คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

การวิเคราะห์ตัวชี้วัด แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินตัวชี้วัด ด้านความรู้ ความสัมพันธ์ระหว่างยีน การสังเคราะห์โปรตีน และลักษณะทางพันธุกรรม ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การสังเกต ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 1. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ 2. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. การใช้วิจารณญาณ 2. ความอยากรู้อยากเห็น 3. ความใจกว้าง 1. นำ�เข้าสู่บทเรียนโดยให้นักเรียนดูภาพลักษณะทางพันธุกรรมของมนุษย์ เช่น ลักษณะเซลล์เม็ดเลือดแดงที่ผิดปกติซึ่งเป็นลักษณะทางพันธุกรรม ของโรค sickle cell anemia เปรียบเทียบกับเซลล์เม็ดเลือดแดงที่ปกติ เพื่อทบทวนว่าลักษณะที่แตกต่างกันนี้เกิดจากแอลลีลที่ต่างกันของ ยีนหนึ่ง และถูกควบคุมโดยสารพันธุกรรม แล้วจึงเชื่อมโยงเข้าสู่เรื่อง โครงสร้างโครโมโซม ยีน สาย DNA ลำ�ดับนิวคลีโอไทด์ จากนั้นใช้ ตัวอย่างคำ�ถามดังนี้ - DNA ประกอบด้วยหน่วยย่อยอะไรบ้าง - DNA เป็นโครงสร้างที่เป็นพอลินิวคลีโอไทด์สายเดี่ยวหรือสายคู่ - แต่ละสายของ DNA เชื่อมต่อกันที่ตำ�แหน่งใด จึงได้เป็น DNA สายคู่ และการเชื่อมต่อกันนี้มีความจำ�เพาะอย่างไร ครูอธิบาย เพิ่มเติมว่า การเชื่อมกันระหว่างนิวคลีโอไทด์ของ DNA สาย เดียวกัน และการเชื่อมกันของ DNA แต่ละสายจะเชื่อมกันด้วยพันธะ เคมี และ DNA สายคู่นี้จะบิดเป็นเกลียวเวียนขวา 2. ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูล อธิบาย และนำ�เสนอข้อมูลเกี่ยวกับความสัมพันธ์ ระหว่างยีน การสังเคราะห์โปรตีน และลักษณะทางพันธุกรรม จากนั้นครู และนักเรียนอภิปรายร่วมกันเพื่อสรุปให้ได้ว่า ยีนเป็นช่วงของสาย DNA ที่มีลำ�ดับนิวคลีโอไทด์ที่กำ�หนดลักษณะของโปรตีนที่สังเคราะห์ขึ้น ซึ่งลำ�ดับ นิวคลีโอไทด์ที่แตกต่างกันส่งผลให้ได้โปรตีนที่แตกต่างกัน ทำ�ให้เกิด ลักษณะทางพันธุกรรมต่างๆ พร้อมทั้งยกตัวอย่างลักษณะทางพันธุกรรม ประกอบ ด้านความรู้ ความรู้เกี่ยวกับ ความสัมพันธ์ระหว่างยีน การ สังเคราะห์โปรตีน และลักษณะทางพันธุกรรม จากการอธิบาย การทำ�แบบฝึกหัดและแบบทดสอบ ด้านทักษะ 1. การสังเกต จากการตอบคำ�ถาม การสังเกตแผนภาพ และการอภิปราย 2. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ จากการ สืบค้นข้อมูล 3. การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา จากการสืบค้นข้อมูล และอธิบาย ด้านจิตวิทยาศาสตร์ การใช้วิจารณญาณ ความอยากรู้อยากเห็นและความ ใจกว้าง จากการตอบคำ�ถาม การทำ�กิจกรรมกลุ่ม และการอภิปราย มาตราฐาน ว.1.3 เข้าใจกระบวนการและความสำ�คัญของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม สารพันธุกรรม การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่มีผลต่อสิ่งมีชีวิต ความหลากหลายทางชีวภาพและวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต รวมทั้งนำ�ความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด 1. อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างยีน การสังเคราะห์โปรตีน และลักษณะทางพันธุกรรม วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 95