คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1

151 บทที่ 3 | พันธะเคมี เคมี เล่ม 1 3.1 สัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิสและกฎออกเตต จุดประสงค์การเรียนรู้ เขียนสัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิสของธาตุและไอออน และระบุได้ว่าธาตุหรือไอออนนั้นเป็นไป ตามกฎออกเตต ความเข้าใจคลาดเคลื่อนที่อาจเกิดขึ้น แนวการจัดการเรียนรู้ 1. ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างสูตรเคมีของสารต่าง ๆ ที่นักเรียนรู้จัก ทั้งนี้สารที่ยกตัวอย่างควรมี ทั้งธาตุ สารประกอบ และธาตุหมู่ VIIIA หรือแก๊สมีสกุล เช่น O 2 CO 2 H 2 O NaCl He แล้วตั้งคำ�ถามว่า สูตรเคมีของสารที่ยกตัวอย่างมาส่วนใหญ่ประกอบด้วยธาตุเพียง 1 อะตอม หรือมากกว่า 1 อะตอม ซึ่ง ควรได้คำ�ตอบว่า สารส่วนใหญ่ประกอบด้วยธาตุมากกว่า 1 อะตอม จากนั้นเชื่อมโยงเข้าสู่ความหมาย ของพันธะเคมีว่าเป็นการยึดเหนี่ยวกันของอะตอมหรือไอออนในสาร 2. ครูใช้คำ�ถามทบทวนความรู้เดิมว่า ธาตุหมู่ VIIIA หรือแก๊สมีสกุล เช่น He Ne ซึ่งอยู่ใน รูปอะตอมเดี่ยวมีจำ�นวนเวเลนซ์อิเล็กตรอนเป็นเท่าใด และบรรจุเต็มออร์บิทัลในระดับพลังงานหลัก หรือไม่ ซึ่งควรได้คำ�ตอบว่า He มี 2 เวเลนซ์อิเล็กตรอน Ne มี 8 เวเลนซ์อิเล็กตรอน และเต็มออร์บิทัล ในระดับพลังงานหลัก ทำ�ให้อะตอมแก๊สมีสกุลมีความเสถียร 3. ครูให้นักเรียนพิจารณารูป 3.1 แล้วอธิบายว่า จุดในสัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิสแสดงเวเลนซ์ อิเล็กตรอน เช่น He มี 2 จุด แสดงว่ามี 2 เวเลนซ์อิเล็กตรอน Na มี 1 จุด แสดงว่ามี 1 เวเลนซ์ อิเล็กตรอน จากนั้นอธิบายวิธีการเขียนสัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิสโดยเขียนจุดเดี่ยวทั้ง 4 ด้านรอบ สัญลักษณ์ของธาตุก่อน แล้วจึงเติมจุดให้เป็นคู่ 4. ครูให้นักเรียนพิจารณาสัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิสของ Na และ Cl แล้วตั้งคำ�ถามว่า ถ้า จะทำ�ให้จำ�นวนเวเลนซ์อิเล็กตรอนของธาตุทั้งสองเท่ากับของอะตอมแก๊สมีสกุลซึ่งเสถียรจะทำ�ได้ง่าย ที่สุดอย่างไร และจะได้จำ�นวนเวเลนซ์อิเล็กตรอนเท่ากับแก๊สมีสกุลใด ซึ่งควรได้คำ�ตอบว่า Na ให้ 1 ความเข้าใจคลาดเคลื่อน จุดในสัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิสแสดง อิเล็กตรอนทั้งหมด เช่น Na มีอิเล็กตรอน ทั้งหมด 1 อิเล็กตรอน จุดในสัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิสแสดง เฉพาะเวเลนซ์อิเล็กตรอน เช่น Na มี 1 เวเลนซ์อิเล็กตรอน ความเข้าใจที่ถูกต้อง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี