คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1

168 บทที่ 3 | พันธะเคมี เคมี เล่ม 1 พลังงานที่เกิดจากการรวมตัวกันของโซเดียมไอออนและคลอไรด์ไอออนมีค่า เหมือนหรือต่างจากค่าพลังงานการเกิดสารประกอบโซเดียมคลอไรด์ เพราะเหตุใด มีค่าต่างกัน เพราะสารตั้งต้นต่างกัน เพราะเหตุใดพลังงานที่ใช้ในการสลายพันธะระหว่างไอออนบวกและไอออนลบใน สารประกอบไอออนิกจึงเรียกว่า พลังงานแลตทิซ แทนที่จะเรียกว่า พลังงานพันธะ เนื่องจากสารประกอบไอออนิกมีโครงสร้างที่ประกอบด้วยไอออนบวกและไอออนลบ ยึดเหนี่ยวกันด้วยพันธะไอออนิกอย่างต่อเนื่องเป็นโครงผลึก ดังนั้นพลังงานที่ใช้ในการ สลายพันธะจึงเป็นค่าเฉลี่ยต่อพันธะทั้งหมดในโครงผลึก ไม่ใช่เป็นของไอออนคู่ใดคู่หนึ่ง 2. ครูให้นักเรียนดูสมการของปฏิกิริยาการเกิดสารประกอบโซเดียมคลอไรด์และพลังงาน ของการเกิดสารประกอบโซเดียมคลอไรด์ จากนั้นให้นักเรียนตอบคำ�ถามชวนคิด 3. ครูอธิบายว่าพลังงานของปฏิกิริยาใด ๆ อาจได้จากการทดลองโดยตรง หรือคำ�นวณจาก ปฏิกิริยาอื่นที่เกี่ยวข้อง ในกรณีของสารประกอบไอออนิกสามารถอธิบายได้โดยอาศัยขั้นตอนการเกิด ปฏิกิริยาย่อย ๆ หลายขั้นตอนเรียกว่า วัฏจักรบอร์น-ฮาเบอร์ ซึ่งนำ�มาใช้ในการคำ�นวณพลังงานที่ เกี่ยวข้องในปฏิกิริยาการเกิดสารประกอบได้ 4. ครูอธิบายปฏิกิริยาการเกิดสารประกอบโซเดียมคลอไรด์ ซึ่งประกอบด้วยขั้นตอน 5 ขั้นตอน โดยแสดงปฏิกิริยาและพลังงานที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งเครื่องหมายบวกและลบหน้าค่าพลังงานที่แสดง การดูดพลังงานและคายพลังงาน 5. ครูให้นักเรียนรวมสมการและคำ�นวณพลังงานแลตทิซ ซึ่งควรเขียนสมการแสดงปฏิกิริยา ได้ดังนี้ Na( s ) + Cl 2 ( g ) NaCl( s ) และคำ�นวณค่าพลังงานแลตทิซได้เท่ากับ -787 กิโลจูลต่อโมล 6. ครูให้นักเรียนตอบคำ�ถามชวนคิด 1 2 ชวนคิด ชวนคิด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี