คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

วิทยาศาสตร์กายภาพ (ฟิสิกส์) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 การวิเคราะห์ตัวชี้วัด แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด ตัวชี้วัด 9. สังเกตและอธิบายการเกิดอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ� รวมทั้งยกตัวอย่างการนำ�ความรู้ไปใช้ประโยชน์ ด้านความรู้ 1. สนามแม่เหล็กที่ตัดผ่านขดลวดตัวนำ�มี การเปลี่ยนแปลง จะทำ�ให้เกิดอีเอ็มเอฟ เหนี่ยวนำ�ในขดลวด 2. เครื่องกำ�เนิดไฟฟ้าอย่างง่ายใช้ความรู้เรื่อง อีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ�เป็นหลักการพื้นฐาน ในการทำ�งาน ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การสังเกต (การเบนของเข็มแกลแวนอมิเตอร์ การเคลื่อนที่ของขดลวดและแท่งแม่เหล็ก) 2. การลงความเห็นจากข้อมูล (จากการอภิปราย ผลการสังเกต) ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 - ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. ความอยากรู้อยากเห็น (จากความกระตือรือร้น ในการมีส่วนร่วมในการอภิปราย) 2. ความมีเหตุผล (จากการใช้หลักฐานและเหตุผล ในการอภิปรายและสรุป) 3. การเห็นคุณค่าทางวิทยาศาสตร์ (จากการ เห็นประโยชน์ของการนำ�ความรู้เรื่องอีเอ็มเอฟ ไปใช้ในชีวิตประจำ�วัน) 1. นำ�เข้าสู่บทเรียน โดยการทบทวนเกี่ยวกับกระแสไฟฟ้าทำ�ให้เกิด สนามแม่เหล็ก จากนั้นตั้งคำ�ถามว่า สนามแม่เหล็กทำ�ให้เกิดกระแสไฟฟ้า ได้หรือไม่ อภิปรายร่วมกัน 2. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มทำ�กิจกรรมเกี่ยวกับการเกิดอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ� เช่น การต่อขดลวดตัวนำ�กับแกลแวนอมิเตอร์ แล้วสังเกตการเบนของเข็มของ แกลแวนอมิเตอร์ เมื่อเคลื่อนแท่งแม่เหล็กเข้าหาและออกจากศูนย์กลาง ของขดลวดตัวนำ�ที่อยู่นิ่ง และเมื่อเคลื่อนศูนย์กลางของขดลวดเข้าหาและ ออกจากของแท่งแม่เหล็กที่อยู่นิ่ง แล้วตั้งคำ�ถามว่า เพราะเหตุใดเข็มของ แกลแวนอมิเตอร์จึงเบน 3. ร่วมกันอภิปรายเพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า เข็มของแกลแวนอมิเตอร์เบนเนื่องจาก มีกระแสไฟฟ้าเหนี่ยวนำ�เกิดขึ้นในขดลวด 4. ให้ความรู้เพิ่มเติมว่า กระแสไฟฟ้าเหนี่ยวนำ�ในขดลวดเกิดจากการที่ขดลวด อยู่ในบริเวณที่มีการเปลี่ยนแปลงสนามแม่เหล็ก หรือกล่าวได้ว่า เมื่อขดลวด อยู่ในบริเวณที่มีการเปลี่ยนแปลงของสนามแม่เหล็ก จะทำ�ให้เกิดความ ต่างศักย์ระหว่างปลายขดลวด เรียกว่า อีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ� ทำ�ให้มีกระแส ไฟฟ้าเกิดขึ้นในขดลวด 5. สาธิตหรือใช้วีดิทัศน์แสดงการทำ�งานของเครื่องกำ�เนิดไฟฟ้าอย่างง่าย เพื่อให้เห็นการนำ�ความรู้เรื่องการเกิดอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ�ไปใช้ประโยชน์ 6. ร่วมกันอภิปรายและสรุปเกี่ยวกับการเกิดอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ� 7. ให้นักเรียนสืบค้นตัวอย่างเกี่ยวกับการนำ�ความรู้เรื่องอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ� ไปใช้ประโยชน์ในด้านอื่นๆ จากนั้น ให้นักเรียนนำ�เสนอ ด้านความรู้ การเกิดอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ� และ หลักการทำ�งานของ เครื่องกำ�เนิดไฟฟ้าอย่างง่าย จากคำ�ถามตรวจสอบ ความเข้าใจระหว่างเรียน การสรุปคำ�ถามท้ายบท และแบบทดสอบ ด้านทักษะ การสังเกต และการลงความเห็นจากข้อมูล จากการ อภิปรายเกี่ยวกับผลการสังเกต ด้านจิตวิทยาศาสตร์ ความอยากรู้อยากเห็น ความมีเหตุผล และการเห็น คุณค่าทางวิทยาศาสตร์ จากการอภิปรายร่วมกัน และการทำ�กิจกรรม 141