมีหลักการทำ�งานอย่างไร อภิปรายร่วมกัน 4. ให้ความรู้เกี่ยวกับหลักการทำ�งานเบื้องต้นของเซลล์สุริยะ จากนั้น ถามนักเรียนว่า ถ้าจะนำ�เซลล์สุริยะไปใช้ จะต้องทำ�อย่างไร อภิปรายร่วมกัน 5. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มเพื่อสืบค้นหรือทำ�กิจกรรมเกี่ยวกับ ปัจจัยที่มีผลต่อ พลังงานไฟฟ้าที่ได้จากเซลล์สุริยะ และแนวทางการนำ�เซลล์สุริยะมาใช้กับ เครื่องใช้ไฟฟ้าในที่พักอาศัย จากนั้นให้นักเรียนนำ�เสนอผลการสืบค้นหรือ ผลการทำ�กิจกรรม 6. ร่วมกันอภิปรายและสรุปเกี่ยวกับการเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์เป็น พลังงานไฟฟ้าของเซลล์สุริยะ ด้านความรู้ 1. ความหมายของพลังงานทดแทน จากคำ�ถามตรวจสอบ ความเข้าใจระหว่างเรียน การสรุป การนำ�เสนอ คำ�ถามท้ายบทและแบบทดสอบ 2. ความรู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์เป็น พลังงานไฟฟ้า การเปลี่ยนพลังงานนิวเคลียร์เป็น พลังงานไฟฟ้า และเทคโนโลยีด้านพลังงาน จากการ อภิปรายร่วมกัน การสรุป การนำ�เสนอ คำ�ถามท้าย บท และแบบทดสอบ ด้านทักษะ 1. การจำ�แนกประเภทจากคำ�ถามตรวจสอบความ เข้าใจระหว่างเรียน คำ�ถามท้ายบทและแบบทดสอบ 2. การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ความร่วมมือ การทำ�งาน เป็นทีมและภาวะผู้นำ�จากการสืบค้นข้อมูล และ การนำ�เสนอ 3. การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การสร้างสรรค์และ นวัตกรรม และการสื่อสาร จากข้อมูลที่นำ�เสนอและ การนำ�เสนอ ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. ความอยากรู้อยากเห็น ความใจกว้าง และความ มีเหตุผล จากการอภิปรายร่วมกันและการนำ�เสนอ 145