คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ การละลายในตัวทำ�ละลายชนิดต่างๆ ของสาร ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การจำ�แนกประเภท 2. การลงความเห็นจากข้อมูล ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ ด้านจิตวิทยาศาสตร์ ความใจกว้าง 1. นำ�เข้าสู่บทเรียนโดยตั้งคำ�ถามว่า การล้างเครื่องสำ�อางออกจากผิวหน้า ด้วยน้ำ�มัน หรือผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของไขมัน กับการล้างด้วยน้ำ�เปล่า ให้ผลเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร 2. แสดงสูตรโครงสร้างของน้ำ� น้ำ�มัน และสารที่เป็นส่วนผสมในเครื่องสำ�อาง เช่น กรดสเตียริก แล้วให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันเพื่อให้เห็นว่า โครงสร้าง ของกรดสเตียริก คล้ายคลึงกับน้ำ�มันมากกว่าน้ำ� 3. แสดงสูตรโครงสร้างของสารที่ละลายในน้ำ�และสารที่ละลายในน้ำ�มันเพิ่ม เติม แล้วให้อภิปรายร่วมกันว่า สารที่ละลายน้ำ�และสารที่ละลายในน้ำ�มัน มีโครงสร้างเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร 4. ร่วมกันสรุปให้ได้ว่า สารที่ละลายน้ำ�ได้มักมีประจุหรือมีหมู่ไฮดรอกซิล เป็นจำ�นวนมาก สามารถเกิดพันธะไฮโดรเจนกับน้ำ�ได้ ทำ�ให้สารมี สภาพขั้วใกล้เคียงกับน้ำ� ส่วนสารที่ละลายในไขมันได้มีโครงสร้างส่วนใหญ่เป็น ไฮโดรคาร์บอน ซึ่งเป็นส่วนที่ไม่มีขั้ว จึงมีสภาพขั้วใกล้เคียงกับไขมัน การละลายของสารในตัวทำ�ละลายที่มีขั้วใกล้เคียงกันเรียกว่า หลักการ like dissolves like 5. ให้นักเรียนระบุว่า สารตัวอย่างที่กำ�หนดให้ละลายในน้ำ�หรือน้ำ�มัน รวมทั้ง ให้อธิบายเกี่ยวกับการละลายของสารที่พบในชีวิตประจำ�วันจากตัวอย่าง ที่กำ�หนดให้ จากนั้นตรวจสอบความถูกต้องและอธิบายเพิ่มเติมในกรณีที่ นักเรียนมีความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน 6. ให้นักเรียนร่วมกันสรุปบทเรียน แล้วทำ�แบบฝึกหัดทบทวนความรู้ ด้านความรู้ การละลายในตัวทำ�ละลายชนิดต่าง ๆ ของสาร จากการอภิปราย การทำ�แบบฝึกหัด และการทดสอบ ด้านทักษะ 1. การจำ�แนกประเภท จากการอภิปรายและการทำ� แบบฝึกหัด 2. การลงความเห็นข้อมูล และการสื่อสารสารสนเทศ และการรู้เท่าทันสื่อ จากการอภิปราย ด้านจิตวิทยาศาสตร์ ความใจกว้าง จากการสังเกตพฤติกรรมในการ อภิปราย ตัวชี้วัด 17. อธิบายสมบัติการละลายในตัวทำ�ละลายชนิดต่าง ๆ ของสาร 120