คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

การวิเคราะห์ตัวชี้วัด แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด ตัวชี้วัด 3. สังเกต วิเคราะห์ และอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างความเร่งของวัตถุกับแรงลัพธ์ที่กระทำ�ต่อวัตถุและมวลของวัตถุ ด้านความรู้ เมื่อมีแรงลัพธ์ที่มีค่าไม่เท่ากับศูนย์กระทำ� ต่อวัตถุ จะทำ�ให้วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร่ง และมีทิศทางเดียวกับแรงลัพธ์ ขนาดของ ความเร่งขึ้นกับขนาดของแรงลัพธ์และมวล ของวัตถุ ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การสังเกต (จุดและระยะห่างระหว่างจุดบน แถบกระดาษ) 2. การลงความเห็นจากข้อมูล (จากการอภิปราย ผลการสังเกต) 3. การตีความหมายข้อมูลและลงข้อสรุป (จากการวิเคราะห์และเปรียบเทียบระยะห่าง ระหว่างจุดบนแถบกระดาษแต่ละแถบ) ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (การลงข้อสรุป จากการวิเคราะห์จุดและระยะห่างบนแถบ กระดาษ และความสัมพันธ์ระหว่างแรงลัพธ์ ความเร่ง และมวลของวัตถุ) ด้านจิตวิทยาศาสตร์ ความมีเหตุผล (จากการใช้หลักฐานและเหตุผล ในการอภิปรายและสรุป) 1. นำ�เข้าสู่บทเรียนโดยให้นักเรียนทำ�กิจกรรม เช่น ดึงเชือกเบาที่ผูกติดกับ รถทดลองด้วยแรงต่างกัน แล้วให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันว่าความเร็ว ที่เพิ่มขึ้นของรถทดลองแตกต่างกันอย่างไร เพราะเหตุใด 2. สาธิตกิจกรรมความสัมพันธ์ระหว่างแรงที่ใช้ดึงรถทดลองกับความเร่ง ในกรณีที่มวลรถทดลองคงตัว โดยใช้รถทดลองและเครื่องเคาะสัญญาณเวลา จากนั้นนำ�แถบกระดาษที่ได้จากแรงดึงรถที่แตกต่างกันมาเปรียบเทียบกัน 3. อภิปรายร่วมกันจนได้ข้อสรุปว่า สำ�หรับแถบกระดาษที่ดึงด้วยแรงดึงน้อย ระยะห่างระหว่างจุดบนแถบกระดาษที่เพิ่มขึ้นจะน้อยกว่าในกรณีที่ แถบกระดาษที่ดึงด้วยแรงดึงที่มากกว่า 4. ทบทวนการแปลความหมายบนจุดบนแถบกระดาษที่เกี่ยวข้องกับความเร่ง จากนั้นร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่า เมื่อเพิ่มแรงดึงรถให้มากขึ้น ความเร่งของรถทดลองจะมีค่าเพิ่มขึ้น และความเร่งมีทิศเดียวกับแรงดึง 5. ตั้งคำ�ถามว่า ในกิจกรรมที่ผ่านมา ถ้าให้แรงดึงคงตัว แต่เปลี่ยนมวลรถทดลอง ความเร่งจะมีค่าเปลี่ยนไปอย่างไร อภิปรายร่วมกัน 6. สาธิตกิจกรรมความสัมพันธ์ระหว่างมวลรถทดลองกับความเร่งในกรณี ที่แรงที่ใช้ดึงรถทดลองคงตัว โดยใช้รถทดลองและเครื่องเคาะสัญญาณเวลา จากนั้นนำ�แถบกระดาษที่ได้จากมวลรถทดลองที่แตกต่างกันมา เปรียบเทียบกัน 7. อภิปรายร่วมกันจนได้ข้อสรุปว่า สำ�หรับแถบกระดาษของรถที่มีมวลมาก ระยะห่างระหว่างจุดบนแถบกระดาษที่เพิ่มขึ้นจะน้อยกว่าในกรณีที่ แถบกระดาษของรถที่มีมวลน้อยกว่า 8. ร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่า เมื่อเพิ่มมวลของรถทดลอง ความเร่งของ รถทดลองจะมีค่าลดลง และความเร่งมีทิศเดียวกับแรงดึง ด้านความรู้ ความสัมพันธ์ระหว่างความเร่งกับแรงลัพธ์ที่กระทำ� ต่อวัตถุและมวลของวัตถุจากคำ�ถามตรวจสอบ ความเข้าใจระหว่างเรียนการสรุป คำ�ถามท้ายบท และแบบทดสอบ ด้านทักษะ 1. การสังเกต และการลงความเห็นจากข้อมูล จากการ อภิปรายผลการสังเกต 2. การตีความหมายของข้อมูลและลงข้อสรุป และการคิด อย่างมีวิจารณญาณ จากการวิเคราะห์และเปรียบเทียบ ระยะห่างระหว่างจุดบนแถบกระดาษ การสรุป คำ�ถาม ท้ายบทและแบบทดสอบ ด้านจิตวิทยาศาสตร์ ความมีเหตุผล จากการอภิปรายร่วมกันและการสรุป 132